Հ.Սահակյան. Ժամանակն է համահայկական համաներում հայտարարենք
Ազգային Ժողովում շարունակվում են մարտի մեկի իրադարձությունների ուսումնասիրման ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու վերաբերյալ քննարկումները: Panorama.am-ը այդ քննարկումների, ԱԺ ամբիոնից հնչող մեղադրանքների և այլնի շուրջ զրուցեց ՀՀԿ խմբակցության քարտուղար Հովհաննես Սահակյանի հետ:
-Ես ցավում եմ, որ մեր ընդդիմությունը օրակարգի սղությունը մարտի 1-ի հարցերով ժամանակավոր հանձնաժողովով է փորձում լրացնել. գոնե սա այն թեման է, որ չպետք է քաղաքականցնել, շահարկել և դիվիդենտներ դրա հաշվին շահել: Այն, ինչ տեղի ունեցավ, իմ ասածի վառ ապացույցն է` նախագիծը ներկայացնող իմ գործընկերը նշեց, որ մարտի մեկին են այդ իրադարձությունները տեղի ունեցել, դրա համար էլ այս ժամանակահատվածում են իրենք հանձնաժողով ստեղծելու առաջարկով հանդես գալիս:
Ուստի` ես ևս մեկ անգամ պետք է հնչեցնեմ իմ այն տեսակետը ու մնամ դրան, որ մարտի 1-ի դեպքերից հետո, երբ ստեղծվեց ժամանակավոր հանձնաժողովը, երեք տարի շարունակ ուսումնասիրեց դեպքերր և ծավալուն եզրակացություն հրապարակեց, եթե կան որևէ գործողություններ, քայլեր, որոնք չեն արել կամ թերացել են ու ոչ պատշաճ են արել, ավելի լավ է անվանական խոսել դրանց մասին: Հայտարարել, թե ինչում են թերացել: Կամ, եթե կան ապացույցներ ու փաստեր, որոնք չեն հրապարակվել, բայց որոնք կապ ունեն զոհերի հետ, ապա թող բարի լինեն ներկայացնեն այդ մասին իրավապահ մարմիններին և եթե պատշաճ ընթացք չտան, ապա նոր փորձեն պատգամավորական լծակները օգտագործել:
Հիշեցնեմ, որ անցած տարիներին ունեցել ենք նաև փաստահավաք խումբ, իսկ 2011թ-ին ՀՀ նախագահը արդարադատության ոլորտի ներկայացուցիչներին հանձնարարեց, որպեսզի նոր թափով վերսկսվեն մարտիմեկյան դեպքերի ուսումնասիրությունները: Այնպես որ` այսքանից հետո ես նորից եմ կրկնում` եթե կան փաստեր, ապա դրանք պարտավոր են ներկայացնելու իրավապահներին, որովհետև Քրեական օրենսգրքով կա համապատասխան հոդված իմանալ և չհայտնելու մասին: Մնում է ևս մեկ անգամ հորդորեմ, որպեսզի մեր գործընկերները զերծ մնան քաղաքական շահարկումներից և անեն այն ամենը, ինչ ասացի:
-ԱԺ-ում շատ հնչեց այն միտքը, որ ընդդիմությունը այնքան էլ տեղ չունի խոսելու ու առավել ևս մեղադրանքներ հնչեցնելու մարտիմեկյան դեպքերի վերաբերյալ, քանի որ դերակատարները նրանց շարքերում են....
-Հանձնաժողովի ստեղծման շուրջ քննարկումներում հնչեց նաև այն միտքը, որ շատ կարևոր է հավաքների ժամանակ կանխատեսել ժողովրդի անկանխատեսելի գործողությունները: Ես համամիտ եմ դրա հետ. երբ դու բերում ես ժողովրդին մի տեղ և առաջնորդին ոչ հարիր բառապաշարով հրահրում ես ինչ-որ գործողություն, այստեղ է, որ պետք է պատասխնատվության մասին խոսենք... Ես կարծում եմ, որ ամեն ինչ գլխիվայր շուռ է եկել` և’ գնահատականները, և’ մեղադրանքներ հնչեցնողները.... հիշեցի ասացվածքը` գողը առաջինն է գոռում բռնի գողին: Ու այդպես եկել հասել ենք ինչ-որ տեղ: Բայց կարծում եմ ընդդիմությունն ավելի ազնիվ կլիներ, եթե հրապարակեր իր այն բացթողումներն ու սխալները, որոնք թույլ է տվել այդ օրերին և դրանից հետո հորդորեր, որ մենք էլ կատարենք ինչ-որ գործողություն, թեկուզ ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու վերաբերյալ:
Իմ ընդդիմադիր գործընկերները անընդհատ ինչ-որ ակնարկներ են անում, բայց ճիշտ ու ավելի համոզիչ է, որ այդ ժամանակագրությունը սկսեին 1992թ-ից` ինչ սպանություններ են եղել, ինչպես մեկ-երկու վաուչերով երկիրը սեփականաշնորհվեց և այլն: Ժամանակն է, որ ինչ-որ մի գիծ քաշենք` ինչ եղել է թողնենք անցյալում, փորձենք քայլել ավելի ճիշտ բոլոր առումներով` համամարդկային, համահայկական համաներում հայտարարենք:
-Իր ելույթում պատգամավոր Ալեքսանդր Արզումանյանն առաջարկեց որոշակիորեն օգնել այն ընտանիքներին, որոնք տուժել են մարտիմեկյան իրադարձությունների հետևանքով` նպաստ տալ և այլն, ինչը ՀՀկ խմբակցության Ձեր գործընկեր Մարգարիտ Եսայանը, կարծես, հավանության արժանացրեց: Ձեր կարծիքով` նման օգնությունն այն է, ինչ սպասում են իշխանություններից հասարակությունն ու հատկապես այդ իրադարձություններից տուժածները:
-Ես չէի ցանկանա, որ գումարով կամ որևիցէ նյութական այլ տարբերակով փորձենք զոհված երիտասարդների ընտանիքներին աջակցության ցուցաբերման մասին խոսենք: Այո, պետք է օգնենք, իրենց կողքին լինենք հոգեբանորեն դրանում ես համաձայն եմ:
Ա.Արզումանյանի մի մտքի հետ եմ համամիտ, որ ամեն ինչ ասես խառնվել է իրար, երբ այստեղ նստած մարդիկ մարտի 1-ի հանձնաժողով են փորձում ձևավորել մոռանալով, որ կուրծք ծեծելով տարբեր տեղեր պաշտպանում էին մարտիմեկյան իրադարձությունների հանձնաժողովի եզրակացությունները, երբ նախկին արտգործնախարարը անգլերենով թարգմանում էր և բոլոր դեսպանատներին ու միջազգային կառույցներին էր ուղարկում այն, իսկ այսօր փորձում է տարբեր հարթակներում ընդդիմադիր ելույթ ունենալ` պետք է սրա մասին մտածել: Բայց պետք չէ բարոյահոգեբանական այդ մթնոլորտը ընդդիմադիր հալածյալի կեցվածքի տակ փորձել թաքցնել: Առավել ևս իմ համար անընդունելի է այդ օրը, տասը զոհերը քաղաքականապես շահարկման առարկա դարձնել:
- Նշեցիք, որ պետք է այդ ընտանիքներին հոգեբանորեն օգնել, լինել նրանց կողքին... ուշացած չի՞, չորս տարի է անցել:
-Չեմ կարծում, որ լավ քայլ անելու համար կարող է ուշ լինել և չեմ կարծում, որ պարոն Արզումանյանի հայտարարությունով պետությունը պետք է ինչ-որ բան անի կամ չանի: Ես կարծում եմ, որ ուղղակի մենք բոլորս` հանրությունը, պետք է լինեն նրանց կողքին, քանի որ, կրկնում եմ, հոգեբանական օգնության մասին է խոսքը:
- Պարոն Սահակյան, վերջին շրջանում ԱԺ-ում ժամանակավոր հանձնաժողովներ ստեղծելու մոլուցք է նկատվում: Ձեր կարծիքով, դրանց գոյությունը իրոք կարող է հանրությանը հուզող հարցերում պատասխաններ ու նույնիսկ լուծումներ առաջարկել:
-Այսօր մենք ունենք բազմաթիվ խնդիրներ` սոցիալական, տնտեսական, նաև աշխարհաքաղաքական: Այս պարագայում ճիշտ է, որ ընդդիմությունը փորձի օրակարգը լրացնել ինչ-որ հանձնաժողովներո՞վ. հետևությունները թողնում եմ ընթերցողին: Օրինակ, գազի հետ կապված քննարկումներում բազմապիսի մեղադրանքներ լսեցինք, բայց ինչպես իրենք, այնպես էլ ես, կապ չունեմ ոչ գազի պայմանագրի, ոչ գազի սակագինը ավելացնել-պակասեցնելու հետ և ոչ էլ գազի գնագոյացման գործընթացի հետ: Եվ ինչքան ընդդիմությանն է հետաքրքիր, կրկնակի անգամ ինձ է դա հետաքրքիր: Եվ երբ փորձեցին քաղաքական շոու թելադրել խորհրդարանական մեծամասնությանը և շարժվել առաջ իրենց օրակարգով, մենք հայտարարեցինք, որ ունենք մեր օրակարգը` հարց եք բարձրացնո՞ւմ` եկեք միասին ուսումնասիրենք հանձնաժողովում, որն ավելի մեծ գործառույթներ ու իրավասություններ կունենա, այդ թվում և ստուգումներ իրականացնելու տեսանկյունից, քան իրենց նախագծով էր առաջարկվում: Եվ այստեղ է, որ ի հայտ է գալիս նախորդ մտքիս ճշմարտությունը` եթե շոու չի, սրտացավ եք, եկեք մասնակցեք, բայց, եթե դուք ուզում էիք շոու անել, ապա կներեք, մենք այդ տարիքից վաղուց դուրս ենք եկել:
Իրականում մենք որևէ բան թաքցնելու չունենք և գազամատակարարման ոլորտի վերաբերյալ մեզ էլ է շատ բաներ հետաքրքիր` 300 մլն դոլարի պարտքը, գազի գինը, դրա կալորիականությունը և այլն. այդ ամենը ուսումնասիրվելու է հանձնաժողովում: Եվ մենք իսկապես կստանանք պատասխանները: Բայց ընդդիմությունը կանխավ կասկածի տակ դնելով այս հարցերը, իրենց ելույթները տարան բայցերով ու եթեներով: Եթե այդ տերմինաբանությունից մեր ընդդիմադիրները և այլընտրանքը հրաժարվեն, կարծում եմ` մենք ավելի հաջողված ու արդյունավետ համագործակցություն կունենանք: