Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հեռախոսի կամ անձնագրի համար իմանալը բավարար է, որպեսզի հնարավոր լինի տիրապետել մարդու անձնական տվյալներին: Հայաստանի քաղաքացիների տվյալների բազան համացանցում պտտվում է, իսկ իրավապահ մարմինները և նույն հասարակությունը դրան այնքան էլ լուրջ չեն վերաբերվում: Նույնիսկ կայք է գործում, որտեղից կարելի է հեշտությամբ, մի քանի վայրկյանի ընթացքում ստանալ ցանկացած անձի բնակության հասցեն, հեռախոսահամարը, անձնագրի համարը:

Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում տեղեկատվական անվտանգության հարցերով փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը հայտնեց, որ տարիներ առաջ տեղեկատվական արտահոսք է եղել, տվյալները մինչ օրս շարունակում են օգտագործել: Խնդիրն այնքանով է խնդիր, որ այդ տվյալներն արդեն 4 տարի է` պտտվում են տարբեր ձևերով` վաճառվում են, ցանցում տեղադրվում ֆայլերի ձևով և այլն:

«Բնականաբար, օրենքի խախտում է` ինչպես արտահոսքը, այնպես էլ տվյալների տարածումը: Ընդհանրապես անձնական տվյալների պաշտպանությունը Հայաստանում սարսափելի վիճակում է: Ցավոք, առանձնապես ոչ հասարակությունն է հետաքրքրվում, ոչ լրատվամիջոցները… շարունակվում է տարածվել»,- ասաց նա:

Հարցին` սա հիմք չէ, որ ոստիկանությունն ու Ազգային անվտանգության ծառայությունը հետապնդում սկսեն, Սամվել Մարտիրոսյանը պատասխանեց. «Հիմնականում ոստիկանության իրավասության մեջ է: Դրանով ԱԱԾ-ն կարող է զբաղվել զուտ այն պատճառով, որ այդ բազաները նաև ադրբեջանական հաքերային խմբերն են տարածում` ներկայացնելով, որ իրենք են կոտրել: Չնայած իրականում ուղղակի ցանցում գտել են ու տարածում են»:

Ըստ փորձագետի, այլ հարց է, թե սկսած հետապնդումը ինչ արդյունք կտա: Խնդիրը նաև այն է, որ միայն մեկ կայք չէ, տվյաներն ամբողջ ցանցում ցրված են: Առնվազն երկու անգամ են այդ տվյալները դուրս եկել, ինչը Սամվել Մարտիրոսյանի բնորոշմամբ, նշանակում է, որ անձնական տվյալների պաշտպանության ոլորտը մեզ մոտ այնքան անմխիթար վիճակում է, որ պարբերաբար արտահոսքը լինում է, առանձնապես հետևանքներ չի ունենում:

Նա հիշեցրեց, որ ժամանակին ոստիկանությունն այդ տվյալները վերավաճառող մի քանի անձի ձերբակալել է, բայց սկզբնաղբյուրը չեն հայտաբերել:

Որտեղի՞ց է եղել արտահոսքը: Այս հարցին տեղեկատվական անվտանգության հարցերով փորձագետը պատասխանեց, որ դա ևս մեծ հարց է:

«Մի՞ տեղից է գնացել, թե՞ տարբեր տեղերից քիչ-քիչ հավաքել են: Այդտեղ փաստացի օպերատորների բազաներն են, անձնագրային բազաներն են: Կարելի է ենթադրել, որ արտահոսքը ոստիկանությունից է եղել, հաշվի առնելով, որ այսքան բան միանագամից իրար վրա է հավաքված: Կարող էր նաև կադաստրից լինել»,- նշեց նա:

Սամվել Մարտիրոսյանը նկատեց, որ տվյալները տարածվում են նաև այսպես ասած օրինական եղանակով, ինչը ևս մեծ խնդիր է. «Մեր անձնական տվյալները ոչ միայն քրեական ձևով են տարածում, այլև օրինական: Հասցեն, ըստ ընտրական օրենսգրքի, տեղադրված է elections.am-ի վրա: Ես ձեր անունը կարող եմ փնտրել և իմանալ որտեղ եք ապրում: Սա անձնական տվյալների թափանցիկություն է բոլորի համար, որն էլ օրինական ձևով է արվում»:

Նախորդող հրապարակումներ`
Ինչո՞ւ են մարդկանց անձնական տվյալները հրապարակվում ԿԸՀ կայքէջում. Իրավաբանի պարզաբանումը