Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Reason.com» պարբերականն անդրադարձել է Սպիտակ տան այն որոշմանը, որի համաձայն թույլ չտրվեց հայ որբերի գորգը հանրային ցուցադրման տրամադրել և «Որբացած գորգը» խորագրով հոդված է տպագրել:

Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածն՝ ամբողջությամբ.

«1925թ-ին որբերի մի խումբ, ովքեր իրենց ծնողներին կորցրել էին Թուրքիայի կողմից հայերի նկատմամբ ցեղասպանություն իրականացնելու ժամանակ, այս գորգը նվիրել էին նախագահ Քելվին Քուլիջին: Չնայած բազմաթիվ ակտիվիստների և պատմաբանների ջանքերին, 1990-ականների կեսերից սկսած գորգը հեռու է պահվում հանրային ուշադրությունից:

Ամերիկահայերը երկար ժամանակ կասկածում էին, որ գորգը պահեստավորվել է, քանի որ ՆԱՏՕ-ի կառավարությունը, ով Թուրքիայի դաշնակիցն է համարվում, չի ցանկանում տեսնել կամ կարդալ որևէ պաշտոնական-հնչեղությամբ մի բան, որը կապ ունի «Ց» տառի՝ նրանց համար տհաճ թեմայի հետ: Այսպիսով, երբ «Նախագահ Քելվին Քուլիջը և հայ որբերի գորգը» գրքի հրատարակիչները խնդրեցին Սպիտակ Տանը դեկտեմբերին, թույլ տալ գրքի շնորհանդեսի ժամանակ հանրային ցուցադրման տրամադրել գորգը, պատասխանը հետևյալն էր. «Մենք ափսոսում ենք, քանի որ հնարավոր չէ այս պահին տրամադրել այն»:

Կոնգրեսական Ադամ Շիֆը ի պատասխան հայտարարել է, որ պատրաստվում է պատմական համապատասխան իրադարձություն կազմակերպել, անգամ Սպիտակ Տան մերժումից հետո:

Սակայն Շիֆի նախաձեռնությունը, ամենայն հավանականությամբ, կավարտվի նույն ձևով, քանի որ նա չի կարող հասնել նրան, որ նախագահը Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը (ապրիլի 24) օգտագործի ցեղասպանություն բառը: Քանի որ Վաշինգտոնը դեռ զգում է արտաքին քաղաքականության կարիք, որը և միայն կարող է նրան ապահովել Թուրքիան, ուստի որբերի գորգը ամենայն հավանականությամբ կմնա որբացած»:

Հիշեցնենք, որ Գորգը գործվել է հայ որբերի կողմից 1920-ականներին և պաշտոնապես ներկայացվել Սպիտակ տանը 1925-ին: Այն փոխանցվել է Միացյալ Նահանգների նախագահ Քելվին Քուլիջին` որպես երախտիքի նշան Միացյալ Նահանգների ցուցաբերած օգնության համար: Հույս կար, որ գորգը, որը գրեթե 20 տարի գտնվել է պահեստում, կարող է ցուցադրվել դեկտեմբերի 16-ին Սմիթսոնյան ինստիուտի կողմից անցկացվող միջոցառմանը, որի մեջ ներառվում է նաև դոկտոր Հակոբ Մարտին Դերանյանի` «Նախագահ Քելվին Քուլիջը և հայ որբերի գորգը» աշխատության շնորհանդեսը: Սակայն սեպտեմբերի 12-ին Սմիթսոնյան ինստիտուտի գիտնականներից մեկը, ով օգնել է միջոցառումը կազմակերպել, չեղյալ է հայտարարել այն` հղում անելով Սպիտակ Տան այն որոշմանը, թե նա չի ցանականում տրամադրել գորգը:

Թուրքիայի կառավարությունը չի ցանկանում Օսմանյան կայսրութան՝ հայերի հանդեպ իրականցված գործողությունները ցեղասպանություն որակել: Իսկ ԱՄՆ-ն էլ իր հերթին չի ցանկանում նեղացնել Թուրքիայի կառավարությանը՝ ներկա պահին այդ թեման շոշափելով:

Թուրքիան ավանդաբար հերքում է 20-րդ դարի սկզբին շուրջ 1.5 մլն հայերի զանգվածային ոչնչացման մեղադրանքները:
Հայոց ցեղասպանությունն (Armenian Genocide) արդեն ճանաչել և դատապարտել են Ուրուգվայը (1965թ.), Կիպրոսի Հանրապետությունը (1982թ.), Արգենտինան (1993թ.), Ռուսաստանի Դաշնությունը (1995թ.), Կանադան (1996թ.), Հունաստանը (1996թ.), Լիբանանը (1997թ.), Բելգիան (1998թ.), Իտալիան (2000թ.), Վատիկան (2000թ.), Ֆրանսիան (2001թ.), Շվեյցարիան (2003թ.), Սլովակիան (2004թ.), Հոլանդիան (2004թ.), Լեհաստան (2005թ.), Գերմանիան (2005թ.), Վենեսուելան (2005թ.), Լիտվիան (2005թ.), Չիլին (2007թ.), Շվեդիան (2010թ.): Հայոց Ցեղասպանությունը ճանաչել են նաև Եվրախորհուրդը և Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը: