Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում Facebook-ում իմ մի քանի ընկերները հրապարակավ հայտարարեցին այդ հարթակը լքելու և Google+ տեղափոխվելու մասին: Օրերս էլ իրական կյանքի ընկերներս ավետեցին, որ վաղուց Facebook-ում չեն (ֆրենդլիստից նրանց անհետանալն ինձ համար աննկատ էր մնացել):

Հայտնի սոցիալական հարթակը լքելու որոշման հիմնավորումը շատ պարզունակ է. պատճառը «ֆեյսբուքում տիրող գաղջ մթնոլորտն է»: Նրանք ովքեր հրապարակավ են լքել այդ հարթակը, իրենց «մանիֆեստում» են խոսել այդ մասին, իսկ աննկատ հեռացածներն արդեն ֆիզիկական շփումների ժամանակ են «սիրտը բացել»՝ մեզ շրջապատող վիրտուալ իրականության մասին: Իրականություն, որտեղ ճամբարավորված user-ները թաքնվելով բարիկադների ներսում (սեփական կորպորատիվ, կուսակցական և շահերի այլ վիրտուալ խմբերում) «բամբասում» ու «չարախոսում» են՝ արգելելով որևէ այլախոհի մուտքն իրենց տարածք, միաժամանակ իրական ու կեղծ օգտատերերով զանգվածային ասպատակությունների են ենթարկում հակառակ ճամբարի ներկայացուցիչներին:

Մի խոսքով՝ ֆեյսբուքում չկա դիալոգ, առկա են բազմաթիվ մոնոլոգներ և այդ բոլոր մոնոլոգները ունեն բացասական բովանդակություն՝ դրանցում դիմացինի թերություններն են և ոչ մի ինքնաքննադատություն ու գովեստի խոսք: Կարճ ասած՝ համատարած «գաղջ մթնոլորտ» է: Եվ մարդիկ կամ դրանց մի մասը միակ լուծումը տեսնում է Facebook-ից դուրս գալու ու այլ հարթակներում «ապրելու» մեջ: Թվում է թե որոշումը ռացիոնալ է, բայց…

Ամբողջ դժբախտությունն այն է, որ վերջին մեկ տասնամյակի ընթացքում մենք նախ զանգվածաբար հաստատվում էինք բլոգային հարթակներում, այնուհետև Одноклассники-ում, հետո՝ Facebook-ում, հիմա էլ մտածում ենք այլ տեղ գաղթելու մասին:

Հավանաբար գլոբալացված աշխարհում ժամանակի խտացումն է պատճառը, որ մենք չենք հասցնում հետ շրջվել ու տեսնել, որ գաղջ մթնոլորտը ոչ թե այդ հարթակներում է, որտեղից մենք փորձում ենք փախչել, այլ մեր մեջ: Մենք ինքներս ենք գաղջությունը մեզ հետ տեղափոխում հարթակից հարթակ, ու չգիտես ինչու՝ որոշել ենք, որ վիրտուալ բնակության վայրը փոխելով կձերբազատվենք մեզ շրջապատող «գաղջ»-ից:

Զավեշտն այն է, որ վիրտուալը, որքան էլ վիրտուալ իրականություն, ճիշտ այդքան էլ ռեալ կյանքի արտացոլանքն է: Ասել է թե՝ «գաղջը» մեր կյանքում է, մեզ շրջապատող աշխարհում, և մենք այն ուզած-չուզած տեղափոխում ենք վիրտուալ կյանք: Ուստի նրանից ձերբազատվել հնարավոր չէ՝ ընդամենը հարթակ փոխելով:

Պարզապես հարթակ փոխելը՝ կամ գաղթելը, արդեն մեր արյան մեջ է, և մենք փորձում ենք խնդիրները լուծել հենց այդպես՝ փախչելով մեզ շրջապատող իրականությունից: Վիրտուալ կյանքում փախչում ենք Oдноклассники-ից ու Facebook-ից, ռեալ կյանքում՝ Հայաստանից ու հայերից:

Թեև Facebook-ն ու ինտերնետը համեմատաբար նոր իրողություն են մեր կյանքում, բայց գաղջ ասվածը հայերին բնորոշ է վաղնջական ժամանակներից: Առնվազն այն ժամանակվանից, երբ Արտաշեսյանների օրոք հայերը գաղթում էին Կիլիկիա, որ նախ՝ Սպարտակին ու իր զորքին «քցեին», իսկ հետո նաև Կիլիկիայում հայկական պետություն հիմնեին…

Այնպես որ՝ Facebook-ը լքելը քաղաքացիական կեցվածք չի ենթադրում: Դա ընդամենը «ոտքերով բողոքելու» ձև է:

Հ.Գ. ԱՄՆ-ում ապրող հայերի հետ զրույցներից նկատած կլինեք, որ ով կարողացել է Գլենդելից հետո հաստատվել մեկ այլ նահանգում կամ քաղաքում, այլևս երբեք ցանկություն չունի վերադառնալ այնտեղ: Պատճառը Գլենդելի «գաղջ մթնոլորտն» է:

Հեղինակ` Արմեն Մինասյան