Օրվա թեմա 11:12 23/06/2014

«Երևան դեժավյու». Աֆրիկյանների ակումբի շենքը

Հեղինակ` Մարի Թարյան

Հին Երևանի վերջին քարերից մեկն է պոկվում: Աֆրիկյանների տոհմի ընտանեկան հիշողությունն ապամոտնաժում են: 

«Երևան դեժավյու»-ի այս թողարկմանը՝ հին Երևանից մնացած վերջին կտորներից մեկի՝ Աֆրիկյանների ակումբի դեժավյու՝ ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանի և Աֆրիկյանների տոհմից Արմեն Աֆրիկյանի հետ: 

«Առաքել Աֆրիկյանն իր միջոցներով 1900-ականների սկզբին կառուցել է այս շենքը: Այն բնակելի տուն չի եղել, այլ ակումբային շենք, որտեղ հին երևանցիները հավաքվում էին, ժամանակ էին անցկացնում: Ժողովրդի մեջ կար վարկած՝ ասում էին, որ սա հասարակաց տուն է, բայց ոչ թե հասարակաց տուն է եղել, այլ հասարակության համար տուն»,- ասում է Արմեն Աֆրիկյանը:

Աֆրիկյանների ակումբի շենքը 1922 թվականին ազգայնացվել է, այդ ժամանակ ոչ մի փաստաթուղթ Առաքել Աֆրիկյանին չի տրվել, միայն ազգայնացրել են և ընտանիքին հայտնել, որ այն այլևս իրենց չի պատկանում:

Հետագայում այն դարձել է Արտակարգ կոմիտեի շենքը: Կա վարկած, որ նկուղում սենյակներ են եղել, որտեղ կալանավորներին են պահել, գնդակահարել են:

«Երբ շենքը սկսեցին քանդել, մենք գտանք մի դուռ, որը ոնց որ գաղութի դուռ լիներ, հավանական է, որ իրոք պատմությունը ճիշտ է ու եղել է»,- պատմում է նա:

Այս պատմություններն են, որ շենքը լուռ կրում է իր մեջ ու որոնք այսօր հերթով փորձում են ապամոտնաժել: Ինչով է հետաքրքիր շենքը: Ըստ ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանի, այն հետաքրքիր է բարձրաքանդակներով: Նրա խոսքով, դժվար է ասել, թե այն ճարտարապետական իմաստով ինչ-որ հատուկ հուշարձան է, բայց Հայաստանի ու Երևանի համար մի առանձնահատկություն ունի:

«Մենք շատ քիչ հասարակական կառույցներ ունենք պահպանված: Հատուկենտ պահպանվածների մեջ էլ մեծ մասը պետական շենքերն են: Որպես զուտ հասարակական օգտագործման շենք միակն է: Հասարակաց տան վարկածը կա, բայց խոսքը գնում է առաջին հանրապետության ժամանակաշրջանի մասին, ոչ թե միանգամից կառուցվելուց հետո: Շատ հնարավոր է, դա էլ է հետաքրքիր որովհետև քաղաքային կյանքի հատուկ անկյուն է եղել միշտ: Ասեմ, որ այդ շենքը միշտ աչքի է ընկել, բոլորը հատուկ ուշադրություն են դարձրել: Թյուր կարծիք կա, որ Երևանում մինչև Թամանյանը ոչ մի բան չի եղել, իրականում այդպես չէ: Այս շենքը գալիս է ապացուցելու, որ իրականում այդպիսի մշակութային շերտ կար, որը մենք, ցավոք, կորցրեցինք»,- ասում է ճարտարապետը:

Ըստ Արսեն Կարապետյանի, Աֆրիկյանների այս շենքն իր վրա մոդեռնի տարրեր է կրում, բայց մի քիչ միամիտ արված. «Դրանով այն մի տեսակ ավելի մտերմիկ ու տաք է դառնում»:

***
Աֆրիկյանները Երևանում շատ մեծ ներդրում են ունեցել: Այս ընտանիքն է քաղաքին ջուր տվել, մեծ բարեգործություններ են արել: Իսկ մինչ ջրմուղի հիմնադրումը նա ամեն շաբաթ կիրակի ջուր էր բերում տակառներով և բաժանում քաղաքի բնակիչներին: Աղքատներին կտորեղեն, յուղ ու բրինձ էր տալիս:

«Ես շատ ափսոսում են, այսպիսի տոհմ ենք, որը տվել է ջուր, կյանք, և այսօր այս վիճակում է հայտնվել, հուշարձանններից միայն երկուսն են պահպանվել, մեկն էլ հիմա ապամոնտաժում են»,- ասում է Արմեն Աֆրիկյանը:

Ազգայնացման ժամանակ՝ 22 թվականին, Առաքել Աֆրիկյանն իր ողջ ունեցվածքը կորցրեց: Արմեն Աֆրիկյանին իր պապը պատմել է, որ երբ Առաքելը միջոց չուներ ապրելու, ձեռքերը հետևը դրած, մեծ գրպաններով հագուստով քայլում էր Կիրովի այգում ու մարդիկ «պատասխանում էին» Առաքելի բարեգործություններին:

«Այգում քայլելիս նրա գրպաններում միշտ կոպեկներ էին լցնում, գալիս էր տուն, գրպանում լիքը կոպեկներ կային»,- ընտանեկան հիշողություններով է կիսվում Արմեն Աֆրիկյանը:

Նա ցավ է հայտնում, որ այսօր իր ընտանեկան հիշողությունն են ապամոնտաժում, որը ժամանակի ընթացքում մոռացվելու է:

***
Ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանը, անդրադառնալով շենքի ապամոնտաժմանը, նկատում է, որ եթե ամեն ինչ թափանցիկ լիներ, քաղաքաշինությունը ցանկացած դեմքի համար բավարար միջոցներ ունի. «Բայց վստահել սրտի վիրահատություն մի հիվանդանոցի, որտեղ մարդիկ են շարունակ մահանում, օրգաններ են կորում, ինձ թվում է ոչ մեկ չէր համաձայնի»:

Մանրամասն՝ տեսանյութում:

Տեսանյութում օգտագործվել են լուսանկարներ Հայկ Բիանջյանի անձնական արխիվից և hinyerevan.com կայքից:

«Երևան դեժավյու» նախագծի նախորդ թողարկումները`

«Երևան դեժավյու». Ճոպանուղին, Աճառյանի անվան դպրոցն ու «Հայնախագծի» շենքը

«Երևան դեժավյու». Արվեստագետների շենքը

«Երևան դեժավյու». Հին ոճի առանձնատներով և փոքրիկ այգիներով` Բաղրամյան պողոտան



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:56
Սաակաշվիլին հեղաշրջման կոչ է անում. Մամուկա Մդինարաձե
Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին կոչ է անում քաղաքացիներին երկրում հեղաշրջում իրականացնել՝ ասելով, որ ցուցարարները պետք է ավելի շատ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Փաշինյանը հայտարարում է, թե 6 պաշտոնյաներին ոչ թե հորդորել, այլ խնդրել է հեռանալ պաշտոններից
«2018 թվականից վեր հանված  խնդիրները պետք է ավելի արդյունավետ հասցեագրվեն»,-բացատրելով վերջին պաշտոնանկությունների պատճառները՝...
Աղբյուր` Panorama.am
22:03
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական ոճում զբաղեցրել է 3-րդ հորիզոնականը. ՀՀ ՊՆ
ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության վերջնարդյունքում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականը թիմային աղյուսակում հունահռոմեական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:55
ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանը վստահեցնում է, որ լավ քնելու համար բարբիտուրատներ պարունակող Կորվալոլ է խմել
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանը գրում է. «2023թ. դեկտեմբերին, երբ «Քաղաքացիական պայմանագիր»  կուսակցությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:34
Արամ Առաջինը Լիբանանի հայկական կուսակցապետերի և պատգամավորների հետ խորհրդակցություն է անցկացրել
Մեծին տան Կիլիկիո կաթողիկոսությունից հայտնում են, որ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա․ Վեհափառ Հայրապետի հրավերով, Հայ հոգևոր պետերի և Լիբանանի հայ քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Առաջիկա օրերին սպասվում է ձյուն
ՇՄՆ «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Լևոն Ազիզյանը գրում է. Նոյեմբերի 25-ի գիշերն առանձին...
Աղբյուր` Panorama.am
20:58
ՀՀ ՆԳՆ-ն որոշակիորեն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում․ Ստեփան Դանիելյան
 «Իմ մոտ այն տպավորությունն է, որ գոնե ՆԳ նախարարության առումով արդեն ուղղակիորեն Հայաստանն արտաքին կառավարման տակ է գտնվում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:33
Ես այդ խնդիրը լուծելու եմ կացնային ձևով․ Նիկոլ Փաշինյան
Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը։ Այս մասին ֆեկսբուքյան էջում տեղեկացրել է Փաշինյանը՝ գրելով․...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
Մուշեղ Մկրտչյանը՝ ըմբշամարտի զինվորականների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Մուշեղ Մկրտչյանը (92 կգ) հաղթեց Հնդկաստանի մասնակցին և նվաճեց Երևանում անցկացվող ըմբշամարտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:10
Ճիշտ հոր պես․ Քիմ Քարդաշյանը սովորում է իրավաբանության յոթերորդ կուրսում
 Քիմ Քարդաշյանը ոչ միայն ռեալիթի աստղ է, գործարար և բազմազավակ մայր։ Նա նաև ջանասեր իրավագիտության ուսանող է։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Տասը տարի առաջ այս օրը․․․ ․ Տիգրան Աբրահամյան
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը գրում է․ «10 տարի առաջ այս օրը, Պաշտպանության բանակի հատուկ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:47
Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու է «հերձելու» վրա․ Նարեկ Սամսոնյան
«Իմնեմնիմի» փոդքասթի վարող Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմի»-ի հիմնական ֆոկուսը լինելու ա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:36
Թռչնամսում հայտնաբերվել են մանրէաբանական անհամապատասխանություններ․ ՍԱՏՄ
 ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ստուգումների արդյունքում կասեցվել է «Ոսկե հավիկ պլյուս» ՍՊԸ-ին պատկանող թռչնամսի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ն որպես կարմիր գիծ առողջապահությունում. Ծաղիկ Վարդանյան
«Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը գրում է․ «ԱՐՏԱՇԱՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԸ ՈՐՊԵՍ ԿԱՐՄԻՐ ԳԻԾ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:09
Սարգիս Գալստյանը մեղավոր ճանաչվեց լրտեսության համար և դատապարտվեց 18 տարվա ազատազրկման
Լրտեսության համար մեղադրվող Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պաշտոնյա, Ստեփանակերտում մոտ կես տարի մնալուց հետո Հայաստան տեղափոխված Սարգիս Գալստյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:55
Փոքր պետություններն իրավունք չունեն սխալներ գործել․ Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրել է. «2018թ. ապրիլի 17-ին, երբ հասարակության մի հատվածը, Նիկոլի հետ փողոցներն ընկած, փոփոխությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
18:41
Էրդողան․ Մեր արտաքին առևտրի դեֆիցիտի ամենամեծ պատճառը էներգիայի դիմաց վճարելն է
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ստամբուլում մասնակցել է «‎Anadօlu» պետական լրատվական գործակալության էներգետիկ ֆորումին,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:28
Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետ
Oragir.News-ի տեղեկություններով, առաջիկայում ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արփի Դավոյանը կնշանակվի ՊՎԾ պետի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը լեգիտիմացնում է Ցեղասպանությունը․ Լիլիթ Գալստյան
 «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորնոր Լիլիթ Գալստյանը գրում է․ «Ազգային ողբերգություն է ունենալ մի իշխանություն, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:04
Դժբախտ պատահարի հետևանքով մաhաgել է Հայաստանի կարատեի առաջնությունների բազմակի չեմպիոն Մկրտիչ Ղազարյանը
Այսօր դժբախտ պատահարի հետևանքով կյանքից անժամանակ հեռացել է Հայաստանի կարատեի ազգային ֆեդերացիայի մարզիկ Մկրտիչ Ղազարյանը: Լուրը հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Ախալքալաքում տարածված է կոկսակի վիրուսը
Ախալքալաքի մունիցիպալիտետում վերջերս տարածում է ստացել կոկսակի վիրուսը։ Jnews-ի հաղորդմամբ, հիվանդությունն Ախալքալաքում առաջին անգամն է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Բնակարանային գողությունը բացահայտվել է դատագենետիկական փորձաքննության եզրակացության արդյունքում
Այս տարվա  հունիսի 1-ին` ժամը 10։30-ին, անհայտ անձը Երևան քաղաքի Մամիկոնյանց փողոցի բնակարաններից մեկի պատուհանից ապօրինի մուտք էր գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:44
Հայտնի են 2025 թվականի տարվա թռչնի քվեարկության արդյունքները
Հայտնի են «Տարվա թռչուն 2025» քվեարկության արդյունքները։ Ձայները բաժանվել են հետևյալ կերպ. 1․ Հայկական որոր (Larus armenicus)՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Թալանում ու թալանում են, խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
Այս տարվա ընթացքում առաջին անհրաժեշտության տարբեր ապրանքներ, ծառայություններ թանկացել են, թեև ոչ աշխատավարձը, ոչ թոշակը գրեթե չի բարձրացել։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
ՃՏՊ Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 15:28-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Աշտարակ-Օհանավան...
Աղբյուր` Panorama.am
16:59
2024 թ.-ին մեկնարկած թանկացումներն ավելի մեծ թափով կշարունակվեն 2025 թ.-ին
Չկարողանալավ տնտեսության մեջ իրական աճ ապահովել՝ Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է ծառայությունների, գների թանկացման և հարկերի բարձրացման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին ավտոցիստեռնը բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, վնասել ջրագիծը և հայտնվել Որոտան գետում
Նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:10-ին Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Շամբի ՀԷԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
Նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. Կա վիրավոր
Այսօր՝ նոյեմբերի 22-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan.com-ը հայտնում է, որ ժամը 12:40-ի սահմաններում Արշակունյաց 23/7...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին
17:35 22/11/2024

Թալանում ու թալանում են , խաբելով, ստով ո՞ւմ փորն է կշտանում. Քաղաքացիները՝ թանկացումների մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}