«Այս խմորը դեռ շատ ջուր կտանի». Հրաչ Բերբերյանը` «էլիտար» սերմացուի մասին
Արարատի, Արմավիրի, Գեղարքունիքի և Շիրակի մարզերի մի շարք համայնքներ հայտնվել են ծայրահեղ ծանր վիճակում։ Գյուղացիները ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության «Սերմերի գործակալություն» ՊՈԱԿ-ից փոխառության պայմանագրով ստացել են ցորենի էլիտար սերմացու, սակայն ցանելուց հետո որևէ արդյունք չեն ստացել։ Գյուղացիներն այսօր կանգնել են փաստի առաջ. այժմ գյուղնախարարությունը ցորենի սերմի գումարներն է պահանջում: Այսօր «էլիտար» ցորենի սերմացուի պատճառով մի խումբ ֆերմերներ դատարանի առաջ են կանգնել:
Հիշեցնենք, որ «էլիտար» սերմացուների ներկրումը իրականացվել է «Ցորենի սերմնաբուծության և սերմարտադրության զարգացման ծրագրի» շրջանակներում: 2011թ-ին Հայաստան է ներկրվել 1150 տոննա էլիտար սերմացու, որից 50 տոննան տրամադրվել է ԼՂՀ-ին, մյուսներն էլ՝ հանրապետության 255 շահառուների, որոնք չեն կարողացել կառավարությանը 1 կգ սերմի դիմաց հետ վերադարձնել պայմանագրով նախատեսված 2 կգ սերմ: Մինչդեռ գյուղատնտեսության նախարարությունը հայտարարեց, որ ֆերմերները սերմացուն պետք է վերադարձնեն, քանի որ պայմանագրով ֆորս մաժորային իրավիճակների համար ոչ մի լուծում չկա: Գյուղնախարարության մասնագետներն ասում են, որ եղանակային անբարենպաստ պայմանների պատճառով «էլիտար» սերմացուն չի տվել սպասված բերքը, իսկ ֆերմերներն էլ պնդում են, որ կառավարության սերմացուն էր անորակ:
«Ագրարագյուղացիական միավորում» հասարակական կազմակերպության նախագահ Հրաչ Բերբերյանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ էլիտար սերմացու ներկրողները` հանձինս գյուղատնտեսության նախարարության, մեղքը փորձում են բարդել գյուղացիների վրա:
«Այդպես փորձում են փրկել իրենց պատիվը: Մինչդեռ այստեղ գյուղացին միանշանակ մեղք չունի, դրա վառ օրինակը այն է, որ օրեր առաջ էլիտար սեմացուի գործով դատարանը վճիռ է կայացրել` հօգուտ ֆերմերի»,- նշեց Հ.Բերբերյանը:
Ըստ նրա` գյուղանախարարությունը փորձում է ամբողջ խնդիրը բարդել բնակլիմայական պայմանների վրա, իսկ ֆորսմաժոր կոչվածը, որը պետք է պարտադիր լիներ պայմանագրով` ներկրողն անտեսել է: Մինչդեռ գյուղատնտեսության նախարարությունը պարտավոր էր ֆորս մաժորային իրավիճակները հաշվի առնել:
«Ծրագրով ֆորսմաժոր նախատեսված չէ, այսինքն` ցորենի բերք ունենան, թե չունենան պետք է գյուղացիները ցորենի սերմացուի դիմաց վճարեն: Մինչդեռ եթե այդ կետերը չկան, ապա այդ պայմանագիրը թերի է: Այդ պատճառով է, որ դատարանը պաշտպանեց գյուղացուն»,- նշեց Հ. Բերբերյան` հավելելով, որ այս դեպքը կարող է նախադեպ լինել, որպեսզի մյուս ֆերմերներն էլ շահեն հայցերը:
«Վերջապես գյուղացին չինովնիկին հասկացրեց, որ գյուղացին այնքան էլ անտեսված չէ»,- ասաց նա:
Ինչ վերաբերում է էլիտար սերմացուին, Հ.Բերբերյանը նշեց, որ իրենց մասնագետները եկել են երկու եզրակացության` կամ այդ սերմերը Հայաստանի բնակլիմայական պայմաններին չեն հարմարվում, կամ` վերարտադրության խնդիր է եղել, այսինքն` սերմը անորակ է:
«Մենք նման կասկածներ ունենք: Գյուղացիներին տրամադրված «էլիտար» սերմացուն Հայաստանում փորձաշրջան չի անցել, ինչը օրենքի պարտադիր պահանջ է, և երկու տարի գոտիական փորձարկման պետք է ենթարկվեր»,- ասաց Հ. Բերբերյանը:
Բացի այդ` Հայաստանում չկա համապատասխան լաբորատորիա, որտեղ կարողանան փորձաքննության ենթարկել այդ սերմերը, որպեսզի համոզվեն` դրանք էլիտար սերմացու են, թե չորրորդ, հինգերերոդ կամ տասներորդ վերարտադրության սերմեր:
«Կարծում եմ, որ գյուղնախարարությունը պետք է շահագրգռված լիներ, որ այդ սերմերը փորձաքննության ենթարկեին և, եթե խնդիրը սերմի հետ է կապված, ապա ներկրող ընկերությանը կարող էին դատի տալ: Ցավոք սրտի, սելը ճռալու փոխարեն, սելվորն է ճռում, և փորձում են ամեն ինչ բարդել սկզբից գյուղացու, հետո էլ` եղանակի վրա: Սակայն չպետք է մոռանանք, որ պետությանը լուրջ վնաս է հասցվել»,- նշեց Հ. Բերբերյանը:
«Ագրարագյուղացիական միավորում» հասարակական կազմակերպության նախագահի խոսքերով` գյուղացու համար այսպիսի խայտառակ վիճակ ստեղծողները պետք է պատժվեն:
Այդուհանդերձ, Հ. Բերբերյանը գտնում է, որ «այս խմորը դեռ շատ ջուր կտանի», քանի որ միայն Վարդենիսի տարածաշրջանի շուրջ 160 ֆերմերների դատի են տվել, 200 ֆերմերի էլ` Արարատյան դաշտավայրում, խնդիրն առկա է նաև Շիրակի մարզում:
«Այսինքն` որքան էլ փորձում են ասել, որ սա միայն Արարատյան դաշտավայրի խնդիրն է, բայց դա այդպես չէ, սա հանրապետական պրոբլեմ է, և չի բացառվում, որ այս դժգոհությունները կխթանեն արտագաղթը և գյուղացին մեկ անգամ ևս կհիասթափվի հող մշակելուց»,- ասաց Հ. Բերբերյանը:
Հարակից նյութ`
Էլիտար ցորենի անհավանական արկածները` միայն Հայաստանում
Լրահոս
Տեսանյութեր
Գարեգին Երկրորդի ամանորյա ուղերձը
