«Զերկալո». Ադրբեջանական հասարակությունը լրջորեն մտահոգված է բանակում ինքնասպանությունների թվի աննախադեպ աճով
2014թ.-ի հունվարից ապրիլ ընկած ժամանակահատվածում, 2003թ.-ից հետո առաջին անգամ, երբ ադրբեջանական ռազմական կենտրոն «Դոկտրինան» սկսեց մոնիթորինգ անցկացնել, ինքնասպանություն գործած ադրբեջանցի զինվորականների թիվը հասավ իննի: Դեռ երբեք չորս ամսվա ընթացքում Ադրբեջանի զինված ուժերում այսքան մեծ թվով ինքնասպանություններ չէին եղել: Ըստ ադրբեջանական «Զերկալո» թերթի՝ վերը նշվածը «Դոկտրինա» կենտրոնի վիճակագրությունն է:
Կենտրոնի փորձագետները գտնում են, որ ադրբեջանական բանակում նման մեծ թվով ինքնասպանությունները լրջորեն անհանգստացնում են ադրբեջանական հասարակությունը: Բացի այդ Ադրբեջանի զինված ուժերում անվստահությամբ են մոտենում զինվորականի մասնագիտությանը:
Ինչպես նշվում է հոդվածում, համապատասխան կառույցները, մասնավորապես Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը, մինչ այժմ չեն ներկայացրել իրենց պաշտոնական դիրքորոշումը կապված բանակում աճող կորուստների հետ: Նախարարության ներկայացուցիչները տարբեր լրատվամիջոցների համար արված մեկնաբանություններում հայտարարել են, որ պաշտպանության ոլորտի կորուստների թվի հրապարակայնացումը անհնար է, քանի որ դա ռազմական գաղտնիք է: Սակայն անկախ փորձագետները համաձայն չեն այս տեսակետի հետ:
Ըստ այս փորձագետների՝ զարգացած երկրներում, ինչպես նաև մի քանի զարգացող երկրներում, որոնք բանակաշինության բնագավառում որոշակի առաջընթաց են գրանցել, պաշտպանության և անվտանգության ոլորտում կորուստների վիճակագրությունը հասանելի է հանրությանը:
Զինվորների մահվան թիվը նվազեցնելու համար «Դոկտրինա» կենտրոնը առաջարկում է հանրությանը տեղեկատվություն տրամադրել Ադրբեջանի զինված ուժերում յուրաքանչյուր զինվորի մահվան և վիրավորված լինելու, ինչպես նաև հետաքննության արդյուքների մասին: Ռազմական դատախազության և Պաշտպանության նախարարության այս ուղղությամբ աշխատանքը պետք է թափանցիկ լինի: Այս ոլորտի փակ լինելը անպատժելիության մթնոլորտ է ստեղծում, նշում են կենտրոնի փորձագտները:
Բացի այդ անհրաժեշտ է զինվորական ստորաբաժանումներում հետևողական և կրթական աշխատանք անցկացնել բանակում զինծառայողների իրավունքները հստակեցնելու համար, գտնում են «Դոկտրինա» կենտրոնի մասնագետները:
«Պետք է բարելավվեն սպաների սոցիալական պաշտպանության պայմանները, ինչպես նաև կենսապայմանները: Սպաների և զինվորականների կողմից կեղեքումները հաճախ բռնությունների պատճառ են դառնում: Սպաները իրենց բնակության վարձի համար ստանում են 49 մանաթ այն դեպքում, երբ նույնիսկ գյուղական հատվածում այդ գնով հնարավոր չէ բնակարան վարձել: Թիկունքում աշխատող սպաների աշխատավարձը նույնպես քիչ է: Լեյտենանտները ստանում են ընդամենը 450 մանաթ (մոտ $ 575 - խմբ.): Նրանց աշխատավարձը պետք է բարձրացվի առնվազն մինչև 1000 մանաթ (մոտ $ 1,275 -խմբ.)»,- ասվում է հոդվածում:
«Դոկտրինան» նաև անհրաժեշտ է համարում աստիճանաբար անցնել պայմանագրային համակարգի և դադարեցնել Ադրբեջանի զինված ուժերի հավաքագրումը զորակոչի միջոցով: Բացի այդ, քաղաքացիական անձանց ռազմական պաշտոններում ներգրավածության գործընթացը պետք է ընդլայնել:
«Ընդհանուր առմամբ, երկում պետք է ընդունվի ռազմական ուժերը կառուցելու ռազմավարություն, որպեսզի զինծառայողները հստակ հասկանան, թե ինչ ապագա է իրենց սպասվում: Այսօր զինծառայողների շրջանում այդ մասնագիտության հանդեպ անվստահության մթնոլորտ է տիրում: Դա անընդունելի է»,- կարծում են ադրբեջանցի փորձագետները:
«Դոկտրինան» գտնում է, որ եթե այս բոլոր միջոցները չիրականացվեն, Ադրբեջանի զինված ուժերում ոչ մարտական պայմաններում զոհված զինծառայողների թիվը աճելու է:
Ըստ «Դոկտրինայի» տվյալների՝ 2014թ.-ի հունվարի 1-ից ապրիլի 15-ը մահացել է 28 ադրբեջանցի զինծառայող, իսկ ևս 35-ը վիրավորվել են: 28 մահացածներից 19-ը մահացել են ոչ մարտական պայմաններում (3-ը՝ ավտոճանապարհային վթարի ժամանակ, 1-ը՝ անհայտ պատճառով, 3-ը՝ ապօրնի միջոցառումների պատճառով, 3-ը՝ հիվանդությունից և 9-ը ինքնասպանություն են գործել): Ինչ վերաբերում է վիրավորներին և հաշմանդամ դարձածներին, ապա նրանցից 13-ը տուժել են բռնությունների արդյունքում, 3-ը՝ ինքնասպանության փորձի արդյունքում, 6-ը՝ ավտոճանապարհային վթարի ժամանակ, և 1 մարդ թունավորվել է: