Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ առողջապահության նախարարությունում դեղերի ոլորտին վերաբերող հերթական քննարկումը նվիրված էր ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից հունիսի 21-ին ընդունված ««Առևտրի և ծառայությունների մասին» ՀՀ օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի առթիվ առկա տարբեր մոտեցումներին։ Օրենքում ամրագրված պահանջներից մեկն այն է, որ Հայաստանում արտադրվող և ներմուծվող դեղամիջոցները պարտադիր պետք է դրոշավորվեն։

ԱՆ-ից հաղորդում են, թե դեղ արտադրողների և ներմուծողների միությունը մտահոգություն էր հայտնել, որ դա տնտեսվարողների համար կստեղծի մի շարք խոչընդոտներ և ռիսկեր։ Մասնավորապես` մատնանշվել են լրացուցիչ տարածքների, ծախսերի և աշխատանքի անհրաժեշտությունը։ Որպես խնդիր էր ներկայացվում նաև դեղատներում դեղերի ոչ միայն տուփերով, այլև շատ դեպքերում հաբերով ու սրկվակներով վաճառքը։ Այս ամենը հաշվի առնելով, ԴԱՆ միությունը տեսակետ էր հայտնել, որ դեղերի պարտադիր դրոշմավորման նորմի կիրարկումը կարող է հանգեցնել դեղերի գնի որոշակի աճի։

Կարծիք է  հնչել, որ ներկրումը կատարվում է ոչ մեծ չափաբաժիններով և դրոշմավորումն առանց մեծ դժվարությունների հնարավոր է իրականացնել օգտագործվող պահեստում և լրացուցիչ նոր տարածքների կարիք չի առաջանա։

ՀՀ առողջապահության նախարարի խորհրդական Ղուկաս Ուլիխանյանը նշել է, որ շուրջ 60 կազմակերպությունները 2013 թ-ին հանրապետություն են ներկրել մոտ 42 մլն փաթեթ, ինչը բաժանելով 250 աշխատանքային օրվա` կստացվի, որ մեկ  կազմակերպության կողմից (մեկ աշխատանքային օրվա ընթացքում) հարկ կլինի փակցնել շուրջ 2800 դրոշմապիտակ` յուրաքանչյուր փաթեթի վրա ծախսելով միջինը 5 վայրկյան` ինչը հնարավոր է:

Նախարար Մուրադյանը մասնագետներին հանձնարարել է լրացուցիչ բազմակողմանի ուսումնասիրություններ կատարել և առավել հստակ ներկայացնել, թե, արդյո՞ք, դրոշմավորման արդյունքում դեղերի գների բարձրացումն անխուսափելի է։

Հաջորդ քննարկման ժամանակ ևս մեկ անգամ շեշտվել է, որ դրոշմավորման պահանջը կնպաստի դեղերի որակի ապահովմանը և ստվերային շրջանառության նվազեցմանը, ինչպես նաև տեղական արտադրանքի ծավալների վերահսկմանը:

Դեղերի և բժշկական տեխնոլոգիաների փորձագիտական կենտրոնի մասնագետները ներկայացրել են, որ կեղծ դեղերի շրջանառությունը կանխելու նպատակով Եվրոպական միությունում որոշվել է 2015 թ-ից պարտադիր կերպով դեղերի համար ներդնել անվտանգության այնպիսի բնութագրիչներ, որոնք հնարավորություն կտան բաշխման շղթայում ստուգել յուրաքանչյուր փաթեթի ծագումը, իսկությունը և օրինականությունը: Նման համակարգ պլանավորվում է ներդնել նաև Ուկրաինայում: Ռուսաստանում դեռևս օրենսդրորեն ամրագրված չէ լրացուցիչ պիտակավորման պահանջ, թեև մի քանի անգամ նման առաջարկություններ դրվել են շրջանառության մեջ:
ՀՀ առողջապահության նախարար Ա.Մուրադյանը նշել է, որ առանձին հանդիպումների ժամանակ հարցը քննարկել է նաև խոշոր ներկրողների, ինչպես նաև հայրենական արտադրողների հետ։ Նրանք գտնում են, որ դրոշմավորումը կեղծ դեղերի և դեղերի ապօրինի շրջանառությունը կանխող մեխանիզմ կարող է դառնալ։ Ինչ վերաբերում է լրացուցիչ այլ ծախսերին, ապա բերված հաշվարկներով հիմնավորվել է, որ որևէ մեծ ծախսերի անհրաժեշտություն չի լինի։

«Պիտակավորման վրա կատարվող ծախսերն այնքան մեծ չեն, որ կարողանան ազդել ապրանքի գնի վրա: Մասնավորապես՝ այդ ծախսերից 3.5 դրամ դրոշմապիտակի արժեքն է, որը պակասեցվում է տվյալ ապրանքն արտադրող կամ ներմուծող հարկ վճարողի հարկային պարտավորություններից։ Միաժամանակ 21 օրում օրական դրոշմավորելով 2800 փաթեթ, ամսեկան կստացվի 58 800 փաթեթ: Հաշվի առնելով, որ դեղագործական ոլորտում մեկ աշխատատեղի աշխատավարձը միջինը կազմում է 110 000 դրամ, վերջինս բաժանելով 58 800-ի` կստացվի, որ յուրաքանչյուր փաթեթի լրացուցիչ ծախսը կկազմի 2 դրամ, ինչը հիմք չի կարող հանդիսանալ դեղերի գների էական բարձրացման»,-ասել է նախարարության ներկայացուցիչ Ղ.Ուլիխանյանը:

Ամփոփելով քննարկումը նախարարը նշել է, որ դրոշմավորումը դեղերի ստվերային շրջանառության դեմ պայքարի գործուն մեխանիզմ կարող է դառնալ և որ նախարարության վերջնական նպատակն է բնակչությանն արդյունավետ, անվտանգ և որակյալ դեղերով ապահովելը, ինչը չպետք է լինի ի հաշիվ դրանց մատչելիության: