Արարատի մարզում պայքարում են ջրի համար
Արարատի մարզում ջրի պակասը սկսել է անհանգստություն պատճառել գյուղացիական տնտեսություններին: Այս իրավիճակը հատկապես ի հայտ է եկել վերջին տարիներին, ձկնաբուծական ընկերությունների ջրօգտագործման ծավալների չարաշահման և ապօրինի հորերի շահագործման արդյունքում:
Ջուրը խնդիր է դարձել մարզի Հայանիստ, Գոռավան և այլ համայնքների համար: Գյուղացիները բողոքում են, որ ոռոգման ջրի բացակայությունից տուժում է այգեգործությունը և իրենց այգիները ամայացման վտանգի առաջ են կանգնել: Օրական երկու ժամով տրվող ջուրը գյուղացիներին հնարավորություն չեն տալիս մշակելու նույնիսկ տնամերձ հողատարածքը:
Հայանիստ համայնքի Գետաշեն թաղամասում, որտեղ հիմնականում բնակվում են փախստականները, չեն հասցնում ոչ միայն հողը ջրել, այլև՝ ջրի հետ կապված կենցաղային խնդիրները լուծել: Թամարա Խաթայանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց, որ ջուր ունենում են երկուական ժամ` առավոտյան և երեկոյան:
«Նույն ջուրը համ խմում ենք, համ էլ հողը մշակում: Մի հատ մեր վերցրած ջրին մտիկ արեք: Մեջը ինչ ասես չկա, բայց դե ստիպված խմում ենք: Փաստորեն մեր ռոոգման ու խմելու ջուրը նույնն ա: Էս հավաքած ջուրը երկու օր ամանի մեջ մնալով կանաչում ա, մեջը որդեր էլ կան: Ու քանի տարի էս ջուրն ենք օգտագործում»,- ասում է Թամար տատն ու հավելում. «Մինչև ձկնաբուծարանների բացվելը ոոգման ջրի խնդիր չենք ունեցել: Հիմա դրանք էնքան շատ են, որ հաշիվ չկա: Եթե դրանք չլինեն, գոնե արտեզյան ջուր կունենայինք»:
Թամարա Խաթայանի ամուսինը` Ռաշիդ պապն էլ ավելացնում է, որ արդեն մի քանի տարի է խմելու ջրի համար են պայքարում: Նրա խոսքերով` գյուղապետը փորձում է ինչ-որ բան անել, բայց ապարդյուն:
«Երկու տարի առաջ ջրի խողովակներ քաշեցին, բայց մեկ ա ջուր չկա: Ստիպված խմում ենք ոռոգման համար նախատեսված ջուրը:
Ասեցին` էս տարի ջուր կլինի, բայց ուր ա: Գյուղապետն ասում ա, որ դիմում գրենք, հիմա դրանով ենք զբաղվում»,- նշում է նա:
Հայանիստ համայնքի ղեկավար Բալաբեկ Սարգսյանը կիսում է գյուղացիների մտահոգությունը ու հույս հայտնում, որ կկարողանա խնդրին լուծում տալ: Խնդիրը, ըստ նրա, առկա է ոչ միայն իրենց, այլև մարզի շատ համայքներում:
«Մի քանի տարի առաջ խորքային հորեր ունեինք, ինչի արդյունքում հողերը կարողանում էինք մշակել: Բայց գնալով այդ ջրերը ցամաքեցին, քանի որ համայնքի տարածքում ձկնաբուծարաններ են կառուցվել»,- հայտնում է նա ու հավելում, որ բազմիցս դիմել է պատկան մարմիններին, բայց առայժմ ոչ մի լուծում չկա:
Բ.Սարգսյանը նշում է, որ գյուղում խմելու ջրի ներքին ցանց պետք է կառուցվի, սակայն դրա համար մեծ գումարներ են անհրաժեշտ` մոտ 150 հազար դոլար, սակայն իրենց հաշվարկներով ավելի քիչ գումարով հնարավոր է ցանց կառուցել:
«Բայց ես այս հարցը այսպես չեմ թողնի: Կառավարության որոշմամբ` գյուղի հողերը մի քանի տարի առաջ համարվել են անջրդի, որոշումը կայացվել է նախկին գյուղապետի օրոք, բայց հիմա ես պատրաստվում եմ հարցին լուծում տալ և նախկինում արած սխալները ուղղել: Խոստանում եմ, որ այս հարցը ներկայացնելու եմ կառավարություն, ու մեր հողերը կդառնան ջրովի»,- ասում է համայնքապետը:
Նա միաժամանակ նշում է, որ Հայանիստում շուրջ 300 հեկտար հողատարածքից ոռոգվում է 25-30-ը, մինչդեռ խոհրդային տարիներին անմշակ հող չի եղել:
Ի դեպ, գյուղապետը նկատում է, որ չի ուզում մեղքը բարդել միայն ձկնաբուծարանների վրա, քանի որ միայն խոսելով հարցը լուծում չի ստանա, պետք է աշխատել:
«Թող էն ժամանակ թույլտվություն չտային, հիմա որ անընդհատ ասեմ, ի՞նչ է փոխվելու: Եթե ձկնաբուծարանները փակվեն, միևնույն է Հայանիստում ջրի հարցը չի լուծվելու: Ռեալ պետք է գործել»,- ասում է նա` հավելելով, որ ինքը շատ լավ գիտե, թե որտեղից կարելի է ջուր ստանալ:
Համայնքի ղեկավարը նշում է նաև, որ բացի ջրից, գյուղում աշխատատեղերի խնդիր կա:
«Եթե ես ստանում եմ 150 հազար դրամ աշխատավարձ ու դժվարությամբ եմ ապրում, բա իմ շրջապատի մարդիկ ո՞նց կարող են ապրել: Մարդկանց վիճակը շատ ծանր է: Մի բան պիտի անենք, ձեռներս ծալած չպիտի նստենք: Գոնե ջրի հարցը լուծենք, որ մարդիկ իրենց հողերը կարողանան մշակել»,- նշում է Բ.Սարգսյանը:
Արարատի մարզի Գոռավան համայնքը նույնպես ջրի խնդիր ունի: Այստեղ ևս գյուղացիները զրկված են խմելու և ոռոգման ջրից: Ցամաքած առուներն ու ժամով տրվող ջուրը գյուղացիներին հնարավորություն չեն տալիս մշակելու նույնիսկ տնամերձ հողատարածքը:
Ջրատարները հիմնականում ցամաքած են, գյուղացիների հողատարածքներն ու տնամերձ հողակտորներն էլ՝ չորացած:
Գոռավան համայնքի ղեկավար Արսեն Բազիկյանը նշում է, որ ջրի սակավության պատճառով գյուղում հիմնականում ցորեն են ցանում: 550 հա հողերի կեսը չի մշակվում: Այս տարի գյուղում վիճակն ավելի ծանր է. բացի ոռոգման ջրից, գյուղացիներին բերքից զրկել է ցրտահարությունը: Ընդհանուր առմամբ` ցրտահարվել է 55 հա ծիրանի այգի:
«Գյուղացու վիճակն այսօր շատ ծանր է: Բերք ունենալու հույսով փորձում է մի բան ցանի, բայց կարկուտը, ցրտահարությունը ամեն ինչ հողին են հավասարացնում: Ջրի հարցն էլ է շատ լուրջ: Եթե ջուր չկա, գյուղացին ո՞նց կարող է իր հողը մշակել»,- ասում է գյուղապետն ու հավելում, որ խոստացել են գյուղի ջրի հարցը լուծել: Ըստ նրա` եթե Ուրցաձոր համայքնում ջրամաբար կառուցվի, ապա դրանով ջրի հարցն արդեն կարող են լուծված համարել:
Անդրադառնալով աշխատատեղերի խնդրին, Ա.Բազիկյանն տեղեկացրեց, որ ի տարբերություն այլ համայնքերի, իրենց գյուղում խնդիրը որոշ չափով կարելի է լուծված համարել: Գյուղի հարևանությամբ գործում են հանքեր, որտեղ հիմնականում աշխատում են Գոռավանի և հարակից գյուղերի բնակիչները: