Ձեր վստահելի աղբյուրը

 «Ռասիա ՖԶԷ» ներդրումային ընկերության նախագահ Ջոզեֆ Բորկովսկին ՀՀ կառավարության ղեկավարի հետ հանդիպման ընթացքում ներկայացրել է «Հայաստանի հարավային երկաթուղու» կառուցման նախագիծը, վերջինիս տնտեսական ու տեխնիկական հիմնավորումը: Երկաթգծի երկարությունը կկազմի շուրջ 300 կմ, այն բաղկացած կլինի կամուրջներից և 60 թունելներից, կունենա 27 կայարան:

Երկաթգծի կառուցումը նախնական գնահատվում է 3,2 մլրդ դոլար: Ակնկալվում է, որ շինարարությունը կտևի մինչև 6 տարի: Ըստ ներկայացված ծրագրի՝ շինաշխատանքները կարող են մեկնարկել 2016 թ.-ին և ավարտվել 2022 թ.-ին:
Չինական բանկերը հետաքրքություն են ցուցաբերել նախագծի նկատմամբ և պատրաստակամություն հայտնել ֆինանսավորել ծրագրի 60 տոկոսը:
 

Չինաստանի հետաքրքրությունը Հայաստան-Իրան երկաթգծի կառուցման նկատմամբ բացատրվում է Պեկինի աշխարհաքաղաքական և տնտեսական շահերով Միջին ու Մերձավոր Արևելքի տարածաշրջանների, Հարավային Կովկասի երկրների, այդ վթում Հայաստանի նկատմամբ:

Հայ-չինական պետական շփումների սկիզբը դրվել է 1991թ.-ի դեկտեմբերի 27-ին ՉԺՀ-ի կողմից Հայաստանի Հանրապետության պաշտոնական ճանաչումից հետո: Դիվանագիտական հարաբերությունները երկու երկրների միջև հաստատվել են 1992թ.-ի ապրիլի 6-ին: Երկու երկրների բարձրաստիճան պաշտոնյաները բազմաթիվ անգամ այցելել են Երևան և Պեկին: 

Հայաստանի Ազգային անվտանգության ռազմավարությունում նշվում է, որ Հայատանը կայուն կերպով ընդլայնում և խորացնում է հարաբերությունները Ասիական-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի (ԱԽՏ) երկրների հետ:Այս տարածաշրջանի հետ Հայաստանի հարաբերությունների զարգացումը կարևորվում է ԱԽՏ-ի խոշոր պետությունների, առաջին հերթին Չինաստանի, Հնդկաստանի, Ճապոնիայի միջազգային դերակատարման բարձրացմամբ, տարածաշրջանի երկրների տնտեսական ներուժով և առաջընթացով, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպություններում նրանց հետ համագործակցելու հնարավորություններով: 

Հայաստանը և Չինաստանը կարևորում են նաև երկկողմ առևտրա-տնտեսական կապերի ընդլայնումը: 2013թ.-ին Հայաստանը Չինաստան է արտահանել 68.8 միլիոն դոլարի ապրանք, իսկ ներմուծել է 573.8 միլիոն դոլարի:

Հայաստանի արտահանման կառուցվածքում առաջատար դեր է խաղում հանքանյութի մատակարարումը:Ներմուծումը շատ ավելի դիվերսիֆիկացված է և ներառում է ապրանքների լայն տեսականի` այդ թվում, հագուստեղեն, կոշկեղեն, մեքենաշինական և քիմիական արտադրանք, սարքավորումներ, շինանյութ, սննդամթերք և այլն: 

Հայաստան-Իրան երկաթգծի առկայության և Չինաստանի ու Իրանի երկաթգծային համակարգերի միացման դեպքում Չինաստանը Իրանի և Հայաստանի տարածքով ելք կունենա դեպի վրացական սևծովյան Փոթի և Բաթումի նավահանգիստներ, այնտեղից էլ եվրոպական շուկաներ, ինչն էլ տեղավորվում է Չինաստանի իր տրանսպորտային ուղիները դիվերսիֆիկացնելու՝բազմազանեցնելու ռազմավարության մեջ:
Բացի այդ, Չինաստանի հետաքրքրությունը Հայաստան-Իրան երկաթգծի նկատմամբ պայմանավորված է չին-իրանական ռազմավարական հարաբերություններով և այդ երկրի նկատմամբ Պեկինի դիրքորոշմամբ:

Չինաստանը այս պահին ներմուծում է իրանական ամբողջ նավթի մեկ քառորդը և այդ ցուցանիշները 2010թ.-ի համեմատությամբ ավելացել են 2.5 անգամ: Երկկողմ ապրանքաշրջանառությունը 2012թ.-ին կազմել է 45 միլիարդ դոլար և կողմերը ցանկանում են այն հասցնել մինչև 100 միլիարդ դոլարի:

Չինական ուղիղ ներդրումները Իրանի ոչ նավթային ոլորտ ավելացել են 50%-ով: Չինաստանը իր մասնակցությունն է ունենալու Իրանում էներգետիկ, ջրամատակարարման, լեռնաարդյունաբերական և մի շարք այլ ոլորտներում իրականացվող նախագծերում: Բացի այդ, չինական կողմը 300 միլիոն դոլարի վարկ է տրամադրել Միյանե-Արդեբիլ երկաթգծի շինարարության համար, որը պետք է միանա Անդրկովկասի երկաթգծային համակարգերին: Երկրորդ խոշոր նախագիծը վերաբերվում է Չինաստանի և Իրանի երկաթծգերի միացմանը, ինչը չինացիներին թույլ կտա ելք ունենալ դեպի իրանական Չահբահար նավահանգիստ: 

Արտյոմ Բալասանով