Հալեպի տունը պոկել-բերելու և այդպես էլ օտար մնալու մասին
«Հայրիկ, Հայաստանում շատ լավ է մեր կյանքը: Այ, միայն, եթե կարողանայինք կրիաս բերել… կամ պարզապես մեր Հալեպի տունը պոկեինք, բերեինք Երևան, ես աշխարհի ամենաերջանիկը կլինեի»:
Սիրիահայ Հովհաննես Մուբայեդը որդու` Մայք Վահեի խոսքերն առանց հուզմունքի վերհիշել չի կարողանում: Նախորդ տարվա հուլիսին ընտանիքը եկել էր Երևան` ամառային արձակուրդներն անցկացնելու և հետ վերադառնալու մտքով, բայց պատերազմական իրավիճակը սրվեց և իրենց «գտան Երևանում»:
Հալեպում մասնագիտությամբ մեխանիկ-ինժիներ Հովհաննես Մուբայեդը ղեկավարում էր Երաժշտական դպրոցը: Երևանում այժմ շարունակում է սիրելի գործը` երաժշտական դպրոցներում է դասավանդում:
«Ինչ-որ փորձառություններ այնտեղից հետս բերել եմ, հուսով եմ, որ կկարողանամ փոխանցել: Միևնույն ժամանակ ես այստեղի երաժշտական փորձառությունն ու պրոֆեսիոնալիզմը կվերցնեմ»,- ասում է նա:
Հալեպում սկզբում աշխատում էր իր մասնագիտությամբ, բայց հետո սկսեց խորանալ երաժշտության մեջ. «Աղջիկս ծնվեց, ես որոշեցի իրեն ջութակ սովորեցնել, ինքը մանկապարտեզում նվագում էր, դասընկերների ծնողները զանգահարում էին ինձ, ասում` մենք էլ ենք ուզում մեր երեխաներին սովորեցնես: Այդպիսով իրենց մանկապարտեզում ջութակի անսամբլ ստեղծեցինք: Այդ ժամանակ ես հասկացա, որ մի հատուկ բան կարող եմ անել: Տեսա, որ ես ավելի մեծ հաճույք երաժշտությունից եմ ստանում, աշակերտներիս հետո աշխատելուց»:
Հովհաննես Մուբայեդի դուստրը` Աննա Մարիա Մուբայեդը
Որոշ ժամանակ անց Հալեպում ստեղծում են հայկական կամերային նվագախումբը, որի գեղարվեստական ղեկավարն էր: Նվագախումբը շատ համերգներ է ունեցել Հալեպում, Դամասկոսում, Բեյրութում, Հայաստան էլ են եկել: Հիմա պատերազմի պատճառով մասնատվել է խումբը. «Մի մասն այնտեղ գործում է, ոչ մեծ կազմով, բայց փորձում են պահել: Ես Հայաստանում փորձում եմ հավաքել այստեղ հայտնված փոքր բեկորները: Փորձեմ վերականգնել նվագախումբը, այստեղ փորձերի համար տեղի խնդիր կա, բնակարաններում ենք անում, բայց կփորձենք լուծել դրանք»:
Հալեպում թողել ենք ողջ կյանքն ու երազանքները, պատմում է Հովհաննես Մուբայեդն ու հավելում. «Ամենից շատ տունս եմ կարոտում, դպրոցս, ծնողներիս, որ այնտեղ են»:
Երաժիշտը հիշում է Էնշտեյնի խոսքերը. «Տեղափոխվել չի նշանակում, որ դու պայուսակիդ մեջ երկու շոր ես դնում և ուրիշ երկիր ես գնում: Բաներ կա, որ չես կարող տանել` հիշողությունները, ապագայի երազանքները… Ես իմ կյանքն եմ թողել, 41 տարեկան եմ, մեկ ու կես տարի եղավ, որ այստեղ եմ: 41 տարվա կյանքը չէի կարող հետս բերել: Բայց երևի պետք է հաշտվել եղածի հետ, փորձել նոր կյանք հիմնել, նոր երազանքներ ունենալ: Չենք կարող մոռանալ, բայց պետք է նորի մասին էլ մտածել»:
Հովհաննես Մուբայեդը երկու երեխա ունի, զավակներն էլ են երաժիշտ` աղջիկը ջութակ է նվագում, որդին` թավջութակ: «Միշտ ուզեցել եմ իրենց երաժշտական կրթությունն ապահովել, հետո որ ուղին կընտրեն, իրենց գործն է, հոգ չէ, թե այլ ճանապարգհով գնան»:
Չնայած նման զգացողություններին, Հովհաննես Մուբայեդն այն կարծիքին է, որ արտասահանում ապրող հայերը, ովքեր Հայոց ցեղասպանության հետևանքով են ցրվել աշխարհով մեկ, պետք է հաստատվեն հայենիքում. «Ջարդերից 100 տարի է անցել, մեզ համար ամոթ է մինչև հիմա Սփյուռք ունենալը: Պետք է ինչ-որ կերպ բոլոր հայերին բերել այստեղ, ամեն մեկն իր լուման գա, դնի երկիրը շենացնելու գործում: Դա կարող է լինել փորձառություն, գիտություն, փող… այն, ինչով հաջողություններ ունի օտար երկրում, ներդնի այստեղ»:
Սիրիահայ երաժիշտն իր ապագան կապում է երեխաների հետ: Ասում է, նրանք ավելի հեշտ ու շուտ են ընտելացել Հայաստանի կյանքին. «Ճիշտ է` իրենց այնտեղի կյանքը դեռ փնտրում են, բայց հայրենիքի ջերմությունը, որ գտել են այստեղ, այնտեղ չկա»:
Սիրիահայերի մասին շարքի նախորդ պատմությունները`
Շուտ մեծացած մանուկներ, գողացված ուրախություն, ապրելու տենչ, հայ ընտանիքը չի լքում Հալեպը
Աշխարհի որ ծայրն էլ գնաս, հետ ես գալու, որովհետև միշտ կարոտելու ես. Հալեպահայ սրտաբան
Պատերազմը սեփական մաշկի վրա զգացած. Հալեպահայը կամավոր աշխատում է փախստականների համար
Տան կարոտը, հայրենիքը չթողնելը, հայ մնալու պարտքն ու Թումանյանի «Անուշը»… Հալեպահայ օպերային երգչուհին
«Գաբոյիս չեմ կարողանում բերել, երեխաս Հալեպում է». Սիրիահայ ընտանիքի երազանքը
Սիրիահայ. Մեր ինքնությունը այստեղ կպահենք, Հայաստանից դուրս ուր էլ գնանք, պիտի ձուլվենք
Սիրիահայ Ժիրայրն Արցախում է արդեն չորս տարի. Սեղան է նստում յոթ զավակով, մեծ տղան էլ զինվոր է
«Տանս վրա երկու անգամ հրթիռ է ընկել, տունս քանդվել է». Հալեպահայ Սոսին Երևանում սենդվիչ է վաճառում
Հալեպահայ. Խիղճ չունեցող մարդու ձեռքին մնացինք, այդքան գեղեցիկ քաղաքն ինչի՞ են վերածել
Սիրիահայ կին. Իսկ տունը, առօրյան, իմ հիշողություններն ինձ հետ են կանչում Սիրիա
Թեկուզ վաղը պատերազմը դադարի, հետ չեմ գնալու. Արցախում վերաբնակեցված սիրիահայ բժիշկ