Ձեր վստահելի աղբյուրը

Կառավարությունը որոշում է ընդունել ռուսական ռազմակայանի համար տարածքներ հատկացնել: Մասնավորապես հայտնի է, որ ռազմաբազայի ընդլայնման համար տարածք կհատկացվի Գյումրիում, ինչպես նաև Երևանի Էրեբունի օդանավակայանում:

Ի՞նչ նպատակով է Ռուսաստանը ընդլայնում 102-րդ ռազմաբազան Հայաստանում և կոնկրետ ի՞նչ է ծրագրում ՌԴ-ն ՀՀ-ում տեղակայված ռազմակայանի հարցում:

Հայաստանում ռուսական ռազմակայանի հարցը ամրագրված է Հայաստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության միջև 1995թ. մարտի 16-ի`ՀՀ և ՌԴ միջև ՀՀ տարածքում ռուսաստանյան ռազմակայանի մասին պայմանագրով:
2010 թվականի, ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի Հայաստան կատարված այցի շրջանակներում փոփոխություն կատարվեց այդ պայմանագրում, որով ոչ միայն 49 տարով երկարաձգվեց ռուսական զորքերի ներկայությունը Հայաստանում, այլ ավելացվեց ռուսական ռազմաբազայի խնդիրները:

Դեռ 1997 թվականի օգոստոսի 29-ին կնքված, ՀՀ և ՌԴ միջև բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության մասին պայմանագրով ֆիքսվել էր, որ «ՀՀ՝ ԱՊՀ կազմի մեջ չմտնող պետությունների հետ սահմանների պահպանությունը կիրականացվի Բարձր պայմանավորվող կողմերի համատեղ ջանքերով՝ իրենց միջև համապատասխան պայմանագրերի հիման վրա՝ ելնելով իրենց սեփական անվտանգության և ԱՊՀ հավաքական անվտանգության շահերից»: Այսինքն՝ մինչ 2010 թվականը, խոսք էր գնում միայն ռուսական ռազմաբազայի կողմի միայն նախկին ԽՍՀՄ արտաքին սահմանի՝ Թուրքիայի ու Իրանի սահմանային հատվածում իրականացվող խնդիրների մասին:

Սակայն 2010 թվականի օգոստոսի 20-ին ստորագրված արձանագրությամբ, ՀՀ-ում ռուսական ռազմականը պատասխանատվություն ստանձնեց, ՀՀ ԶՈՒ-ի հետ համատեղ, իրականացնելու Հայաստանի բոլոր սահմանների, այդ թվում՝ հայ-ադրբեջանական սահմանի պահպանության խնդիրը: Նոր փոփոխությամբ, ոչ միայն երկարաձգվեց Հայաստանում ռուսական ռազմակայանի տեղակայումը, այլև ընդլայնվեց դրա աշխարհագրական և ռազմավարական պատասխանատվությունը»:

Պայմանագրում փոփոխություններ կատարելուց և ռուսական ռազմակայանի առջև դրված խնդիրների ավելացումից հետո ռազմակայանում սպառազինության արդիականացման ու մարտունակության բարձրացման հարցում էական փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել: Իսկ առաջադրված խնդիրները և տարածաշրջանում առկա մարտահրավերները ստիպում են ռուսական ռազմաբազային՝ արդիականացնելու ռազմական տեխնիկան ու բարձրացնելու ռազմակայանի մարտունակությունն այնպիսի մակարդակի, ինչը թույլ կտա լուծել դրված բոլոր խնդիրները:

Իսկզբանե հասկանալի էր, որ ռազմակայանի՝ մարդկային ռեսուրսով ու ռազմական տեխնիկայով համալրումը ռուսական ռազմակայանին նոր տարածքներ հատկացնելու անհրաժեշտություն էր առաջացնելու և կառավարության որոշումը՝ տարածքներ հատկացնել ռուսական ռազմաբազային, չէր կարող անսպասելի լիներ:

Ամեն դեպքում, ռուսական ռազմաբազային փոխանցվող տարածքները ՀՀ ԶՈՒ-ի կողմից այս պահին չեն օգտագործվում և դրանք տրամադրվում են ռուսական կողմին ժամանակավոր կամ համատեղ օգտագործման համար:

Քաղաքական փորձագետ Տիգրան Աբրահամյան