Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ազգային ժողովի բոլոր 6 խմբակցությունների առանձին պատգամավորների համահեղինակությամբ խորհրդարանում շրջանառության մեջ է դրվել «ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքում» փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքի նախագիծը, որն անմիջականորեն վերաբերում է զանգվածային լրատվության միջոցների աշխատանքին: Օրենքի նախագծով պատգամավորները պայքար են մղում սոցիալական ցանցերում տարածում գտած «Fake»-երի, այսինքն` կեղծ օգտատերերի դեմ:

Նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է` «նախատեսվող լրացումները պայմանավորված են այն հանգամանքով, որ վերջին շրջանում լայն տարածում է ստացել սոցիալական ցանցերում կեղծ օգտատերերի («ֆեյքերի») միջոցով վիրավորանք կամ զրպարտություն պարունակող տեղեկատվության տարածումը, որը խախտում է մի շարք անձանց ՀՀ Սահմանադրությամբ և միջազգային կոնվենցիաներով պաշտպանվող անձնական և ընտանեկան կյանքը հարգելու իրավունքը, արժանապատվության իրավունքը:

Խնդիրը առավել կարևորվում է նրանով, որ մի շարք լրատվական միջոցներ վերարտադրում և տարածում են կեղծ օգտատերերի զրպարտություն կամ վիրավորանք պարունակող տեղեկատվությունը, դրանք առավել հանրայնացնելով, ինչի հետևանքով այդ տեղեկատվությունը հայտնի է դառնում նույնիսկ այն անձանց, ովքեր գրանցված չեն սոցիալական ցանցերում: Նշված խնդիրը ներկայումս լուրջ մտահոգություն է առաջացնում ինչպես տեղեկատվական տեխնոլոգիաների առաջատար մասնագետների, բլոգերների մոտ, այնպես էլ համացանցից օգտվող բազմաթիվ անձանց մոտ: Ուստի կարևոր է սահմանել այն լրատվական միջոցների պատասխանատվությունը, որոնք տարածում են կեղծ օգտատերերի հրապարակումները և մեկնաբանությունները»:

Նախագծով առաջարկվող փոփոխություններով լրատվության միջոցը պատասխանատվություն է կրում իր էլեկտորոնային կայքում տեղ գտած, անհայտ հեղինակների վիրավորանք կամ զրպարտություն պարունակող մեկնաբանությունների համար:

Օրենքում պատգամավորների կատարած փոփոխությամբ նաև սահմանվում է «էլեկտրոնային կայք» հասկացությունը. «հրապարակային էլեկտրոնային կայք է համարվում, այն կայքը, որը համացանցի միջոցով հասանելի է անսահմանափակ թվով անձանց, ունի որոշակի հասցե, պարունակում է լրատվական կամ այլ բնույթի տեղեկատվություն` անկախ տեղեկատվության թարմացման պարբերականությունից, պահման ժամանակի տևողությունից և այլ չափանիշներից»:

Ըստ պատգամավորների, այդ կարգավորումը համապատասխանում է նաև Մարդու Իրավունքների Եվրոպական դատարանի մոտեցումներին, մասնավորապես, 2013 թվականին «Delfi AS vs Estonia» որոշմանը:

Տեղեկատվական վեճերի խորհրդի անդամ, իրավաբան Արա Ղազարյանի պնդմամբ, նման փոփոխություն կատարելու անհրաժեշտություն չկա, քանի որ հայաստանյան օրենսդրական դաշտն այդ առումով կարգավորված է` ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087 հոդվածով, Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշմամբ (Թաթուլ Մանասերյանն ընդդեմ «Սկիզբ Մեդիա»-ի գործով) և ավելին, կա Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի որոշում` «Delfi գործակալությունն ընդդեմ Էստոնիայի»:

«Այսօրվա դրությամբ որևէ անհրաժեշտություն կամ հասարակական պահանջ չկա օրենքում փոփոխություններ կատարել: Իզուր հուզումների տեղիք է տալիս այդ փոփոխությունը: Այն, ինչ առաջարկվում է դրա կարիքը չկա և փաստորեն, արդեն եղածի կրկնությունն է, իսկ դաշտը կարգավորված է ամբողջությամբ»,- Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց Արա Ղազարյանը:

Բացի այն, որ նման փոփոխություն կատարելու անհրաժեշտություն չկա, դա կարող է նաև ճնշող գործիք լինել զանգվածային լրատվության միջոցի վրա:

«Դա կվտանգի ԶԼՄ-ի աշխատանքը, որովհետև շատ հեշտությամբ կարելի է ԶԼՄ-ին կանգնեցնել փաստի առջև ու միևնույնն է աշխատի այն կառուցակարգը, որը «Հրապարակ» թերթի գործով արդեն ունենք` ԶԼՄ-ն պատասխանատվության պետք է ենթարկվի այն դեպքում, եթե նա չգիտեր կամ չէր կարող իմանալ տվյալ քոմենթի մասին: Բայց այդ խնդիրը արդեն կարգավորված է` և քաղօրենսգրքի 1087 հոդվածով և Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշմամբ: Բայց մենք նաև ունենք դատարանի որոշում, որն ավելի բարձր պաշտպանություն է տալիս ԶԼՄ-ին, ասելով, որ քանի դեռ անձը չի ծանուցել ԶԼՄ-ին քոմենթը հանելու մասին, ապա ԶԼՄ-ն պատասխանատվություն չի կրում: Հետևաբար կարիք չկա նոր փոփոխություններով կարգավորել այն, ինչը վաղը մյուս օրը հնանալու է, քանի որ ինտերնետը արագ զարգացող տիրույթ է: Ավելի լավ է թողնել այնպես, ինչպես կա», -հավելեց Արա Ղազարյանը:

Նկատենք, որ ԱԺ-ում շրջանառության մեջ դրված օրենքի նախագծի հեղինակներն են Արփինե Հովհաննիսյանը, Դավիթ Հարությունյանը, Թևան Պողոսյանը, Էլինար Վարդանյանը, Նաիրա Զոհրաբյանը, Արմեն Ռուստամյանը, Ստեփան Դեմիրճյանը, Էդմոն Մարուքյանը, Գագիկ Ջհանգիրյանը, Հեղինե Բիշարյանը:

Հարակից հրապարակում`

Կայքը կարող է պատասխանատու լինել ընթերցողների մեկնաբանության համար. Լրատվամիջոցներին վերաբերող ՄԻԵԴ որոշումը