«Մոսկվան պետք է շահագրգիռ լինի տարածաշրջանում Հայաստանի դիրքերի ամրապնդման հարցում»
Նախօրեին կայացավ Ռուսաստանի դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինի պետական այցը Հայաստանը: Այցի շրջանաներում ի թիվս այլ հարցերի Հայաստանի և Ռուսաստանի նախագահները արծարծեցին նաև ԼՂ հիմնախնդիրը: ՌԴ նախագահի այցի, ինչպես նաև ԼՂ հիմնախնդրի վերաբերյալ հնչած շեշտադրումների շուրջ panorama.am-ը զրուցեց քաղաքագետների հետ:
Սերգեյ Մինասյանի կարծիքով, այցը, ինչպես նաև այցի ընթացքում առաջ քաշված շեշտադրումները լիովին տեղավորվում են ներկայումս ստեղծված քաղաքական տրամաբանության կոնտեքստում:
«Տրամաբանական էր, որ այս այցը պետք է տեղի ունենար հենց այս պահին և այս կոնտեքստում: Հասկանալի է, որ այցի գլխավոր իմաստը կապված էր Հայաստանի` Մաքսային միությանը միանալու գործընթացների հետ: Հասկանալի էր, որ այս այցը պետք է տեղի ունենար Վիլնյուսյան գագաթաժողովից անմիջապես հետո: Ե՛վ հայկական և՛ ռուսական կողմերը ունեին իրենց մոտեցումները, առ այն, թե ինչու այցը պետք է տեղի ունենար դեկտեմբերի սկզբին, այլ ոչ թե ավելի շուտ: Հասկանալի է, նաև որ այն պայմանավորվածությունները, որոնք ձեռք են բերվել այցի ընթացքում և նախապատրաստական փուլում` սկսած ռազմաքաղաքական հարցերից մինչև էներգեգետիկա, գազի և այլնի գներ, տեղավորվում էին Մաքսային միությանը միանալու Հայաստանի որոշմանը համատեքստում: Դա այն գինն էր, որ ՀՀ-ն ցանկանում էր ստանալ իր այս քաղաքական որոշման համար»,- ասաց Սերգեյ Մինասյանը:
Անդրադառնալով ԼՂ հիմնահարցի վերաբերյալ երկու նախագահների նախօրեին հնչեցրած հայտարարություններին, մասնավորապես Վլադիմիր Պուտինի այն հայտարարությանը թե «կցանկանանք, որ այս տարածաշրջանում երբեք այլևս արյուն չթափվի», Ս. Մինասյանը նշեց. «Հասկանալի է Հայաստանը, ի թիվս այլ հարցերի ցանկանում է ստանալ Ռուսաստանի աջակցությունը նաև անվտանգության հարցում: Պատահական չէ, որ հայկական կողմի առաջարկով ՌԴ նախագահի պետական այցը սկսվեց հենց Գյումրիից` ռուսական ռազմակայանից: Բազմիցս նշվել է որ հայ-ռուսական ռազմատեխնիկական համագործակցությունը կշարունակվի նոր թափով: Հենց այս համատեքստում պետք է դիտարկել Վ. Պուտինի հայտարարությունը»:
«Նոր պատերազմը չի բխում ո՛չ Հայաստանի ո՛չ էլ Ռուսաստանի շահերից:
Մոսկվայում շատ լավ հասկանում են, որ պատերազմը առաջին հերթին խնդիրներ կառաջացնի Ռուսաստանի քաղաքականության համար: Այս դեպքում Կրեմլը ստիպված կլինի քաղաքկան որոշում կայացնել, որովհետև պաշտպանելով իր ռազմավարական դաշնակցին` Հայաստանին, Ռուսաստանը կորցնում է Ադրբեջանի հետ երկխոսության հնարավորությունը: Հետևաբար, ՌԴ-ն ներկա հավասարակշռությանը պահպանելու ուղղությամբ կձեռնարկի բոլոր հնարավոր քայլերը»,- հավելեց բանախոսը:
Մեր խնդրանքով, անդրադառնալով ՌԴ նախագահի այցին`Ալեքսանդր Մարկարովը նշեց, որ Վլադիմիր Պուտինը ամենաբարձր մակարդակի՝ պետական այցով էր ժամանել Հայաստան և նւրա հետ միասին Երևան էր ժամանել պատվիրակության մեծ կազմ, ինչը խոսում է ծրագրերի լայնության և նախատեսվող ծրագրերի մաշտաբի մասին:
Նրա խոսքերով, Պուտինը այցելեց Գյումրիի ռազմակայան, ինչը ցույց է տալիս ոչ միայն հայ-ռուսական ռազմավարական հարաբերությունների մակարդակը, այլ նաև Ռուսաստանի դիրքորոշման այս տարածաշրջանում:
«Այցելության ընթացքում ստորագրվեցին մի շարք պայմանագրեր տնտեսական ոլորտում, Հայաստան էին ժամանել տնտեսական բլոկի ներկայացուցիչներ: Հայաստանի համար, Հայաստանի քաղաքացիների համար կարևոր էր հատկապես գազի գնի շուրջ համաձայնությունը»,- ասաց Ա. Մարկարովը:
Ա. Մարկարովը շեշտեց այն իրողությունը, որ երկու կողմերը բավարարվածություն արտահայտեցին հայ-ռուսական հարաբերությունների ներկա մակարդակից:
«Ռուսաստանը ստացավ ևս մեկ հավաստիացում, որ այս տարածաշրջանում ունի ռազմավարական դաշնակից»,- նշեց քաղաքագետը:
Բանախոսի կարծիքով` դրական բանակցություններ տեղի ունեցան նաև Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցության հետ կապված, ինչը նույնպես կարևոր է:
Անդրադառնալով Վլադիմիր Պուտինի ղարաբաղյան հարցի վերաբերյալ հայտարարությանը` Ա. Մարկարովը նշեց, որ դա հայտնի դիրքորոշում է, որը Ռուսաստանը միշտ ցուցաբերել է և շեշտեց, որ ղարաբաղյան հարցը պետք է լուծվի միայն խաղաղ ճանապարհով:
«Այս դիրքորոշումը Ռուսաստանը պաշտպանում է լինելով նաև Մինսկի խմբի համանախագահող»,-ասաց Ա. Մարկարովը:
Նրա խոսքերով, Ռուսաստանը միշտ էլ կողմերին կոչ է անում շարունակել բանակցային գործընթացը և գտնել համագործակցության եզրեր, սակայն հաշվի առնելով կողմերի դիրքորոշումը, դա բարդ է անել:
«Ռուսաստանի այս դիրքորոշումը նշանակում է, որ ռազմական գործողությունները հետաձգվում են»,-նշեց Ա.Մարկարովը:
Նա հավելեց, որ Ռուսաստանի հայտարարությունը նաև նախազգուշացում է բոլոր ցանկացողներին զերծ մնալ ղարաբաղյան հարցին միջամտելուց:
Քաղաքագետ Տիգրան Աբրահամյանն իր հերթին նշեց, որ այն հանգամանքը, որ այցը պետական բնույթի էր կրում արդեն իսկ նշանակում էր, որ այցի օրակարգը բավականին ընդգրկուն է լինելու:
«Այցի շրջանակներում ստորագրված փաստաթղթերը, որոնք վերաբերում էին քաղաքական, ռազմա-տեխնիկական, տնտեսական էներգետիկ, կրթական ոլորտներին, խոստանում են դրական փոփոխություններ մտցնել շարքային քաղաքացու կյանքում: Ձեռք բերված պայմանավորվածությունների ու ստորագրված պայմանագրերի պտուղները առաջիկայում իրենց ազդեցությունը կբերեն երկրի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի բարելավման ու անվտանգության ամրապնդման հարցում»:
Նրա խոսքերով, Հայաստանին ու Ռուսաստանին կապում են ռազմակավարական-դաշնակցային հարաբերությունները և պաշտոնական Մոսկվան պետք է շահագրգիռ լինի տարածաշրջանում Հայաստանի դիրքերի ամրապնդման հարցում:
Մեկնաբանելով Վլադիմիր Պուտինի այն հայտարարությունը, թե «կցանկանանք, որ այս տարածաշրջանում երբեք այլևս արյուն չթափվի», Տ. Աբրահամյանը նշեց, որ բոլորն էլ գիտակցում են, որ պատերազմական գործողություններով որևէ խնդիր չի լուծվի, պատերազմը միայն ցավ ու տառապանք կբերի:
«Տարածաշրջանային կայունությունն ու խաղաղությունը կարևոր են և ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի համար, դրանք առաջին հերթին բխում են նրանց շահերից»,- նշեց Տ. Աբրահամյանը:
Քաղաքագետը նշեց, որ Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցությունը եթե ոչ մեկ, ապա կես քայլով կողմերին հեռացրեց պատերազմից: