Ձեր վստահելի աղբյուրը

 «Ռիա Նովոստի» գործակալությունը լուծարելու վերաբերյալ Վլադիմիր Պուտինի կարգադրությունը ռուսական մեդիաշտում ընկալվել է որպես մեծ անակնկալ: Հասարակական և փորձագիտական շրջանակները փորձում են գտնել գործակալության լուծարման տրամաբանությունը, հաշվի առնելով այն ակնհայտ իրողությունը, որ վերջին 10 տարիներին «Ռիա Նովոստին» իր տեխնոլոգիական առաջադիմությամբ, ֆորմատների զանազանության, թողակումների ծավալի, բովանդակության ցուցանիշներով և ամենակարևորը՝ հղումների ինդեքսով ակնհայտ առաջատարն է եղել ռուսական լրատվական շուկայում, զգալիորեն հետ թողնելով ռուսական ցանկացած այլ լրատվամիջոցի, այդ թվում ուղղակի մրցակիցներ հանդիսացող «Ւտառ-Տաս» և «Ինտերֆաքս» գործակալություններին:

Չնայած ռուսական դաշնային լրատվական գործակալությունների վերակազմավորման մասին խոսակցությունները տևական ժամանակ են ընթացել, այն հանգամանքը, որ փոփոխությունների օբյեկտ կհանդիսանա ամենաառաջադեմ գործակալությունը, թեկուզ և ընտրված ժամանակի առումով, անսպասելի է եղել: Նախ՝ դա տեղի է ունենում Սոչիի օլիմպիական խաղերից առաջ, որի պաշտոնական տեղեկատվական և ֆոտո հեռարձակողի իրավունքները պատկանոմ են հենց այս գործակալությանը: Երկրորդը՝ որոշումը կայացվել է խիստ գաղտնիության պայմաններում և անակնկալ է եղել նույնիսկ հոլդինգի ղեկավարների համար: Համացանցում նախօրեին զետեղվել, հեռացվել, այնուհետև կրկին տեղադրվել է «Ռիա Նովոստի» գործակալության գլխավոր խմբագիր Սվետլանա Միրոնյուկի հրաժեշտի հանդիպումը աշխատակիցների հետ, որում նա հրաժարվել է մեկնաբանել որոշումը և թեև հավաստիացնում է, թե անվերապահորեն կատարվելու են նախագահի կարգադրության պահանջները, այնուհանդերձ չի թաքցնում իր հիասթափությունը, խոստովանելով, թե «իրենց հետ վարվեցին ոչ այնպես, ինչպես հարկն էր»: «Կոմերսանտի»  տվյաներով, նախկինում լուրեր են եղել «Ռիա Նովոստիի» և «Ւտառ-Տասսի» միավորման և նոր հոլդինգը «Ruissia Today» հեռուստաընկերության գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանի ղեկավարությանը հանձնելու մասին:

Այնուհադերձ, վերջին պահին ծրագրերը կարծես փոխվել են: Սիմոնյանը երեկ փարատել է հանրության կասկածներն, հայտարարելով, թե փոփոխություննները չեն դիպչի իր գլխավորած հեռուստաընկերությանը, և «Russia Today»-ը կշարունակի իր հեռարձակումը: Նա նաև պատահական չի համարել նոր ստեղծվելիք «Ռուսաստանն այսօր» գործակալության անվան ընտրությունը, որն հաընկնում է իր ղեկավարած հեռուստաընկերության անվան հետ, ինչն, ըստ իրեն, վկայում է բրենդի գրավչության և հետևաբար իրենց աշխատանքի հաջողության մասին:

 Կրեմլի որոշման դրդապատճառների շարքում վերլուծաբնանները նշում են «Ռիա Նովոստիի»՝ դաշնային գործակալության համար չափազանց ազատական լինելու հանգամանքը, որն, առաջին հերթին, ասոցացվում էր գործակալության գլխավոր խմբագիր Սվետլանա Միրոնյուկի կերպարի հետ: «Գազետա.ռու»-ն գրում է Միրոնյուկի և Կրեմլի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Ալեքսեյ Գրոմովի միջև առկա կոֆլիկտի մասին: Հիմնական տարաձայնություններն եղել են դաշնային գործակալությանը «հարիր» լուսաբանման մեջ և որպես ձախողված օրինակներ նշվել գարնանը Բոլոտնայա հրապարակում ցուցարաների նկատմամբ ճնշումներն ու այս օրերին ընթացող ուկրաինական Եվրամայդանը, որում ռուսական տեսակետը ուկրաինական հասարակության շրջանում այդպես էլ չունեցավ իր ակնկալած ազդեցությունն և խամրեց արևմտյան մեդիահոսքերի տակ: Նշվում է, թե ի հեճուկս Մաքսային Միությունից Ուկրաինայի համար կանխատեսելի օգուտների, ազգաբնակչության մեծ մասը ցանկանում է ինտեգրվել Եվրոպային, ինչը խոսում է ռուսական քարոզչության ձախողման մասին: Դրանում անկասկած կա «Ռիա»յի «մեղքի չափաբաժինը», որի օբյեկտիվ լրատվության համար վճարած գումարը փակվելն էր: «Եվրամայդանը հիմնական պատճառը չէ, սակայն դա, հնարավոր է, եղել է վերջին կաթիլը», -ԲիԲիՍի-ին հայտնել է՝ Կոմսոմոլսկայա Պրավդա պարբերականի գլխավոր խմբագիր Վլադիմիր Սունգորկինը:

Քաղաքագետ Ալեքսեյ Մակարկինը «Ռիա Նովոստիի» առաջադիմության հարցում առանձնացնում է Դմիտրի Մեդվեդևի գործոնը, ով իր նախագահության ժամանակ, լինելով արդիականացման և ազատականացման գաղափարների ջատագովը, համերաշխություն էր վայելում դաշնային որոշ ինստիտուտների կողմից՝ դրանց թվում Միրոնյուկի գլխավորած գործակալության: Եվ քանի որ Վլադիմիր Պուտինի իշխանություն վերադառնալուց հետո պետության առջև ծառացած առաջնահերթություններն հետևողականորեն փոխվում են, այն չի կարող չանդրադառնալ նաև լրատվության վրա: Այս ենթադրությունը լրացնում է նաև Դմիտրի Կիսիլյովի նշանակումը ստեղծվելիք «Ռուսաստանն այսօր» գործակալության տնօրեն պաշտոնում, ում գաղափարական հավատարմությունը Կրեմլին ապացուցվել է Ռոսիա հեռուստաընկերությունում աշխատած տարիներին:

Արտյոմ Կրեչետնիկովը «ԲիԲիՍի»-ի իր սյունակում  կանխատեսում է լրատվության սովետական մոդելի վերադարձը, մինչդեռ «Նովայա Իզվեստիա»-ն  որոշմանն առավել պրագմատիկ բացատրություն է առաջարկում: «Պետք է կենտրոնանալ իրական քարոզչության, այլ ոչ թե պետական գումարները վատնել լրագրության վրա: Այդ իմաստով Կիսիլյովը անթերի թեկնածու է, և ծախսված գումարներն անպայման հետ կբերի», - գրում է հասարակական գործիչ Ալեքսեյ Սիմոնովը:

«Նեզավիսիմայա Գազետա»-ն,  իր հերթին, գրում է, թե Պուտինը որոշել է, կենտրոնացնել պահպանողական ընտրազանգվածին բազային արժեքների շուրջ: Դմիտրի Կիսիլյովի նշանակումը պետք է դիտարկել այդ սխեմայում, նա Արկադի Մամոնտովի հետ հստակ ասոցացվում է նոր կուրսի հետ, օրում «պահպանողական տեսակետը ներկայացված է առավել արտահայտիչ և անզիջում կերպով»:

Ի դեպ, արևմտյան մամուլն այս պատմության մեջ առանձնահատուկ է անդրադառնում Կիսիլյովին:

«Միասեռականների սրտերը թաղելու» իսկ «Եվրոպային սեքսուալ այլասերվածության» մեջ մեղադրող աղմկահարույց հայտարարությունների հեղինակին ռուսական «արդարացի դիրքորոշման» արտերկրում տարածման վստահումը խոստումնալից է առնվազն անզիջում մեդիապատերազմներ ապահովելու առումով:

Վերլուծաբանների գերակշիռ մասը, վերլուծելով «Ռիա Նովոստիի» լուծարման որոշումն ու լրատվության արդյունավետության բարձացման մասին Կրեմլի մեկնաբանութունները, ազդարարում են Վլադիմիր Պուտինի որդեգրած քաղաքական կուրսի և դրանից բխող առաջնահերթությունների տարածման հրամայականը: Այն իրենից ներկայացնում է քարոզչական կոնսոլիդացիա և լիովին տեղավորվում վերջին տարում պահպանողական կուրսի ուժգնացման՝ համացանցում քարոզչության, Հկ-ների գործունեության, և այլ վիճահարույց ու ռեզոնանսային օրենքների ընդունման շղթայում: Հաշվի առնելով Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև առճակատման ընթացիկ միտումներն, ինչպես նաև նորաստեղծ գործակալության թիրախային լսարանը, փորձագետները կանխատեսում են «արժեքների պատերազմի» մի նոր փուլ, որն առավել համակարգված դրսևորում կստանա արդեն մեդիա հարթություններում: