Խնայբանկի ավանդներ. Ո՞վ կարող է ստանալ փոխհատուցում, ինչպե՞ս և որ չափ
Քանի որ ավանդների վերադարձի վերաբերյալ խոսակցությունները շատ են, սակայն այդ գործընթացին քչերն են առնչվել, Panorama.am-ը դիմեց Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը ճշտելու, թե որ փուլում է գործընթացը, քանի քաղաքացի է ստացել փոխհատուցում մինչ օրս և այլն: Հարցման պատասխանը ներկայացնում ենք ստորև.
«Հայաստանի Հանրապետությունում նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում ներդրած դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման տրամադրման գործընթացը նպաստառու ընտանիքում ընդգրկված անձանց համար իրականացվում է «2006 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի 8-րդ հավելվածով և ՀՀ կառավարության 2006 թվականի մարտի 16-ի «Նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման տրամադրման կարգը հաստատելու մասին» N 352-Ն որոշմամբ սահմանված պահանջներին համապատասխան:
Համաձայն վերոգրյալի՝ ավանդի դիմաց փոխհատուցման տրամադրման համար որպես առաջնահերթ պայման սահմանվել է 2005 թվականի հուլիսի 1-ից մինչև 2006 թվականի ապրիլի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում անընդմեջ ընտանեկան նպաստ ստանալու հանգամանքը:
Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության 2010 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 15-րդ մասի և ՀՀ կառավարության 2010 թվականի մայիսի 6-ի «Հայրենական մեծ պատերազմի վետերանների նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման տրամադրման կարգը հաստատելու մասին» N 510-Ն որոշման` ավանդի դիմաց փոխհատուցում ստանալու իրավունքը տրված է 1941-1945թ.թ. Հայրենական մեծ պատերազմի վետերաններին:
ՀՀ կառավարության 2013 թվականի սեպտեմբերի 28-ի «Նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց 2013 թվականին փոխհատուցման տրամադրման, ՀՀ 2013 թվականի պետական բյուջեում վերաբաշխում, ՀՀ կառավարության 2012 թվականի դեկտեմբերի 20-ի N 1616-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ կատարելու և ՀՀ աշխատանքի ևսոցիալական հարցերի նախարարությանը գումար հատկացնելու մասին» N 1103–Ն որոշմամբ սահմանվել է, որ նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցումը տրամադրվում է ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգում հաշվառված, «0»-ից բարձր անապահովության միավոր ունեցող ընտանիքների կազմում ընդգրկված մինչև 1924 թվականի դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ ծնված կամ ՀՀ պաշտպանության ժամանակ կամ ծառայողական պարտականությունները կատարելիս հաշմանդամ դարձած անձանց:
Նշված իրավական ակտերի համաձայն՝ մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրած ավանդի դիմաց փոխհատուցում ստացել են շուրջ 60 հազար ավանդատուներ:
«ՀՀ 2014 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 14-րդ մասով սահմանված է, որ 2014 թվականին շարունակվում է «ՎՏԲ-Հայաստան բանկ» ՓԲԸ-ում ավանդատու հանդիսացող քաղաքացիների կողմից նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման ծրագիրը:
Նույն հոդվածի 15-րդ մասի համաձայն` նախկին ԽՍՀՄ Խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցումը տրամադրվում է ընտանիքների անապահովության գնահատման համակարգում հաշվառված «0»-ից բարձր անապահովության միավոր ունեցող ընտանիքների` մինչև 1929 թվականի դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ ծնված անդամներին և ՀՀ պաշտպանության մարտական գործողությունների մասնակից անձանց` ՀՀ կառավարության սահմանած կարգով:
Համաձայն վերը նշված օրենքի` 2014 թվականի ապրիլի 23-ին ՀՀ կառավարությունը ընդունել է «Նախկին ԽՍՀՄ խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման տրամադրման կարգը հաստատելու և ՀՀ կառավարության 2006 թվականի մարտի 16-ի N 352-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» N 460-Ն որոշումը (այսուհետ` որոշում), որով հաստատված կարգի 4-րդ կետով թվարկված են հաշվառվելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը, իսկ 2-րդ կետի համաձայն, եթե ավանդատուի ամուսինը մահացած է և մահացած ամուսնու անունով ներդրված ավանդը ներդրվել է նրանց համատեղ ամուսնական կյանքի ընթացքում, ապա այն դիտարկելով ավանդի նկատմամբ մահացածի հետ ընդհանուր համատեղ սեփականություն, ողջ ամուսնու համար փոխհատուցման իրավունքը ճանաչվում է մահացած ամուսնու ավանդի 50 տոկոսի դիմաց:
Որոշման 29-րդ կետի համաձայն, եթե ավանդատուն մահացել է նրա տվյալները փոխհատուցման վճարման ցուցակում ներառվելուց և գումարը համապատասխան մարմնին փոխանցվելուց հետո, ապա մահացած ավանդատուին հասանելիք փոխհատուցման գումարը վճարվում է նրա ժառանգին (ժառանգներին)` նոտարի կողմից տրված ժառանգության իրավունքի վկայագրի հիման վրա:
Հայտնում ենք նաև, որ ավանդների դիմաց տրվող դրամական փոխհատուցումը իրենից ներկայացնում է դրամական օգնություն սոցիալապես անապահով և խոցելի խմբերին պատկանող ավանդատուներին և «2006 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի 8-րդ հավելվածի 4-րդ կետի համաձայն դրա չափի հաշվարկումը կատարվում է ներքոհիշյալ սանդղակի հիման վրա.
Ավանդի գումարի չափը
/խորհրդային ռուբլի/ Տրամադրվող փոխհատուցման գումարը /ՀՀ դրամով/
1000-ից ոչ ավելի Ավանդի գումարը x 84
1001-ից մինչև 3000 /ներառյալ/ 84000 + /ավանդի 1000 խորհրդային ռուբլին գերազանցողգումարը x 29,4/
3001-ից մինչև 5000 /ներառյալ/ 142800 + /ավանդի 3000 խորհրդային ռուբլին գերազանցողգումարը x 16,8/
5001-ից մինչև 10000 /ներառյալ/ 176400 + /ավանդի 5000 խորհրդային ռուբլին գերազանցողգումարը x 8/
10000-ից ավելի 216400 + /ավանդի 10000 խորհրդային ռուբլին գերազանցողգումարը x 4/
Միաժամանակ տեղեկացնում ենք, որ ՀՀ կառավարության 16.05.2013թ.-ի N 515-Ա որոշմամբ հաստատված և ՀՀ Ազգային Ժողովի կողմից հավանության արժանացած ՀՀ կառավարության ծրագրի համաձայն նախատեսվում է իրականացնել՝ ԽՍՀՄ Խնայբանկում մինչև 1993թ. Ներդրված ավանդների դիմաց փոխհատուցման տրամադրման շարունակական ծրագրեր»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ինչո՞ւ հանկարծ ՀՀ իշխանությունները որոշեցին խլել արցախցիների կենսաթոշակային խնայողությունները