Դատական համակարգն առանց այն էլ գործադիրի կոշիկի տակ ա. Թեժ քննարկում
Դատավորների գործունեության գնահատմանը վերաբերող կառավարության ներկայացրած օրենսդրական նախաձեռնությունը այսօր թեժ քննարկում առաջացրեց ԱԺ Պետա-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովում:
Նշենք, որ կառավարությունը «Դատական օրենսգրքում» և «Վարչական դատավարության օրենսգրքում» փոփոխություններ կատարելու մասին նախաձեռնությամբ է հանդես եկել, որով առաջարկում է գնահատման չափորոշիչներ սահմանել, որոնցով հնարավոր կլինի գնահատել դատավորների գործունեությունը: Ըստ «Դատական օրենսգրքում» կատարված փոփոխության, առաջին ատյանի, վերաքննիչ և վճռաբեկ դատարանի դատավորների գործունեությունը, պաշտոնում նշանակման օրվան հաջորդող երկրորդ տարվանից հետո, ենթակա է պարբերաբար գնահատման, որի նպատակն է բացահայտել և դատավորներին մատնանշել իրենց աշխատանքի արդյունավետությունը բարելավելու ուղիները, նպաստել դատավորների կողմից իրենց գործունեության ինքնավերլուծությանը, դատավորների ծառայողական առաջխաղացման ցուցակները կազմելիս նպաստել լավագույն թեկնածուների ընտրությանը: Դատավորների գործունեության գնահատումը կազմակերպում և անցկացնում է գնահատման հանձնաժողովը: Դատարանների նախագահների խորհուրդը սահմանում է դատավորների գործունեության գնահատման կարգը, ժամանակացույցը ու մեթոդաբանությունը:
Օրենսդրական այս նախաձեռնությանը Panorama.am-ը ավելի վաղ անդրադարձել էր, և ինչպես իրավապաշտպանները, այնպես էլ դատավորները մտավախություններ ունեին այս նախաձեռնության վերաբերյալ: ՀՀ Վերաքննիչ քաղաքացիական գործերով դատարանի նախկին դատավոր, Դատավորների միության «Օրենսդրական հարցերի, դատաիրավական բարեփոխումների, օրենքների նախագծերի հարցերի համակարգման» հանձնաժողովի նախկին նախագահ և ներկայիս արդարադատության փոխանախարար Արսեն Մկրտչյանը մեզ հետ զրույցում նույնպես մտավախություն ուներ այս օրինագծի վերաբերյալ:
«Դա վտանգում է դատավորների թե ներքին, թե արտաքին անվտանգությունը», -ասել էր պարոն Մկրտչյանը:
Այժմ օրինագիծը հրատապ կարգով ընդունելու համար ներկայացվել է ԱԺ Պետաիրավական հարցերի հանձնաժողով, որտեղ նույնպես ընդդիմության հանդիպեց հատկապես ԱԺ պատգամավորներ` նախկին փաստաբան Էդմոն Մարուքյանի ու նախկին զինդատախազ Գագիկ Ջհանգիրյանի կողմից:
Էդմոն Մարուքյանն ասաց, որ նախագիծն այս տեսքով ներկայացնելու դեպքում ինքը կհրաժարվի համազեկուցողի կարգավիճակից և հիշեցրեց, որ նախկին նախարարը դեռևս իր պաշտոնավարման ժամանակ խոստացել էր փոփոխություններ կատարել, սակայն օրինագիծը նույն տեքով ներկայացվել է խորհրդարան: ԱԺ Պետա-իրավական հարցերի հանձնաժողով այսօր ներկայացած նախարար Հովհաննես Մանուկյանն ինքն էլ ընդունեց, որ օրինագծում կան բովանդակային լուրջ խնդիրներ, սակայն խնդրեց, զուտ օրինագծի ընդունման ժամկետների մեջ տեղավորվելու համար ընդգրկել օրակարգ, բայց ընթացքում քննարկումների ժամանակ կարվեն փոփոխություններ, վիճելի հարցերը կլուծվեն:
Ի դեպ, նախագիծը ներկայացնող ԱՆ փոխնախարար Գրիգոր Մուրադյանը տեղեկացրեց, որ այն Վենետիկի հանձնաժողովի դրական եզրակացությանն է արժանացել:
Օրինագծի` այս տեսքով ընդունելը մտահոգիչ է համարում նաև նախկին զինդատախազ Գագիկ Ջհանգիրյանը:
«Էս դատական համակարգն առանց այն էլ գործադիրի կոշիկի տակ ա: Մի հատ էլ սենց օրենքներով մենք ինքնուրույնություն ունեցող դատավորներին մի հատ էլ ջարդե՞նք: Մանուկյանն ասաց, որ պատրաստ ենք քննարկել, դուք Վենետիկի օրինակն եք բերում…Թովմասյանն էլ էր ստեղ ասում` հա, հա, հա, մենք ստեղ քվեարկում էինք, գալիս էր լիագումար նիստ` դառնում էր չէ»,- իր դիրքորոշումը հայտնեց Ջհանգիրյանը:
Ջհանգիրյանի խոսքով, ով ինչպես գնահատի դատավորին, միևնույն է, հայտնի է դառնալու: Նա էլ ավելի վրդովվեց Վենետիկի հանձնաժողովի տված դրական եզրակացության վրա և ասաց. «Վենետիկի հանձնաժողովին լիազորություն ենք տալիս ակնհայտ հակասահմանադրական նորմերին սահմանադրականության դաշտ բերել»:
Նախագծի այս տեսքի վերաբերյալ դրական չէր նաև հանձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Սահակյանի դիրքորոշումը. «Հարցը արտահերթ է ճանաչվել, կարող ենք այն քննարկման նախատեսել հինգշաբթի օրը: Եթե երկուշաբթի-երեքշաբթի հարցը չքննարկվի, հինգշաբթի օրը ես անձամբ շատ բացասական կխոսեմ նախագծի վերաբերյալ»:
Այդքանով հանդերձ նախագծերի փաթեթը Հանրապետական խմբակցության անդամների թեթև ձեռքով դրական եզրակացությամբ ընդգրկվեց ԱԺ առաջիկա քառօրյա նիստերի օրակարգ: Ի դեպ, դրանց դեմ քվեարկեցին Գագիկ Ջհանգիրյանը, Արծվիկ Մինասյանը և Էդմոն Մարուքյանը: Հանձնաժողովի ԲՀԿ-ական անդամ Տիգրան Ուրիխանյանը օրինագծերին ձեռնպահ մնաց:
Թեմային առնչվող հրապաարկումներ`
Դատավորներին «խելոքացնելու» փո՞րձ. Հայաստանում պատրաստվում են գնահատել դատավորների գործունեությունը
Հայաստանի դատավորները անկախության կորստի վտանգ են զգում. Դատավորի կարծիքը վիճահարույց նախագծի մասին