Ձեր վստահելի աղբյուրը

«2014թ հունվարի 19-ին Տորոնտոյի հայկական համայնքը հավաքվել էր հիշատակելու հայ լրագրող Հրանտ Դինքի սպանության 7-րդ տարելիցը»,-այս մասին Panorama.am-ին հաղորդել է Տորոնտոյում բնակվող քաղաքացիական ինժեներ, դաշնակահար Րաֆֆի Պետրոսյանը:

«Ավելի քան 500 մարդ էր հավաքվել Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության կենտրոնում, որն ընդամենը մեկ սենյակ է: Հիմնական զեկուցողն էր հայտնի և ազդեցիկ թուրք լրագրող Հասան Ջեմալը՝ Ջեմալ փաշայի թոռը:

Երիտասարդ սոպրանո Լին Անուշ Իսնարի՝ «Սարի աղջիկ» և «Կիլիկիա» երգերը ներկայացնելուց հետո, Տորոնտոյում բնակվող քաղաքացիական ինժեներ, ինչպես նաև դաշնակահար Րաֆֆի Պետրոսյանը ներկայացրել է Հասան Ջեմալին:

Պետրոսյանը նշել է, որ Հասան Ջեմալը երկար տարիներ աշխատել է «Cumhuriyet» օրաթերթի գլխավոր խմբագիր մինչև 1992թ-ը, ապա որպես խմբագիր է աշխատել «Sabah» թերթում, ապա «Milliyet»-ում մինչև 2013թ. մարտը, երբ նա ստիպված է եղել հրաժարական տալ վարչապետ Էրդողանի ճնշման ներքո՝ հակաժողովրդավարական պետությանը քննադատելու համար:

Վերջին տարիներին, Հասան Ջեմալի վրա ազդեցություն է թողել Դինքի և պատմաբան Թաներ Աքչամի հոդվածները և նա սկսել է կասկածի տակ առնել պետության՝ պատմության վերաբերյալ ներկայացված վարկածները: Նա եկել է այն եզրահանգման, որ 1915թ. իրադարձությունները ցեղասպանություն են եղել: 2008թ-ին՝ Հրանտ Դինքի սպանությունից մեկ տարի հետո, նա եկել է Հայաստան և այցելել Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր՝ ծաղիկներ տեղադրելով Հրանտի և ցեղասպանության բոլոր զոհերի հիշատակին՝ կիսելով նրանց ցավը:

2012թ-ին, նա գրել է «1915թ. Հայոց ցեղասպանությունը Թուրքիայում» խորագրով գիրք, որն ամիսներ շարունակ ամենալավ վաճառվող գիրքն է համարվել: Նա այդ գրքում բացատրել է իր անձնական էվոլյուցիան, ինչպես նաև բացահայտ ընդունել և ներողություն խնդրել Հայոց ցեղասպանության համար:

Իր ելույթում Հասան Ջեմալը ընդգծել է անձնական ընտանիքի պատմության և ընդհանուր պատմության առանձնացնելու անհրաժեշտությունը:

Նա օրինակ է բերել, թե ինչպես է տարբերակել իր պապիկի գործողությունները և Հայոց եցաղսապանության հարցում իր անձնական դիրքորոշումը: Հասան Ջեմալը նաև պատմել է Երևանում Ջեմալ Փաշայի սպանությունը ծրագրավորողներից մեկի թոռան հետ դրամատիկ հանդիպման մասին:

Նա հայտարարել է, որ Թուրքիայի քաղաքացիական հասարակության մի փոքր, բայց արագ ավելացող հատված արդեն սկսել է ճանաչել ցեղասպանության մասին ճշմարտությունը և կոչ է անում թուրքական պետությանն իր անցյալի դեմ առ դեմ կանգնել և ընդունել ու ներողություն խնդրել 1915 թ. իրադարձությունների համար:

Ելույթից հետո, կարճ քննարկում է տեղի ունեցել Հասան Ջեմալի և Զորյան ինստիտուտի երկու ներկայացուցիչների՝ նախագահ Գուրգեն Սարգսյանի և գործադիր տնօրեն Ջորջ Շիրինյանի միջև, որը համակարգել է Րաֆֆի Պետրոսյանը: Քննարկվել են 1915թ պատմական փաստերի մասին «միասնական գիտելիքներ» ստեղծելու հարցը, որպեսզի իմաստալից ու կառուցողական երկխոսություն սկսվի թուրքերի և հայերի միջև:

Տորոնտոյի հիշատակումը ևս մեկ ապացույց է, որ Հրանտ Դինքի ժառանգությունը ապրում է և ամեն տարի գնալով ավելի մեծ թափ է ստանում, թե Թուրքիայում և թե աշխարհի բոլոր չորս անկյուններում՝ պահանջելով 1,5 միլիոն հայերի, գումարած մեկ՝ Հրանտ Դինքի հարցում ճշմարտություն և արդարություն»: