Ձեր վստահելի աղբյուրը

Շվեյցարական «ISN» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնը (զբաղվում է միջազգային հարաբերությունների և անվտանգության խնդիրներով) տպագրել է միջազգային ճգնաժամային խմբի եվրոպական ծրագրերի ղեկավար Սաբինա Ֆրեյզերի`«Եվ հինգ տարի. Ի՞նչ մարտահարվերների առաջ է կանգնելու Ադրբեջանի նախագահը» խորագրով հոդվածը:

Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածը` որոշ կրճատումներով.

«Դրանք հայտնի խնդիրների շարք են. նավթային եկամուտների նվազում, մարդու իրավունքների աղքատ գրառում և Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հնարավոր հակամարտություն:

Չնայած ԺՀՄԻԳ-ի կողմից Ադրբեջանում կայացած նախագահական ընտրությունների հարցում հնչեցրած մի շարք քննդատություններին, Ալիևը սկսում է իր պաշտոնավարման երրորդ ժամկետը:

Տնտեսական աճը սկսել է նվազել և Ալիևն իր պաշտոնավարման հաջորդ տարիներին պետք է կարողանա ղեկավարել մեգա նավթային արտադրողից ավելի դիվերսիֆիկացված ու ժողովրդավարական երկրի անցումը:

Անհանգստություններն առկայծում են հորիզոնում: Անցել են տնտեսական աճի երկնիշ ցուցանիշների օրերը. 2012 թ-ին տնտեսական աճը 2.2%-ից հասնել էր մինչև 6 տոկոսի: Երկրի նավթային եկամուտները սկսել են նվազել և կանխատեսվում է այն արագ կնվազի 2015 թ.-ից հետո: Բնական գազի նոր ոլորտները դժվար թե կարողանան ամբողջությամբ փոխհատուցել նավթային կորցրած եկամուտները:

Տնտեսության դիվերսիֆիկացիան սկսվել է, սակայն 2012 թ. արտահանման 92% դեռ նավթից է գալիս: Էական ներդրումներ և մարդկային կապիտալ է հարկավոր ապրանքներ և ծառայություններ առաջարկելու համար, որոնք կարող են մրցունակ լինել հագեցած տարածաշրջանում:

2012-13թթ Ադրբեջանում ընդդեմ սոցիալական անհավասարության, կաշառակերության բողոքի ակցիաներ էին իրականացվում: Հասարակական դժգոհություններին արձագանքելու ամենատարածված ձևը` ակտիվստներին, քաղաքական ներկայացուցիչներին և լրագրողներին ձերբակալելն էր:

Համակարգված մարդու իարվունքների խախտումները և ժողովրդավարության զարգացման հարցում բացակայությունը զեկուցվել են այնպիսի իրավապաշտպան կազմակերպությունների կողմից, ինչպիսիք են «Human Rights Watch»-ը և «Amnesty International»-ը: Այս տարվա նախագահական ընտրություններն ավելի կոշտ քննադատության են ենթարկվել քան նախորդ երկուսը:

Ինչպես պնդում է Ադրբեջանի նախագահը, ամենամեծ մարտահրավերը երկրի համար դա չկարգավորված ԼՂ հակամարտությունն է: Բաց պատերազմը, այնուամենայնիվ աղետալի կլինի երկու կողմերի համար էլ: Հիմա, երբ Հայաստանը միացել է Մաքսային մությանն, ավելի է ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը երբեք էլ թույլ չի տա իր գործընկերոջ տարածքում ադրբեջանական կողմը հարձակում գործի:

Պատերազմի հավանականությունը մեծանում է, քանի որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցությունները փակուղի են մտել: ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը 2005-ից ի վեր փորձում է այնպես անել, որ կողմերն առնվազն համաձայնվեն 6 հիմնական տարրերի շուրջ:

Միջնորդները փորձում են կողմերին ներգրավել վստահության միջոցառումների մեջ. օրինակ դիպուկահարներին դուրս բերել կամ ստեղծել հաղորդակցման կապ` շփման գծի երկայնքով տեղեկացնել տեղի ունեցող դեպքերի մասին: Ադրբեջանը հրաժարվել է ստորագրել է այն` պնդելով, որ դրանով նրանք ամրապնդում են ստատուս քվոն:

Հակամարտության կարգավորումը մեծապես կախված է վստահության կառուցման վրա»: