Սերժ Սարգսյան. Թուրքիայի հետ խոսելու շատ բան չունենք
Արգենտինա կատարած պաշտոնական այցի շրջանակներում Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը Բուենոս Այրեսում հանդիպել է տեղի առաջատար լրագրողներից մի քանիսի հետ: Ստորև ներկայացնում ենք այդ հանդիպման և հարցազրույցի վերաբերյալ արգենտինական «Թելամի» թղթակցի պատրաստած անդրադարձը:
««Այսօր մենք Թուրքիայի հետ խոսելու շատ բան չունենք: Մենք երկար ժամանակ բանակցել ենք արձանագրությունների ստորագրման համար, սակայն Թուրքիայի խորհրդարանը դրանք չվավերացրեց: Այդպիսով, ինչի՞ մասին պետք է խոսենք»,-ասում է Հայաստանի նախագահը նուրբ ժպիտով:
Ծանրաբեռնված օրվանից հետո, որը ներառում էր Սան Մարտինի հրապարակում արարողությունը, հանդիպումը փոխնախագահ Ամադո Բուդուի և մի շարք նախարարների հետ, ինչպես նաև մեկ այլ հանդիպում Բուենոս Այրեսի քաղաքային կառավարության նախագահ Մաուրիսիո Մակրիի հետ, Բունեոս Այրեսի հյուրանոցներից մեկում Սարգսյանը ընդունեց Թելամին և երկու այլ արգենտինական լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների:
Հանգիստ, առանց կոստյումի և փողկապի, անփոփոխ և հանդարտ ձայնով Հայաստանի նախագահը չի ստեղծում ռազմական հերոսի այն կերպարը, որպիսին նրան շատերն են ճանաչում իր երկրում: Ավելի քան քսան տարի առաջ Սարգսյանը Հայաստանի ռազմական առաջնորդներից մեկն էր Ադրբեջանի դեմ պատերազմում: Այս հակամարտությունն ավարտվեց միջազգայնորեն չճանաչված հայկական պետության ձևավորմամբ, որն, ըստ Սարգսյանի, Հայաստանի պաշտպանության և անվտանգության հարցում առանցքային դեր ունի:
Պատերազմական դրամատիզմից և ռազմական կյանքի ծայրահեղական մոտեցումներից հեռու, վեց տարուց ավելի նախագահի պաշտոնը ստանձնած վաթսունամյա առաջնորդը խուսափում է հնչեղ հայտարարություններից: Պահպանելով չափավորությունը՝ նախագահը կրկին և կրկին պնդում է, որ իրենք չեն ընտրում ոչ Ռուսաստանը, ոչ Եվրոպան. «Մենք ընտրում ենք երկուսին էլ»,-ասում է նա կրկին ժպտալով:
Այդուամենայնիվ, քայլերի հարցում Սարգսյանն առավել քիչ զիջողականություն է ցուցաբերում: 2013 թվականին Նախագահն անակնկալի բերեց ԵՄ-ին՝ հայտարարելով, որ կասեցնում է Եվրաասոցացման համաձայնագիրը կնքելու շուրջ բանակցությունները, այն նույն ազատ առևտրի համաձայնագիրը, որն Ուկրաինայում քաղաքական ճգնաժամի առաջացման պատճառ հանդիսացավ, ինչն էլ հանգեցրեց ընթացիկ զինված հակամարտությանը: Այս որոշման հայտարարմանը զուգահեռ, կառավարությունը սկսեց Եվրասիական տնտեսական միությանը միանալու գործընթացը. բլոկ, որն առաջնորդում է Ռուսաստանը և որին ինտեգրվում են Բելառուսն ու Ղազախստանը:
Սարգսյանը պարզաբանում է, որ չի ցանկանում «թուլացնել ԵՄ-ի հետ հարաբերությունների մակարդակը կամ խզել հարաբերությունները», այլ պարզապես կայացրել է «պարզ տնտեսական հաշվարկով» որոշում:
«Տասնամյակներ շարունակ մենք Ռուսաստանի հետ ամուր հարաբերություններ ունենք, որոնք չենք կարող խզել», - նշում է նախագահը:
Նա մեկնաբանում է, որ «Հայաստանի համար անհնար է» ԵՄ արտահանել այն նույն գյուղատնտեսական ապրանքները և նույն արտադրանքը, որոնք մրցակցային գնով այժմ արտահանվում են Ռուսաստան: Այնուհետև նա հավելեց, որ իր երկիրը էներգետիկայի և գազի հարցում ամբողջովին կախված է Ռուսաստանից և Իրանից, իսկ Մոսկվան առաջարկում է մաքսային միության անդամ երկրների համար գազի 30 տոկոս նվազեցված սակագին:
Հայաստանը, ինչպես հետխորհրդային պետություններից շատերը, տարիներ շարունակ տարուբերվում է հարևան նախկին գերտերության և մշտապես ընդլայնվող ԵՄ-ի կողմից, որը խոստանում է եվրոպական կենսակերպ, սակայն քիչ հստակ առևտրային ու տնտեսական առավելություններ: Սակայն երեք միլիոնից քիչ ավելի բնակչություն ունեցող այս փոքրիկ երկրի համար աշխարհագրական դիրքն իր միակ խնդիրը չէ:
Թուրքիայի հետ Հայաստանի արևմտյան սահմանը փակ է արդեն երկու տասնամյակից ավելի, և նույնն է Ադրբեջանի հետ ունեցած արևելյան սահմանի պարագայում: Մնում է միայն հարավում մի նեղ սահման Իրանի հետ և հյուսիսում ավելի լայնը՝ Վրաստանի. մի երկիր, որը դիմել է ՆԱՏՕ-ին միանալու համար, վերջերս Եվրոպական բլոկի հետ կնքել է ազատ առևտրի համաձայնագիրը և շարունակում է ԵՄ-ում լիիրավ անդամ դառնալու գործընթացը:
«Եվրոպացիների հետ մենք կշարունակենք բանակցությունները այն տարբերակով, որը չի խանգարի մաքսային միությանը մեր ինտեգրվելուն Ռուսաստանի հետ»,- ասաց նախագահը՝ վերահաստատելով իր չափավոր տրամադրվածությունը»: