Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Հայաստանում հասարակական տրամադրվածության, Մաքսային միություն մտնելու դեպքում քաղաքացիների ունեցած ակնկալիքների մասին ռուսական РИА Новости գործակալությանը տված հարցազրույցում պատմել է ՀՀ Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արտակ Զաքարյանը: Ստորև թարգմանաբար ներկայացնում ենք հարցազրույցը:

- Պարոն Զաքարյան, ինչպե՞ս ընդունեց հայ հասարակությունը Մաքսային միությանը միանալու մասին կառավարության որոշումը: Ձեր կարծիքով՝ այն չի՞ սրի բնակչության առանձին խմբերի միջև տարաձայնությունները և ամենից առաջ քաղաքական էլիտաների միջև առկա հակասությունները, ինչպես եղավ Ուկրաինայում:
- Նախ կցանկանայի նշել, որ մեր բնակչության մեծ մասն աջակցում է Մաքսային միություն մտնելու, Միասնական տնտեսական գոտու անդամ դառնալու նախագահի դիրքորոշմանը: Չնայած քաղաքական շրջանակներում այս որոշումը առաջ բերեց ոչ միանշանակ արձագանքներ: Մեր որոշ ընդդիմադիր գործընկերներ շարունակում են կարծել, որ մենք պետք է ստորագրեինք Եվրոպական միության հետ ասոցացման համձայնագիրը: Նրանք վախ ունեն, որ եվրասիական ինտեգրացիան վերադարձ է դեպի Խորհրդային Միություն: Սակայն ինչ քննարկումներ էլ որ լինեն այս հաշվով, ոչ ոք չի հերքում այն փաստը, որ հայ-ռուսական հարաբերություներին այլընտրանք պարզապես չկա: Հայաստանի ռազմավարական հետաքրքրություններն ընկած են ՌԴ-ի հետ դաշնակցային հարաբերությունների հիմքում: Եվ եթե Ռուսաստանը խորացնում է իր կապերը մերձավոր գործընկերների հետ, մենք նույն հաջորդականությամբ պատրաստ ենք բազմակողմ փոխհարաբերություններին: Այնպես որ` այդ սկզբունքային որոշման ընդունումով արտաքին քաղաքականության մեջ ոչ մի կտրուկ շրջադարձ չի արվել և չի արվի:
Իհարկե, որպես ինքնիշխան պետություն, մենք ուզում ենք եվրոպական երկրների հետ ունենալ ազատ և համընդգրկուն երկխոսություն: ՄՄ մտնելու գործընթացը մեզ չի զրկում այդ հնարավորությունից: Ընդ որում, ինձ թվում է, որ մեր գրեթե բոլոր քաղաքացիների մոտ կա այն ընկալումը, որ քաղաքական ուղղությունը դեպի եվրասիական միավորում մեզ հնարավորություն կտա լինել ավելի պաշտպանված ինչպես տնտեսական տեսանկյունից, այնպես էլ անվտանգության ոլորտում: Իսկ դա մեզ համար հատկապես կարևոր է ծանր խնդիրների առկայության ֆոնին, որոնք առկա են տարածաշրջանում: Չէ՞որ Հայաստանը մինչ այժմ գտնվում է շրջափակման մեջ: Միևնույն ժամանակ եվրասիական ծրագրերին մասնակցությունը մեզ լուրջ հույսեր է տալիս էներգետիկական անվտանգության, նոր ներդրումների և հաղորդակցային ռեսուրսների տեսանկյունից: Ես նկատի ունեմ աբխազական երկաթուղու խնդրի լուծումը, որը մեզ համար ուղղակի կապ կապահովի Ռուսաստանի հետ: Իսկ ամենակարևորը` Ղարաբաղյան կոնֆլիկտի խաղաղ կարգավորումն է:
Ղեկավարող կուսակցության անդամներն են հստակ հասկանում, որ քաղաքական օրակարգում այս կենսական կարևորության հարցերը առավել առաջնային են, քան մյուս հարցերը:
Չնայած չեմ բացառում, որ վեճերը կշարունակվեն, չէ՞որ մենք դժվար գործընթացի մեջ ենք մտել: Մենք պետք է իրագործենք ՄՄ մտնելու համար նախատեսված ճանապարհային քարտեզի բոլոր միջոցառումները, որոնք պետք է անցնենք քայլ առ քայլ: Խորհրդարանը պետք է դիտարկի և վավերացնի բազմաթիվ փաստաթղթեր: Այստեղ նույնպես սպասվում են դժվարին քննարկումներ բոլոր կետերի վերաբերյալ: Եվ դա բնական է, քանի որ մենք պետք է այնպես ամրագրենք ձեռք բերված համաձայնությունը, որպեսզի իրագործենք մարդկանց այն սպասումները, որոնք կապված են եվրասիական ինտեգրացիայի հետ:

- Ինչպես հայտնի է, տարածաշրջանային միավորման անդամները բացի ազգային շահի իրացումից իրենց վրա վերցնում են նաև կոնկրետ պարտավորություններ: Պատրա՞ստ են Հայաստանի իշխանական ենթակառուցվածքները պատվիրակել որոշ պետական իրավասություններ վերազգային մարմիններին:

- Դա հիմնական խնդիրներից մեկն է, որը եվրասիական ինտեգրացիայի մասնակից երկրներում քննարկվում է շատ մանրամասնորեն: Այժմ դժվար է ասել` պատրաստ ենք մենք միասնական արժույթի, խորհրդարանի և այլ մարմինների ձևավորմանը: Ամեն դեպքում պետք է նախապես հստակեցնել, թե ինչ արժեքներ պետք է դրված լինեն նոր միավորման հիմքում: Շատ նուրբ թեմա է հատկապես լեզվի հարցը: Պետք է գտնել այնպիսի մոդել, որն ընդունելի կլինի բոլորի համար, որովհետև լեզուն ազգային նույնականացման մի մասն է, դա մեր պետության անբաժան բաղկացուցիչներից է: Հայաստանի համար սուվերենությունը և անվտանգությունը անվիճելի բազային արժեքներ են:
Ակնհայտ է, որ Եվրասիական տնտեսական միությունը կիրառում է հստակ կառավարման մեխանիզմներ: Բայց այն ոչ մի կերպ չի կարող սահմանափակել արտաքին քաղաքականությունը, որը վարում են մասնակից պետությունները: Անհնար է պատկերացնել, որ ինչ-որ մեկը պետք է Հայաստանի փոխարեն որոշի , թե ում հետ պետք է գործընկեր լինի և ում հետ պետք է չլինի: Դա անընդունելի է:

- Ի՞նչ են սպասում Հայաստանում Վլադիմիր Պուտինի ընթացիկ այցից և Սերժ Սարգսյանի հետ նրա հանդիպումից:

- ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այցը հայաստան շատ արժանահիշատակ է: Այն նշանակում է, որ հայ-ռուսական դաշնակցայինռազմավարական հարաբերությունները ստանում են նոր, առավել որակայալ օրակարգ: Մեր հասարակության համար դա շատ կարևոր է: Ռուսաստանը Հայաստանի համար հատուկ նշանակություն ունի. նրա մեջ մեր քաղաքացիները տեսնում են հիմք կայուն և վստահ զարգացման համար:

- Դուք իսկապե՞ս կարծում եք, որ երկընտրանքի առջև էիք:

- Գիտեք, երբ ես ասում եմ «երկընտրանք», ապա նկատի եմ ունենում Մաքսային միությանը միանալու որոշման փոխարեն ԵՄ-ի հետ Ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագրի ստորագրումը: Ինչ վերաբերում է հայ-ռուսական հարաբերություններին, ապա դրանք ունեն ավելի քան 200-ամյա պատմություն: Մեր քաղաքական, տնտեսական, հոգևոր սերտ կապերը, առանց չափազանցնելու, ստուգված են ժամանակով: Ռուսական դոմինանտության տակ գտնվող միջավայր մտնելու մասին մեր որոշումը մեզ համար ոչ սպոնտան է: Այն նշանակում է, որ մենք նաև հեռանկարում ենք տեսնում մեր զարգացումը Ռուսաստանի հետ սերտ կապերի մեջ:

- Բայց նաև այլ երկրները, որոնք նպատակադրված են կազմել ապագա Եվրասիական միությունը, նույնպես սերնդե-սերունդ սերտ կապերի մեջ են եղել միմյանց հետ: Ինչի՞ մասին պետք է պայմանավորվել, որպեսզի խուսափել լուրջ հակասություններից նոր միության ստեղծման ճանապարհին:

- Մեծ սխալ կլիներ մտածել, որ ԽՍՀՄ-ից դուրս եկած հետխորհրդային երկրներում ոչինչ չի փոխվել: Մենք եվրասիական ինտեգրացիայի մեջ մտնում ենք տարբեր նախնական հնարավորություններով և քաղաքական նախընտրություններով: Կարևորը` բոլորն ընկալեն, որ մեզ այժմ միավորում է ոչ միայն աշխարհագրությունը: Մենք ստեղծում ենք նոր աշխարհաքաղաքական բևեռ այնպիսի խնդիրների միասնական լուծման համար, որոնք դժվար է լուծել միայնակ: