Ձեր վստահելի աղբյուրը

«The Economist» պարբերականն առանձին հոդվածով անդրադարձել է սիրիահայերի խնդրին:

Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածը որոշակի կրճատումներով.

«Հայաստանը համարվում է աշխարհով մեկ սփռված բոլոր հայերի հայրենիքը: Այդ իսկ պատճառով Հայաստանի հանրապետության կառավարությունն ասում է, որ Հայաստան եկած սիրիահայերը փախստականներ չեն, որոնք պաշտպանության կարիք ունեն, այլ սփյուռքահայեր, ովքեր տուն են վերադարձել: Սիրիայից փախստականներ ընդունած երկրների կառավարություններից շատերն ահնամբեր սպասում են այն օրվան, երբ փախստականները կլքեն իրենց երկիրը, սակայն իշխանությունները Երևանում ընդհակառակը, ցանկանում են, որ սիրիահայերը մնան Հայաստանում:

Հայկական փոքր մի համայնք դարերով գոյություն է ունեցել Սիրիայում, որը հիմնականում կենտրոնացել է եղել Հալեպում: 1915թ.-ին, երբ Սիրիան ապաստարան տվեց ցեղասպանությունից փրկված հայերին, համայնքի չափերը բազմապատկվեցին: Սակայն վերջին մի քանի տարիներին այս երբեմնի ապաստարանից մարդիկ փախուստի են դիմում: Ինչպես Ռոբերտ Ֆիսկն է գրել The Independent-ում վերջերս տպագրված իր հոդվածում  Սիրիայում պատերազմի սկսելուց ի վեր 65 սիրիահայ սպանվել է և ավելի քան 100 սիրիահայ` առևանգվել: Կրոնական մոլեռանդները ավիրել են նաև հայ ուղղափառ եկեղեցիները:

ՀՀ իշխանությունների հաշվարկների համաձայն` մոտ 80,000 հայ է ապրել Սիրիայում այս պատերազմից առաջ: Մոտ 12,000 սիրիահայեր այժմ փախստականի կարգավիճակով ապրում են Լիբանանում, մոտ 11,000 սիրիահայ տեղափոխվել է Հայաստան և մոտ 10,000-ը ապաստարան է գտել այլ երկրներում:

Ադրբեջանը մեղադրում է ՀՀ իշխանություններին այն բանում, որ վերջիններս միտումնավոր կերպով բնակեցրել են սիրիահայերին Լեռնային Ղարաբաղում, սակայն պաշտոնական Երևանը ժխտում է այդ լուրերը: Ամեն դեպքում, այս առնչությամբ բերվող թիվը` ենթադրաբար մոտ 200 հոգի, համեմատաբար փոքր է. Հայաստանում ապրող սիրիահայերի ճնշող մեծամասնությունն ապրում է Երևանում: ՀՀ կառավարությունը հեշտացնում է նրանց ինտեգրումը` տրամադրելով նրանց քաղաքացիություն և նրանց համար մատչելի դարձնելով կրթությունն ու բժշկական ծառայությունները: Հայաստանի հետ զգացական կապը և ընդհանուր լեզուն նույնպես Հայաստանը գրավիչ են դարձնում սիրիահայերի համար:

Հայաստան ժամանած սիրիահայերի մոտավորապես կեսը կարողացել է հաստատվել այստեղ իրենց սեփական ռեսուրսների շնորհիվ: Ոմանք աշխատանք են գտել կամ ստեղծել են իրենց բիզնեսը, չնայած Հայաստանում առկա գործազրկության բարձր մակարդակին: Մյուսները սակայն իրենց հետ ոչինչ չեն բերել և կացարանի կարիք ունեն: Մի քանի կազամկերպություններ տրամադրում են նրանց ժամանակավոր կացարաններ: Կառավարությունը ցանկանում է բազմաբնակարան շենքեր կառուցել, որպեսզի մշտական բնակարաններով ապահովի նրանց, սակայն դրա համար անհրաժեշտ են գումարներ, որոնք կառավարությունը չունի:

Հայաստանը բազմիցս է առնչվել տեղահանված անձանց խնդրի հետ: Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև 1990-ականների սկզբին տեղահան արեց մոտ 1 մլն. մարդ: Արդեն 20 տարուց ավելի է անցել, սակայն երկու երկրներում էլ փախստականները շարունակում են ապրել վատ պայմաններում»: