Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Եղինկներ» զորամասում դեռևս 2011-ին դաժան ծեծի ենթարկված զինծառայող Ժորա Մկրտչյանի գործով Պաշտպանության նախարարության քննչական ծառայությունում չի իրականացվել բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննություն: Այդ մասին Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում տեղեկացրեց Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի զինծառայողների հարցերով փորձագետ Երանուհի Թումանյանցը:

Նշենք, որ Ժորա Մկրտչյանը զորամասում ծառայակիցների կողմից ծեծի ենթարկվելու հետևանքով սուր փսիխոզ ախտորոշմամբ 2011-ին Երևանի կայազորի զինվորական հոսպիտալի հոգեբուժական բաժանմունք էր տեղափոխվել: Սակայն 2012 թվականի նոյեմբերի 9-ին` դեպքից գրեթե մեկ տարի անց, երիտասարդ տղան մահացել էր: Ժորային ծեծելու համար մեղադրվում էին սերժանտ Վաչիկ Գրիգորյանը, շարքայիններ Ալբերտ Առաքելյանը և Մովսես Բադալյանը:

2012-ի սեպտեմբերի 20-ին Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի վճռով Ալբերտ Առաքելյանը դատապարտվել էր 1 տարի ազատազրկման, սակայն պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվել, Վաչիկ Գրիգորյանին պատիժ նշանակվել է երեք ամսով, և այս դեպքում նույնպես այն պայմանականորեն չի կրառվել և նրան տրվել է 1 տարի փորձաշրջան: Նույնն է եղել նաև 3-րդ մեղադրյալի` Մովսես Բադալյանի դեպքում:

ՄԻՊ աշխատակազմում այս գործով 2-3 ամիս տևած ուսումնասիրության արդյունքում դատաքննության պրոցեսում խախտումներ չեն հայտնաբերվել: «Դատաքննությունն ուսումնասիրվել է, բայց չի գտնվել կոպիտ խախտում, որ դատավորի կարգապահության հարց բարձրացվի», -փոխանցեց Երանուհի Թումանյանցը:

Ինչ վերաբերում է այս գործով նախաքննությանը, ապա ՄԻՊ աշխատակազմի փորձագետն ասաց, որ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ նախաքննական մարմնի կողմից անհապաղ չեն ձեռնակվել միջոցներ անհրաժեշտ փորձաքննություններ նշանակելու ուղղությամբ և դատաբժշկական ու դատահոգեբուժական լիարժեք փորձաքննությունները իրականացվել են բավական ուշացումով: «Բացի այդ, նախաքննական մարմինը չի ապահովել գործի հանգամանքների բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտում Ժորա Մկրտչյանին ապօրինի կերպով մարտական հերթապահության ուղարկած պաշտոնատար անձանց արարքներին համապատասխան քրեաիրավական գնահատական տալու հարցում», -փոխանցեց մեր զրուցակիցը:

Փորձագետի այս դիտարկումներին համաձայն է նաև դեռևս այն ժամանակ Ժորա Մկրտչյանի փաստաբան Մոնիկա Մարգարյանը: Մեզ հետ զրույցում փաստաբանն ասաց, որ նախաքննական մարմինը գործով մեղադրյալների արարքը և Ժորա Մկրտչյանին հասցված վնասվածքը համարել է թեթև, մինչդեռ դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացությամբ, միջին ծանրության վնասվածք է հասցվել Ժորա Մկրտչյանին: «Ես դեռ չեմ խոսում այն մասին, որ ծնողը պատմել էր, որ երեխան ծանր վնասվածքներ է ստացել. տղայի ոտքերի վրա այրվածքներ են եղել: դատաբժիշկների կողմից դա անտեսվել էր, իսկ քննիչն էլ մարմնական վնասվածքը թեթև էր համարել», -նկատեց Մոնիկա Սարգսյանը:

Փաստաբանն ասաց, որ Ժորա Մկրտչյանի ծնողները զբաղված են եղել և սահմանված ժամկետներում չեն հասցրել բողոքարկել Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի վճիռը: Սակայն իրենք հետո դիմել են նույն դատարան, որպեսզի հարգելի համարի չբողոքարկելու պատճառները, բայց դատարանը ներկայացված պատճառները հարգելի չի ճանաչել. Այդ որոշումը ուժի մեջ է թողել Վերաքննիչ դատարանը, իսկ Վճռաբեկ դատարանը մերժել է բողոքը:

Երանուհի Թումանյանցն ասաց, որ այս գործի հետքերով առաջարկներ են ներկայացրել պատկան մարմիններին, մասնավորապես զինվորական դատախազությանն առաջարկվել է ուժեղացնել վերահսկողությունը նախաքննության և հետաքննության օրինականության նկատմամբ, առաջարկվել է սահմանել դատաբժշկական փորձաքննությունների միասնական և հստակ չափորոշիչներ` հնարավորություն տալով ժամանակին և ստույգ որոշելու մարմնական վնասվածքների ծանրության աստիճանը՝ նվազեցնելով կրկնակի և հանձնաժողովային փորձաքննությունների նշանակման ու կատարման անհրաժեշտությունը, ՀՀ պաշտպանության նախարարությանն առաջարկվել է խիստ վերահսկողություն սահմանել սահմանափակումով զորակոչված զինծառայողների (համապատասխան արգելքով) մարտական հերթափոխին մասնակցությունը բացառելու ուղղությամբ, ինչպես նաև այլ սահմանափակումներով զորակոչված զինծառայողների զինվորական ծառայության պայմանների նկատմամբ:

Գլխավոր դատախազությունից Պաշտպանի աշխատակազմին հայտնել են, որ խախտումների մասին դիտարկումներն ընդունվել են ի գիտություն: Իսկ Պաշտպանության նախարարությունից տեղեկացրել են, որ նախարարության համապատասխան կայազորային քննչական բաժնի ողջ անձնակազմի մասնակցությամբ կազմակերպվել է որոշման քննարկում և անձնակազմի ուշադրությունն է հրավիրվել քննչական և այլ դատավարական գործողություններն առավել օպերատիվ և ավելի սեղմ ժամկետներում կատարելու, նախաքննության արդյունավետությունը բարձրացնելու ուղղությամբ:

Բացի այդ, ինչպես տեղեկացրեց Թումանյանցը, Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետին հանձնարարվել է շարային ծառայության սահմանափակումով պիտանի զինծառայողներին համապատասխան պաշտոնների նշանակման ընթացակարգն առավել հստակեցնել և բացառել նմանատիպ խախտումների դեպքերը: