Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այս խնդիրը Թուրքիայի քաղաքական օրակարգում շրջանառվում է արդեն մի քանի տարի: Ժամանակ առ ժամանակ արծարծվում է Հայաստանի քաղաքացիներին, ինչպես նաև սփյուռքահայերին քաղաքացիություն շնորհելու հարցը: Այս «նախաձեռնության» հեղինակն է Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավութօղլուն է, ով հարցը հնչեցրեց մի քանի տարի առաջ թուրք դիվանագետների հետ հանդիպման ժամանակ: Սա անշուշտ թուրքական թարոզչական քաղաքականության բաղկացուցիչ մաս է` 2015 թ.-ին ընդառաջ: Կարծում եմ, որ բոլորի համար է պարզ, թե 77 մլն բնակչությամբ Թուրքիայում մի քանի հայի քաղաքացիություն շնորհելու հարցը ինչու է մշտապես շեշտվում և առաջնային պլան մղվում»,- անդրադառնալով Թուրքիայի «իմաստունների խորհրդի» կողմից երկրում անօրինական աշխատող և ապրող հայաստանցիներին քաղաքացիություն շնորհելու հարցին` Panorama.am-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը:

Նշենք, որ օրերս Թուրքիայում աշխարհի թուրքական ֆորումի «իմաստունների խորհրդի» հերթական նիստի ժամանակ, ի թիվս այլ հարցերի քննարկվել են նաև Թուրքիայում անօրինական աշխատող և ապրող հայաստանցիներին քաղաքացիություն տալու հարցերը: «Իմաստունների խորհուրդը», որին անդամակցում են մի շարք գիտնականներ, պաշտոնաթող գեներալներ ու դեսպաններ, հարցի կապակցությամբ միջանկյալ որոշում է կայացրել, որով նախատեսվում է մի շարք առաջարկներ անել վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին:

«Անցյալ տարի, օրինակ, Էրդողանը ՀՀ երկու քաղաքացու Թուրքիայի քաղաքացիություն էր շնորհել, որոնցից մեկը առողջական խնդիրներ ուներ: Սա դարձավ թուրքական քաղաքական գործիչների հայտարարությունների թիվ մեկ թեման: Պարզապես զավեշտալի է, երբ նման հսկա երկրում 2 մարդուն քաղաքացիություն շնորհելը դառնում է քաղաքական օրակարգի թիվ մեկ թեման: Աշխարհի բոլոր երկրներում, այդ թվում և Թուրքիայում, քաղաքացիության շնորհումը շարունակական գործընթաց է: Թուրքիայի քաղաքացիության ստանում են նաև այլ ազգերի ներկայացուցիչներ, սակայն հատկապես շեշտվում է հայերի պարագան: Այս քայլի մեջ թաքնված են ինչպես բացահայտ, այնպես էլ, քողարկված ծուղակներ: Կարծում եմ, այն ունենալու է իր տրամաբանական շարունակությունը և Թուրքիան փորձելու է և Սփյուռքում ապրող ցեղասպանությունը վերապրածների մի քանի ժառանգներին նույնպես քաղաքացիություն շնորհել և ինչու չէ հենց 2015 թ ապրիլին հանդիսավոր պայմաններում կազմակերպել անձնագրերի շնորհման հանդիսավոր արարողությունը: Այս քայլով Անկարան ևս մեկ անգամ կշեփորի ամբողջ աշխարհով մեկ թե, որքան ժողովրդավար և հանդուրժող երկիր է Թուրքիան, որ հայերը ուղղակի «ձգտում» են դառնա այս երկրի քաղաքացի»,- ասաց Ռուբեն Մելքոնյանը:

Իր հերթին Մոդուս Վիվենդի կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանի կարծիքով` սա հայ ժողովրդի պահանջատիրությունը չեզոքացնելու փորձ է:

«Անկարան կարծես ասում է`  եթե ցանկանում եք ապրել այստեղ, ապա եկե՛ք և ապրե՛ք, որևէ խնդիր այստեղ չկա: Սակայն խնդիրն այն է, որ հայությունը իր պատմական հողերում ցանկանում է ապրել, ոչ թե որպես թուրքահպատակ, այլ իրենց հայրենիքում: Թուրքական վերնախավը կարծես թե չի ցանկանում «նկատել» այս դրույթներում առկա էական տարբերությունը: Հասկանալի է, որ Ստամբուլում կամ Իզմիրում ապրող հայը բնակվում է Թուրքիայի տարածքում, սակայն Կարսում կամ Վանում ապրող հայը, լինի դա կրոնափոխ հայ կամ ՀՀ քաղաքացի, ապրում է Հայաստանի Հարապետության տարածքում, որն օկուպացվել է Թուրքիայի կողմից: Այս որոշումը, ինչպես նաև նախկին օսմանահպատակ հայերի քաղաքացիություն շնորհելու առաջարկը, պետք է դիտարկել Ցեղասպանության հարյուրամյակին ընդառաջ և ես կարծում եմ, որ գնալով այս քայլերը կշատանան»,- ասաց Արա Պապյանը:

Մեր զրուցակցի խոսքերով, այս թեմայի վերստին արծարծման պահի ընտրության հարցում էական նշանակության ունեն նաև Թուրքայում օգոստոսին կայանալիք նախագահական ընտրությունները:

«Ընտրություներին մասնակցող ցանկացած թեկնածու, այդ թվում նաև Էրդողանը, պետք է լուծի մի քանի հրատապ խնդիր: Առաջինը` Արևմուտքի աչքին ավելի ժողովրդավար երևալն է: Երկրորդ խնդիրը դա ազգային փոքրամասնությունների ձայները շահելու հարցն է: Բացի դրանից, գուցե պարադոքսալ կթվա, սակայն այս քայլով իշխանությունները ձգտում են նաև ազգայնական շրջանակներին ցույց տալ, որ հայկական պահանջատիրությունը չեզոքացնելու քայլեր կատարվում են: Եթե որևէ երկրի քաղաքացի ստանում է թուրքական անձնագիր, ապա այդ քայլով լիովին ենթարկվում է թուրքական օրենքներին` այս թվում և, «թուրքական ինքնությունը վիրավորելու» վերաբերյալ տխրահռչակ 301-րդ հոդվածին»,- նշեց Արա Պապյանը: