Պուտինը փոխում է ուկրաինական սցենարը
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կոչ է արել Ուկրաինայի դաշնայնացման կողմնակիցներին հետաձգել երկրի հարավ-արևելյան շրջանների կարգավիճակի շուրջ մայիսի 11-ին նախատեսված հանրաքվեն: Նա նաև նշել է, թե մայիսի 25-ի արտահերթ նախագահական ընտրությունները «ճիշտ ուղղությամբ արվող քայլ են»: Բացի այդ, Պուտինի խոսքով՝ ռուսական զորքերը հետ են քաշվել ռուս-ուկրաինական սահմանից:
Շվեյցարիայի նախագահ Դիդյե Բուրկհալտերի հետ բանակցություններից հետո Պուտինի այս հայտարարությունները էականորեն տարբերվում են մինչ այդ արված ավելի կոշտ շեշտադրումներից (տես տեսանյութը):
«Կիևի իշխանությունների և Ուկրաինայի հարավ-արևելքի ներկայացուցիչների միջև ուղիղ երկխոսությունը հակամարտության կարգավորման առանքցային տարրն է: Այդ երկխոսության պարտադիր պայմանը բռնությունների անհապաղ դադարեցումն ինչպես զինված ուժերի մասնակցությամբ, ինչը բացարձակապես անընդունելի է ժամանակից աշխարհում, այնպես էլ անօրինական զինված խմբավորումների մասնակցությամբ»,- նշել է Պուտինը:
Միաժամանակ նա շեշտել է, որ մայիսի 25-ի համապետական ընտրությունների անցկացումն ինքնին ճիշտ քայլ է, սակայն, ՌԴ նախագահի համոզմամբ, դրանք ոչինչ չեն լուծի, եթե երկրի հարավ-արևելքի բնակիչները համոզված չլինեն, որ իրենց իրավունքների պաշտպանությունը կերաշխավորվի: Պուտինը կոչ է արել Կիևին անհապաղ դադարեցնել Ուկրաինայի հարավ-արևելքում «պատժիչ գործողությունները», ինչի համատեքստում էլ միաժամանակ կոչ արել հարավ-արևելքի ակտիվիստներին հետաձգել հանրաքվեի անցկացումը, որպեսզի այդ համաուկրաինական երկխոսության համար նպաստավոր պայմաններ ստեղծվեն:
Պուտինի հայտարարության արձագանքները
Ռուսաստանի ղեկավարի հայտարարության արձագանքներն Արևմուտքում դրական են, սակայն զգուշավոր և կասկածամիտ: Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պետքարտուղարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Ջեն Փսակին հայտարարել է, թե Պուտինի հայտարարությունը «օգտակար է» Ուկրաինայում լարվածությունը թուլացնելու տեսանկյունից: Միաժամանակ նա այդքանը բավարար չի համարել՝ կոչ անելով Ռուսաստանին ազդել Ուկրաինայում ռուսամետ զինված ակտիվիստների վրա, որպեսզի ապահովվի մայիսի 25-ի ընտրությունների անցկացման անվտանգությունը:
Փսակին անօրինական է համարել Ուկրաինայի հարավ-արևելքում հանրաքվեի անցկացումն ընդհանրապես, քանի որ, ըստ նրա, դա չի արվում Ուկրաինիայի իշխանությունների համաձայնությամբ: Ավելի կտրուկ է արտահայտվել Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Ջոշ Էրնեստը, ում խոսքով՝ Ուկրաինայում տարածաշրջանների կարգավիճակի շուրջ հանրաքվեն ոչ թե պետք է հետաձգվի, այլ չեղյալ հայտարարվի:
Պուտինի հայտարարությունը շատ ավելի լավատեսական ըմբռնում է ստացել Եվրամիությունում: Եվրոպական խորհրդի նախագահ Հերման վան Ռոմպեյը նշել է, որ Ռուսաստանի ղեկավարի հայտարարությունն արտահայտում է Ուկրաինայում լարվածությունը թուլացնելու պատրաստակամության մասին:
«Ես ընդունում եմ ի գիտություն նախագահ Պուտինի վերջին հայտարարությունները, որոնք ազդարարում են իրավիճակի թուլացման պատրաստակամության մասին, այդ թվում նրա կոչը ձեռնպահ մնալ Ուկրաինայի արևելքում հանրաքվեի անցկացումից և սահմանի մոտից զորքերի հեռացման մասին հայտարարությունը»,- ընդգծել է Ռոմպեյը:
Ուկրաինան արձագանքել է բավական կոշտ: Երկրի վարչապետ Արսենի Յացենյուկը Պուտինի հայտարարությունը որակել է «օդի առևտուր»:
«Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ, օդի առևտուր անելը չի սազում մեծ երկրի նախագահին: Ուկրաինայում որևէ հանրաքվե մայիսի 11-ին նախատեսված չէ: Եթե անջատողականները, որոնք աջակցություն են ստանում Ռուսաստանից, հրաման են ստացել հետաձգել այն, ինչը չի էլ նախատեսվել, ապա դա նրանց ներքին հաշիվներն են»,- հայտարարել է Յացենյուկը:
Որքան էլ Յացենյուկի համոզմամբ անջատողականները հրաման են ստացել հետաձգել հանրաքվեն, ավելի ուշ պարզվեց, որ նրանք մտադիր չեն դա անել: Լուգանսկի և Դոնեցկի շրջաններում ձևավորված տեղի իշխանությունները որոշել են չհետաձգել հանրաքվեն և շարունակել նախապատրաստվել մայիսի 11-ի քվեարկությանը, որով պետք է որոշվի տարածաշրջանների իրավական կարգավիճակը Ուկրաինայի կազմում կամ նրանից դուրս:
«Հանրաքվեն կկայանա մայիսի 11-ին, մենք պատրաստվում ենք, քվեաթերթիկները տպվում են, ամեն ինչ ուժի մեջ է: Ոչինչ չի փոխվել, և ոչ մի հետաձգում չի լինի»,- հայտարարել են Ուկրաինայի հարավ-արևելքի բանակի մամուլի ծառայությունից:
Ողջ պատասխանատվությունն ընկնում է Կիևի վրա
Ուկրաինայի գործող իշխանությունները մշտապես մեղադրել են Մոսկվային իրավիճակը երկրում ապայունացնելու, անջատողականներին աջակցելու և զինված ներխուժում իրականացնելու մեջ: Արևմուտքը նույնպես Ռուսաստանին մեղադրում է ապակառուցողական քաղաքականություն իրականացնելու և Ուկրաինայի պառակտման փորձերի մեջ: ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի , Լեհաստանի և մի շարք այլ պետությունների պաշտոնյաները բազմիցս շեշտել են, թե Ռուսաստանը ցանկանում է տապալել Ուկրաինայում նախագահական ընտրությունները, ինչով էլ խորացնել առկա ճգնաժամը:
Արևմուտքի կողմից քաղաքական այդ հուժկու ճնշումը և խստացվող տնտեսական պատժամիջոցները հավանաբար ստիպել են Մոսկվային վերանայել քաղաքականությունը Ուկրաինայի հարցում: Քաղաքական և տնտեսական հնարավոր ավելի մեծ կորուստներից և Արևմուտքի հետ հարաբերությունների էլ ավելի վատթարացումից խուսափելու համար Ռուսաստանը, կարծես թե, որդեգրում է այլ մոտեցում:
Պուտինի հայտարարությունը կարող է վկայել, որ Մոսկվան փորձ է անում աջակցել Ուկրաինայում համազգային երկխոսության կայացմանը, կոչ է անում կողմերին դադարեցնել բռնությունները, դրական է գնահատում առաջիկա նախագահական ընտրությունների անցկացումը, հետևաբար իր հասցեին բոլոր մեղադրանքները անհիմն են: Ռուսաստանի նախագահի հայտարարությունը կարող է նաև փաստել, որ Մոսկվան ամենևին էլ շահագրգռված չէ Ուկրաինայի պառակտմամբ կամ իր կազմի մեջ Ղրիմի օրինակով այլ շրջանների մտնելուն: Փաստորեն, այսուհետ դժվար կլինի Մոսկվային մեղադրել ապակառուցողական լինելու մեջ, քանի որ Ռուսաստանը բարի կամք ցուցաբերեց և արեց հնարավորը իրավիճակի կարգավորման ուղղությամբ:
Տիգրան Խաչատրյան
քաղաքագետ
Նախորդիվ`
Ուկրաինայի արևելքում ապստամբները չեն հետաձգել հանրաքվեի օրը