Յ. Մադաթովա. Մինչև ե՞րբ են 2,5 միլիոն ադրբեջանցիները ստրուկ լինելու Ռուսաստանում
«Չնայած Ադրբեջանը իրեն ներկայացնում է հաջողակ երկիր, որի տնտեսությունը արագոր վերելք է ապրում, նրա քաղաքացիները շարունակաբար լավ կյանք են փնտրում նրա սահմաններից դուրս՝ մասնավորապես Ռուսաստանում: Ըստ ՌԴ-ի Դաշնային միգրացիոն ծառայության ղեկավար Կոնստանտին Ռոմոդանովսկու՝ 2011թ. արդեն Ռուսաստան է գաղթել 500 հազար ադրբեջանցի»,-ասվում է Յանա Մադաթովայի` «Մինվալ.ազ» ադրբեջանական պորտալում հրատարակված հոդվածում:
Նյութում ասվում է, որ ըստ Ռուսաստանի զբաղվածության վարչության պետ Իվան Շուբայիլովի՝ ադրբեջանցիները Ուկրաինայի և Ուզբեկստանի քաղաքացիներից հետո 3-րդ տեղն են զբաղեցնում Ռուսաստանի աշխատանքային միգրանտների շարքում: «Հարկ է նշել, որ 1998-2010թթ. մարդահամարների միջև ընկած ժամանակահատվածում ադրբեջանցիների քանակը գրեթե կրկնապատկվել է: Միևնույն ժամանակ փորձագետները կարծում են, որ պաշտոնական մարդահամարի տվյալները չեն ներկայացնում իրական պատկերը, քանի որ ադրբեջանցի բնակչության թիվը Ռուսաստանում կազմում է 2,5 միլիոն: Ըստ այդմ էլ, Ադրբեջանի բնակչությունը ամենաքիչը երկուսուկես միլիոնով քիչ է ներկայացվածից, քանի որ պաշտոնական վիճակագրությունը հաշվի չի առնում արտագաղթը»,-հավելում է հրատարակությունը:
Հեղինակը նշում է, որ Ադրբեջանի պաշտոնական վիճակագրության տվյալներով ամեն տարի Ադրբեջանից արտագաղթում է մի քանի հարյուր մարդ: Միևնույն ժամանակ Ռուսաստանը և Թուրքիան ամեն տարի արձանագրում են Ադրբեջանից հազարավոր միգրատների հոսք դեպի իրենց երկիր, որոնց մի մասը բնակություն է հաստատում հենց այդ երկրում: Ադրբեջանից միգրանտների մեծ մասը Ռուսաստան է գաղթել 1990-ականների սկզբին, սակայն վերջին տարիներին էլ այդ հոսքը չի նվազել: Ադրբեջանցիները Ռուսաստանի շատ շրջաններում միգրանտների քանակով երեք առաջատարներից են՝ մրցակցության մեջ մտնելով Ուզբեկստանի, Տաջիկստանի և առանձին դեպքերում Ղազախստանի ու Ուկրաինայի քաղաքացիների հետ:
Հոդվածում հիշատակվում է այն մասին, որ Ռուսաստանում Ադրբեջանի քաղաքացիներին ներգրավում են հարկադիր աշխատանքի մեջ: Միևնույն ժամանակ, վերջին դեպքերի հետ կապված, ՌԴ-ի բնակչության մեծամասնությունը, ինչպես նաև այդ երկրի պաշտոնյաները շատ բացասաբար են տրամադրված միգրանտների հանդեպ: Սակայն, ինչպես նշում է հեղինակը, Ռուսաստանը ունի միգրանտների կարիքը: Մոտակա ժամանակներս ՌԴ-ն բախվելու է 1990-ականների ժողովրդագրական ճգնաժամի հետևանքների հետ, երբ Ռուսաստանի բնակչությունը արագությամբ պակասում էր՝ տարեկան մեկ միլիոն մարդով: Եթե 2011թ.-ին Ռուսատանում ոչ աշխատունակների և աշխատունակների հարաբերակցությունը կազմում էր 635-ը 1000-ի, ապա 2030թ.-ին այլ համամասնություն է սպասվում, մասնավորապես 831-ը 1000-ի: Արդեն 2050թ.-ին աշխատուժի պակասը կհասնի 10 միլիոնի:
Վերջին զարգացումները` կապված Ադրբեջանից Ռուսաստան գաղթած աշխատանքային միգրանտների խնդիրների հետ, քննարկվել են Ադրբեջանի խորհրդարանական հերթական աշնանային նստաշրջանի լիագումար նիստում: Խորհրդարանական Ֆազիլ Մուստաֆան իր ելույթում առաջարկել է ստեղծել և ի կատար ածել հատուկ պետական ծրագիր, որը ուղղված կլինի Ռուսաստան գաղթած ադրբեջանցի աշխատանքային միգրանտների խնդրի լուծմանը: «Ռուսատանում աշխատող մեր հայրենակիցները լուրջ խնդիրներ ունեն: Մենք պետք է մտածենք այն մարդկանց ճակատագրի մասին, ովքեր գնում են Ռուսաստանում աշխատելու: Ուզում եմ ասել, որ Ադրբեջանը այսօր Ռուսաստանից ավելի շատ է կախման մեջ է քան 20 տարի առաջ»,- ասել է նա:
Պատգամավորը նաև հիշատակել է, որ Ադրբեջանը պետք է մտածի հարյուր հազարավոր ադրբեջանցի աշխատանքային միգրանտների զբաղվածությունը ապահովելու մասին, քանի որ Ռուսաստանը կարող է արտաքսել նրանց. պետք է նրանց համար աշխատատեղեր ստեղծել Ադրբեջանում: Մեզ մոտ կանանց մեծ մասը չի աշխատում, այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտ է նաև նրանց համար աշխատատեղեր ստեղծել: Հատուկ նախագիծ է պետք ընդունել, որպեսզի Ադրբեջանի քաղաքացիները Ռուսատանում խտրականության չենթարկվեն:
«Այսպիսով, ի՞նչն է ստիպում մեր քաղաքացիներին ստրկությամբ զբաղվել ՌԴ-ում: Չէ՞ որ Ադրբեջանը լքողներից և ոչ բոլորն են կարողանում բարեկեցիկ կյանք ապահովել իրենց համար: Հիմնականում աշխատելու գնում են Ադրբեջանի մարզերում ապրող բնակիչները, որտեղ ոչ մի կերպ հնարավոր չէ աշխատանք գտնել: Ըստ պաշտոնյանների՝ Ադրբեջանի շրջանների վիճակը «բարելավվում է», և ենթակառույցները «բարձր մակարդակի» վրա են , չնայած դրան, չգիտես թե ինչու, այդ շրջանների գործազուրկները մեկնում են Բաքու կամ Հարավային Կովկասի մոտակա երկրներ»,- ասվում է հոդվածում:
Տնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի ագրարային բարեփոխումների գծով փորձագետ Վահիդ Մագերամովը նույնպես նշեց, որ հոսքը դեպի Ռուսաստան նկատվում է ադրբեջանական գյուղերից և մարզային քաղաքներից: Ադրբեջանի կենտրոնական հարթավայրերում ոռոգման և դրենաժային ցանցերի լքվածության պատճառով 400 հազար հեկտար հող մնում է անմշակ: Ըստ նրա՝ եթե Ադրբեջանը տարեկան 1 միլիարդ եվրո տրամադրի, այս խնդիրը կլուծվի: Եվս մեկ միլիարդ, ինչպես նշում է փորձագետը, պետք է հատկացնել գյուղատնտեսության կոնցեսիոն վարկավորման համար:
«Ժամանակն է՝ ամբողջ ուշադրությունը ուղղվի դեպի գյուղատնտեսությունը, այլապես Ադրբեջանի քաղաքացիները կշարունակեն լինել Ռուսաստանի ստրուկները»,-ամփոփում է հեղինակը: