Ռ. Յարալյան. Ճիշտ կլինի, եթե Իրանին տրվի հնարավորություն մասնակցելու «Ժնև-2» համաժողովին
Իրանի և Արևմուտքի միջև հարաբերություններում նոր լարվածություն է հասունանում. ինչպես հայտարարվել է, 2014թ. հունվարի 22-ին պետք է տեղի ունենա «Ժնև-2» միջազգային համաժողովը, որին Իրանը կարող է չմասնակցել: ԻԻՀ-ի մասնակցությանը դեմ է արտահայտվել մասնավորապես ԱՄՆ-ը: Այն մասին, թե ինչպես կարող են զարգանալ իրան-ամերիկյան հարաբերությունները Սիրիայի հիմնախնդրի համատեքստում, Panorama.am-ի թղթակիցը զրուցել է իրանագետ Ռուդիկ Յարալյանի հետ:
-Ինչու՞ է ԱՄՆ-ը դեմ Իրանի մասնակցությանը «Ժնև-2» համաժողովին:
-Կարծում եմ՝ ԱՄՆ-ն առ այժմ լիարժեքորեն պատրաստ չէ ընկալել Իրանին՝ որպես տարածաշրջանային ակտիվ դերակատար: Մյուս կողմից, դժվար է պատկերացնել Մերձավոր Արևելքում խաղաղության հաստատման գործընթացներն՝ առանց իրանական պետության մասնակցության: Դա, ըստ իս, արդեն իսկ սկսել են գիտակցել ԱՄՆ-ում, սակայն դեռևս ժամանակ է պետք, որպեսզի Իրանի դերի ամբողջական ընկալումն առավել լայն ընդունելության արժանանա: Չմոռանանք նաև ԱՄՆ-ում հրեական հակաիրանական լոբբիի գործոնը, որն Իրանի մասնակցությունն ամերիկյան վարչակարգի կողմից ժխտվելը դարձնում է առավել բացատրելի:
-Արդյո՞ք դա չի նշանակում, որ բացառելով Իրանի մասնակցությունը «Ժնև-2» համաժողովին՝ Սիրիայի հիմնախնդիրը կարող է չլուծվել, եթե չասենք՝ առավել խորանալ:
-Միանշանակ նման վտանգ կա: Սիրիական հիմնահարցը վաղուց արդեն դադարել է հանդիսանալ սոսկ այդ երկրի ներքին խնդիրը, ինչը նշանակում է, որ բոլոր այն երկրները, որոնք զգալի հետաքրքրություն ունեն սիրիական զարգացումների հանդեպ, ճիշտ կլինի՝ մասնակցեն հիմնախնդրի լուծման նպատակով կազմակերպված համաժողովին: Հակառակ դեպքում «Ժնև-2» համաժողովում ընդունված որոշումներից դժգոհողների պակաս չի լինի, որը հղի է նոր վտանգներով և նոր մարտահրավերներով: Բացի այդ, կարծում ենք՝ անցել են Իրանին տարածաշրջանային գործընթացներից մեկուսացնելու նպատակներ հետապնդող քաղաքականության ժամանակները, քանի որ գոնե վերջին ամիսների ընթացքում այդ երկիրն զգալի ջանքեր է գործադրել արևմտյան գործընկերների վստահությանն արժանանալու համար, իսկ հիմա ամեն ինչ կարող է զրոյից սկսվել: Այդուհանդերձ, մինչև տարեվերջ դեռ ժամանակ կա, որպեսզի վերջնականապես որոշվի Իրանի մասնակցության հարցը: Եթե Իրանին առաջիկայում չտրվի հնարավորություն մասնակցելու Սիրիայում հաշտության կայացմանն ուղղված գործընթացներին, ապա դա կարող է նշանակել, որ ինչպես Սիրիայի ճգնաժամի, այնպես էլ Իրանի միջուկային հիմնախնդրի կարգավորումն անորոշ ժամանակով հետաձգվում է, քանի որ Իրանի՝ «Ժնև-2»-ին չմասնակցելը չի կարող բացասաբար չանդրադառնալ ԻԻՀ միջուկային հիմնախնդրի շուրջ Իրան-Արևմուտք բանակցությունների վրա: Այդուհանդերձ, ես լավատես եմ, և հուսով եմ՝ Իրանին կտրվի «Ժնև-2»-ին մասնակցելու հնարավորություն: