Օլիմպիական Սոչին սպասման մեջ է` կհասցնեն, արդյո՞ք, ավարտել բոլոր գործերը
Օլիմպիական Սոչին իսկապես սպասման մեջ է և դա զգացվում է արդեն օդանավակայանում` քաղաքի գլխավոր դարպասները արդեն այն չեն, ինչ մի քանի տարի առաջ, երբ Սոչին դեռ չէր համարվում հերթական ձմեռային օլիմպիական խաղերի մայրաքաղաքը, այլ ընդամենը 600-700 հազար բնակչություն ունեցող կուրորտային քաղաք էր:
Օդանավակայանի շենքն էլ լքելուն պես համոզվում ես, որ ճիշտ հասցեով ես ժամանել` անմիջապես դիմացդ վեր են խոյանում խաղերը խորհրդանշող հինգ օղակները, որոնք համախմբում են հինգ մայրցամաքները, որ մասնակցում են օլիմպիական խաղերին: Ու անգամ այն, որ շուրջ բոլորդ արմավենիներ են, մեկ կիլոմետր հեռավորության վրա խաղաղ Սև ծովն է, իսկ խոր աշնանային արևն էլ ջերմացնում է, շուրջ բոլորը հանգստացնում են` մի մտածեք, ձմեռ կլինի (а не будет устроим!), խաղերն էլ կլինեն անկրկնելի ու աննախադեպ բոլոր առումներով:
Եվ իսկապես. երբ տեսնում ես, որ ամբողջ քաղաքը մի մեծ շինհրապարակ է հիշեցնում, երբ շուրջ բոլորդ օր ու գիշեր ինչ-որ բան կառուցում են, հարդարում են, նորոգում են, ինչը կիլոմետրանոց խցանումներ ու քաղաքացիների համար այլ անհարմարություններ է ստեղծում (տաք ջուր չկա, սառը ջուրը ընդհատումներով է գալիս և այլն), առաջին հարցը` ԻՆՉՊԵ՞Ս կհաջողվի այս ամենը բերել անհրաժեշտ տեսքի և օլիմպիական խաղերի մեկնարկն ազդարարել, երբ այդ մեկնարկին մնացել է ընդամենը 76 օր: Սակայն ամեն կողմից լսվող պատասխաններից հասկանում ես, որ այդ հարցը թերևս միայն քաղաքի հյուրերին է անհանգստացնում, իսկ տեղաբնակները ու հատկապես ձմեռային խաղերի համար պատասխանատուները առանց շտապելու իրենց գործն են անում, քանի որ վստահ են` русский сказал, русский сделал!
Միակ բանը, որ հստակ կարելի է ասել ավարտին է հասցվել, դա զանազան ատրիբուտներն են, որոնք խորհրդանշում են օլիմպիական խաղերը: Հուշանվերներն ու Սոչի 2014թ-ի էմբլեմով հագուստը վաճառվում է ամենուր, ամեն քայլափոխի: Քաղաքի կենտրոնում, Սոչիի նավահանգստի հարևանությամբ անգամ Օլիմպիական խանութ է բացվել որում գներն այնքան բարձր են, որ այդ տարածքում երկար տարիներ կանգնած «Ադամանդե ձեռքը» սիրված կոմեդիայի հերոսներ Նիկուլինի ու Պապանովի արձանների դեմքի արտահայտությունը կարծես նույնպես փոխվել է ու նման է բոլոր այն այցելուների դեմքի արտահայտությանը, որոնք մեծամասամբ դատարկաձեռն լքում են խանութի տարածքը: Իսկ արձաններն այստեղ են, քանի որ ֆիլմը նկարահանվել է Սոչիում…
Զարմացրեց նաև ծովափնյա խանութների շարանը, որոնք իրենց ապրանքատեսակով ոչ միայն կրկնում էին մեկը մյուսին, այլև նման էին նրանով, որ գրեթե բոլոր խանութների վաճառողները ազգությամբ հայեր են: Վաճառող հայ տիկինն, օրինակ, մեր խանութ մտնելու պահին Skype-ով նախատում էր հարսին, ով գուցե ապրում էր Երևանում, իսկ գուցե նաև մի քանի կիլոմետր այն կողմ, թե ինչու է ջղայնանում թոռան վրա: Ու այնքան զբաղված էր այդ սուրբ գործով (ով կմտածեր, որ տեխնիկան այնքան կզարգանա, որ հայ սկեսուրները կկարողանան հարսների վրա խոսալ նաև ֆիզիկապես հեռու գտնվելով), որ մենք էլ չընդհատեցինք. նորից ցիտեմ ռուսներին` дела семейные – святое!
Իսկ ահա հարևան խանութում տիկին Գայանեն բավականին ակտիվ բռնվեց զրույցի, ամենևին էլ չզարմանալով հայրենակիցներին տեսնելով Սոչիում.
«Հայերը շատ են, իսկ շինարարության պատճառով շատերի կնանիքն ու երեխեքն էլ ստեղ են մնում… չնայած շատ չեն մնա, շուտով սահմանը փակելու են ու քաղաքում մնալու են մենակ Սոչիի գրանցում ունեցողներն ու նրանք, ովքեր որևէ կապ ունեն խաղերի հետ: Քանի տաք ա եղանակը վայելեն ու գնան Հայաստան, գազն էլ թանկացել ա, էտա ` կսառեն»,- իր խոսքում նշեց նա: Վերջինս անհանգստանալու բան չունի, Սոչիի հայերից է, միշտ ապրել է այս քաղաքում ու միշտ էլ առևտրով է զբաղվել` ասում է սոչինցիները, ինչպես նաև հարակից գյուղերի բնակիչները, վստահում են հայերին ու առևտուր անում նրանց մոտից: Ինքն էլ երեք-չորս տարին մեկ գալիս է Հայաստան, ու չնայած բարեկամների մեծ մասը վաղուց արդեն Հայաստանից հեռացել է, այդուհանդերձ հայրենի հողը քաշում է:
Ընդհանրապես Կրասնոդարի շրջանի հայ համայնքը համարվում է ՌԴ-ում ամենամեծաթիվը. առաջին հայերը գաղթել են Թուրքիայից 1882թ-ին, իսկ 1988թ-ի աղետալի երկրաշարժն ու անցած դարեվերջի հակամարտություններն էլ իրենց գործն արեցին ու հայերի թիվը ավելացավ: Ներկայումս Սոչիի բնակչության շուրջ 20 տոկոսը կազմում են հայերը` մոտ 80-90 հազար:
Ի դեպ, օլիմպիական խաղերի ժամանակ էլ հայերի պակաս Սոչիում չի լինի, քանի որ հայ սպորտսմեներին, մարզիկներին և մյուսներին, որոնց բախտ կվիճակվի լինել փետրվարի 7-23-ը Սոչիում և հետևել տարվա գլխավոր սպորտային իրադարձությանը, կմիանան նաև բազմաթիվ հայ ոստիկաններ, որոնք կօգնեն իրենց ռուս գործընկերներին ապահովել անվտանգությունը այդ ժամանակահատվածում:
Վերադառնալով մեծ շինհրապարակի վերածված Սոչիին էլ նշենք` Սոչիի օլիմպիական խաղերը իսկապես ամենաթանկն են մինչ օրս եղածների շարքում, որովհետև, նախ, ռուսները միշտ ամեն ինչ փորձում են անել ամենաշքեղ-ամենաթանկ-ամենաաննախադեպի տոնայնությամբ ու դա ստացվում է, իսկ երկրորդ` որովհետև օլիմպիական շինարարությունը հիմք հանդիսացավ նաև քաղաքում լուրջ փոփոխությունների, սոցիալական օբյեկտների կառուցման-վերակառուցմանը, որոնց նախկինում քաղաքային իշխանությունների ձեռքերը չէին հասնում: Այնպես որ բավականին ակտուալ է «խաղերը կանցնեն, կառույցները կմնան» սկզբունքը, որն էլ գրեթե բոլոր շինությունների կառուցման հիմքում է: Այդպես, արդեն այսօր պարզ է, որ Օլիմպիական պարկում կառուցված և մինչև 15 հազար լրագրողի միաժամանակյա աշխատանքի համար նախատեսված մեծ Մեդիա կենտրոնը խաղերից հետո վերակառուցվելու է առևտրի և զվարճանքի կենտրոնի, սպորտային արենաներից ոմանք կապամոնտաժվեն, իսկ մյուսները կվերակառուցվեն և կսպասեն 2018թ-ի Աշխարհի ֆուտբոլի առաջնության խաղերը հյուրընկալելուն… մի խոսքով, Սոչիում խառը շինարարական վիճակը փետրվարին ամենևին էլ չի ավարտվի, ինչը նշանակում է, որ տաք ջրի խնդիրը, որն այսօր ամենաակտուալն է Սոչիում, դեռ մի անգամ չէ, որ կկրկնվի….
(շարունակելի)
Լրահոս
Տեսանյութեր
Եթե Ադրբեջանը վստահ է, ինչո՞ւ է դատական գործընթացները դադարեցնելու մասին գաղափար առաջ քաշում
