Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սև երկար վերարկու, կիսապատռված սպորտային կոշիկներ, ուսերին կախված մազեր ու կեղտից սպիտակած մորուք: Կոնսերվատորիայի դիմացի այգու մշտական բնակչին Երևանում, հավանաբար, շատերը գիտեն: Անօթևան երիտասարդին երբեք ուրիշների հետ խոսելուց չեմ տեսել. միշտ ինքն իրեն է խոսում, ինքն` իր հետ… Ընկերություն է անում թափառական շների հետ: Քնում է այգու նստարաններին, լվացվում` Սայաթ-Նովայի արձանից հոսող ջրով: Ճաշելուց էլ չեմ տեսել:

Այս երիտասարդը միակ անօթևանը չէ: Նրանցից մեկն էլ սայլակը ձեռքին շրջում է կենտրոնում, հիմնականում` Ռադիոտան մոտ կամ Վերնիսաժում: Կինը նախկինում ռադիոյում է աշխատել, հիմա էլ իր շատ սիրուն, ազդեցիկ ձայնով ինչ-որ բաներից է դժգոհում: Եթե չմոտենաս, հեռվից տպավորություն է, թե ռադիո է միացրած, Երևանն է խոսում…

Այսպես, մեկը շքամուտքում է ապրում, մյուսը կանգառում, մեկ ուրիշն էլ` որտեղ պատահի. փողոցներում, դալանների տակ, աղբանոցների հարևանությամբ ու այգիներում…

Հայաստանում ապրող անօթևանների թվի մասին կարելի է մոտավոր պատկերացում կազմել` շրջելով միայն Երևանում: Իսկ հստակ թիվ, պարզվում է չկա: Panorama.am-ը Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից փորձեց ճշտել, թե Հանրապետությունում վերջին տվյալներով քանի՞ անօթևան կա գրանցված, ըստ մարզերի` ինչպիսի՞ն է վիճակագրությունը և ո՞ր տարածաշրջաններում են ավելի շատ անօթևաններ գրանցվել:

Պարզվում է, անօթևան անձանց վերաբերյալ նման տեղակատվության նախարարությունը չի տիրապետում: Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հաշմանդամների և տարեցների հիմնահարցերի վաչությունը մեր հարցմանն ի պատասխան տեղեկացրել է, որ «նրանց շրջանում հետազոտություն՝ ըստ տեղակայման վայրերի և կարգավիճակների, ինչպես նաև անօթևան դառնալու պատճառների մասին, առայժմ չի կատարվել»:

Վարչությունից մեզ նաև տեղեկացրել են, որ 2014թ. պետական բյուջեով նախատեսվել է 100 անօթևան մարդու ժամանակավոր կացարանի տրամադրելու ծառայությունների իրականացումը պատվիրել «Հանս Քրիստիան Կոֆոեդ» բարեգործական հիմնադրամին, որն իր գործունեության ընթացքում շեշտը դնում է անօթևան մարդկանց սոցիալականացման, վերամասնագիտացման, զբաղվածության ապահովման և հասարակություն ինտեգրման վրա:

Անօթևան մարդկանց համար ժամանակավոր կացարանի տրամադրման ծառայություն մատուցելու նպատակով սկսած 2006թ. հանրապետությունում իրականացվել է անօթևաններին ժամանակավոր կացարան տրամադրելու ծրագիր՝ Երևանի թիվ 1 տուն-ինտերնատին կից անօթևան մարդկանց ժամանակավոր օթևանում (2006թ. 30 տեղ, 2009թ.՝ 60):

Ըստ նախարարության տրամադրած տեղեկության, սկսած 2011թ. անօթևան մարդկանց ժամանակավոր օթևան տրամադրելու ծրագիր է իրականացրել նաև «Հանս Քրիստիան Կոֆոեդ» բարեգործական հիմնադրամի Անօթևան մարդկանց ժամանակավոր կացարանի միջոցով (40 տեղ):

2012-2013թթ. երկու կացարանում միաժամանակ սպասարկվել է 100 անօթևան անձ:

Նախարարությունը նաև տրամադրել է տեղեկություն «Հանս Քրիստիան Քոֆոեդ»-ի անօթևան մարդկանց ժամանակավոր կացարանի վերաբերյալ:

Կացարանը նախատեսված է 18 տարին լրացած, մշտական բնակության վայր չունեցող, տարբեր պատճառներով բնակտարածությունը կորցրած, կյանքի դժվարին իրավիճակում հայտնված և բժշկա-սոցիալական ու նյութական-կենցաղային օգնության կարիք ունեցող 100 անօթևան անձանց ժամանակավոր բնակության համար:

Կացարանում անօթևաններն ապահովվում են կացարանով՝ 90 օր տևողությամբ, օրը՝ երկու անգամյա սննդով, հագուստով, անկողնային պարագաներով, կոշիկով, անձնական հիգիենայի և այլ պարագաներով:

Կացարանի մասնագետները՝ սոցիալական աշխատողը, իրավաբանը, հոգեբանը, բուժքույրը` յուրաքանչյուրն իր իրավասության սահմաններում, աջակցում է անօթևաններին.

• անձնագիրի կամ անձը հաստատող այլ փաստաթղթի ստացման /եթե չունի/, փոխանակման, վերականգնման հարցում,
• կենսաթոշակ նշանակելու և ստանալու, ինչպես նաև տուն-ինտերնատ ընդունվելու համար համապատասխան փաստաթղթեր կազմելու և այնտեղ ընդունելությունը կազմակերպելու հարցում,
• ընտանիքի անդամներին և հարազատներին գտնելու ու նրանց հետ կորցրած սոցիալական կապերը վերականգնելու հարցում,
• անհրաժեշտ պրոթեզա-օրթոպեդիկ և վերականգնողական այլ միջոցներով ապահովման հարցում,
• վերամասնագիտացման և աշխատանք գտնելու և այլ հարցերում:

Հավելենք նաև, որ 2011-ի տարեվերջից մինչ 2013-ի ավարտն ընկած ժամանակահատվածում հավաքագրվել և ժամանակավոր կացարան է տեղափոխվել 225 անօթևան: 2000-ականներին, սոցալական վիճակով պայմանավորված, անօթևանների թիվն ավելացել է:

Հ.Գ. Հարկ է նկատել, որ անօթևանների թվի վերաբերյալ տեղեկատվություն ունենալը նաև խնդրով զբաղվող կառույցին է անհրաժեշտ: Զուտ միայն այն պատճառով, որ հասկանան, թե որքանով է արդյունավետ արված աշխատանքը: Մյուս կողմից էլ, երբ հայտարարում են, թե անօթևանների թիվն ավելացել է, այդ տվյալները շատ խոցելի են: Եթե անօթևանները չեն հաշվառվում, ապա նրանց թվի ավելանալու մասին տեղեկությունը հիմնվում է զուտ կացարանի համար դիմածների տվյալների վրա: Իսկ այդ դեպքում չի բացառվում, որ ոչ թե անօթևանների թիվն է ավելացել, այլ կացարանի համար դիմողների:

Կարդացեք նաև`
Շարունակվում է անօթևաններին ժամանակավոր կացարանով ապահովելու ծրագիրը
2013թ-ին 85 անօթևան տեղափոխվել է ժամանակավոր կացարան