Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանյան քաղաքական դաշտում ընդդիմության դիրքերից հանդես եկող ոչ իշխանական 4 ուժերը այս տարվա հունվար ամսից սկսած հետևողականորեն կոնսոլիդացման գործընթացի մեջ էին, որն ուղղորդվում էր տարբեր ձևաչափերով՝ հանդիպումներով ու բազմաթիվ հայտարարություններով: Ի վերջո, խորհրդարանական հանդիպումներից զատ քառյակն առաջին անգամ միասնաբար մասնակցեց «ԴԵՄ!ԵՄ» նախաձեռնության կողմից կազմակերպված հանրահավաքին: ՀԱԿ-ը, Դաշնակցությունը, «Բարգավաճ Հայաստանը», «Ժառանգությունը» ներկայացնող գործիչներն իրենց ելույթներում ընդգծում էին, թե արդյունքի հասնելու համար անհարժեշտ է միասնականություն: 

Սահմանադրական դատարան ներկայացրած դիմումը ևս միասնականության դրսևորում էր: Նշենք, որ Սահմանադրական դատարանը հունվարի 24-ին կասեցրել էր 2014թ. հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտած «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» ՀՀ օրենքի որոշ հոդվածների գործողությունը մինչև մարտի 28-ը:

Ավելի ուշ, քառյակը ներկայացնող ուժերից «Ժառանգությունը», որը հայտնի է նման քառակողմ ձևաչափերը բոյկոտելով (հիշենք վերջին խորհրդարանական ընտրությունների նախօրյակին ձևավորված միասնական շտաբի աշխատանքները), ավելի ուշ հրավիրեց հանրահավաք, որի ժամանակ կուսակցության առաջնորդ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը հայտարարեց. «Այս իշխանությունը վերից վար պետք է փոխվի»:Եվ դրա համար նշեց կոնկրետ ժամկետ՝ ապրիլ ամիսը։

Նմանատիպ հայտարարությունները հաճախակի դառնալու դեպքում կորցնում են իրենց ազդեցիկությունը և ակամայից նմանվում են կենացների:

Այնուհետև քառյակը սկսեց մի նախաձեռնություն՝ մարզային հանրահավաքներ, որով ակնկալվում էր, որ նրանց միասնականությունն ավելի պոպուլյար պետք է դառնար, ինչպես նաև հավատ ու վստահություն ներշնչեր հանրության շրջանում: Որոշվել էր, որ մարզային հանրահավաքները պետք է սկսեն Գյումրիից ու Վանաձորից, որոնք շարունակական բնույթ պետք է կրեին: Սակայն հանրահավաքային հանդիպումները այդպես էլ կյանքի չկոչվեցին:

Ոչ իշխանական ուժերի ոգևորությունն էլ ավելի թեժացավ, երբ կառավարության ղեկավար, նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հրաժարական տվեց: Միանգամից սկսեցին տարբեր հաթակներից ու ամբիոններից հայտարարվել, որ կառավարության հրաժարականը քառյակի գործունեության արդյունքն է, չնայած այն բանին, որ պաշտոնապես հայտարարվեց, թե վարչապետի հրաժարականը իր անձնական որոշումն է և կապված չէ ոչ մի կուսակցության պահանջի հետ: Օրինակ, ԱԺ «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբիկ Հակոբյանը հայտարարել էր, որ հիմնականում և, ըստ էության, վարչապետի հրաժարականը պայմանավորված էր 4 ոչ իշխանական ուժերի համատեղ գործողություններով:

Շատ չանցած, «Ժառանգության» լիդերը հայտարարեց 4 ուժերի առաջնորդների ձևաչափով հանդիպման մասին՝ նշելով, որ «այն ինչ որ կա այսօր խորհրդարանական համագործակցություն է և կարող ենք ասել, որ ընդհանուր հայտարարն է, նվազագույն շեմն է»: Լիդերների ձևաչափով հանդիպում կազմակերպելու վերաբերյալ քառյակը բազմիցս է քննարկել, ուստի այն տեղի ունեցավ սույն թվականի ապրիլի 10-ին, որին չէր մասնակցում ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանը: Իսկ ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը պարզաբանել էր, որ այդ հարցը բազմիցս քնարկվել է քառյակի հանդիպումներում և նման հանդիպում կարող է լինել, եթե որևէ հարց չեն կարողանում լուծել քառյակի շրջանակներում: Ուստի անլուծելի հարցեր չկան և լիդերի մասնակցությամբ քննարկելու խնդիր չկա, առավել ևս ընկերվարական սկզբունքներով գործող ուժի մոտ:

Չորս ուժերի ներկայացուցիչների կողմից հայտարարվել էր, որ ամենագլխավորը միասնական օրակարգի մշակումն է, և արդեն հունիս ամսին քառյակը հրապարակեց 12 կետերից բաղկացած ոչ թե ծրագիր, այլ պահանջ, որն ուղղված էր իշխանություններն: Բացի այն, որ 4 ուժերը հրապարակեցին այդ կետերը և ակնկալում էին համապատասխան գործողություն իշխանությունների կողմից, այլ նաև սահմանեցին այդ կետերի կատարման հստակ վերջնաժամկետ՝ սեպտեմբերի վերջ:

12 պահանջների կատարման համար քառյակի կողմից տրված ժամանակը իշխանությունները թե ինչպես իրականացրեցին, առաջիկայում կհայտարարեն, և գնահատականներով հանդես կգան հենց քառյակի ներկայացուցիչները, սակայն մինչ այդ քառյակը մեկնել էր իր վաստակած հանգստին: Ի դեպ, հանգստի մեկնեցին ԱԺ ամառային նստաշրջանի ավարտին և արդեն վերադարձել են ակտիվ գործունեության աշնանային նստաշրջանի շրջանակներում: Այսինքն, Րաֆֆի Հովհաննիսյանի այն հայտարարությունը, թե քառյակի գործունեությունն միայն խորհրդարանական համագործակցություն է դեռ շարունակում է ակտուալ մնալ:

Ամառային հանգստի ժամանակ ասուլիսով հանդես եկավ միայն «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ռուբիկ Հակոբյանը, որի հիմնական ասելիքը հետևյալն էր. «Իշխանությունները չեն կատարել քառյակի 12 պահանջներից որևէ մեկը, և քառյակը արդեն պարտավոր է նախագահի հրաժարականի հարց բարձրացնել»: Թե որքանով այդ հայտարարությունը կյանքի կկոչվի, քռայակը հանրությանը տեղյակ կպահի: Սակայն մինչ այդ նշենք հետևյալը, որ մինչև արձակուրդ մեկնելը անընդհատ հայտարարվում էր թեժ աշնան մասին, իսկ աշունն արդեն սկսվել է, սակայն աշնան թեժությունը միայն եղանակով է պայմանավորված: Երբ էլեկտրաէներգիայի սակագների մեջ փոփոխություններ եղան, ամառային այդ շրջանում միակ ակտիվ քառյակի ներկայացուցիչը հայտարարեց, որ քառյակն իր պատասխանը կտա աշնանը: «Եթե իսկապես իշխանությունը այս քաղաքական պաուզան օգտագործում է, որպեսզի նման որոշումներ պարտադրի ժողովրդին, քառյակն աշնանը համարժեք պատասխան կտա նման իշխանությանը»,- նշել էր Հակոբյանը: 

Այդ ընթացքում նաև եղավ ՀՅԴ-ԲՀԿ երկկողմ հանդիպխում սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ ունեցած դիրքորոշումների հստակեցման հարցով:

Ինչպես գիտենք, ՀՅԴ-ն կողմ է 100% համամասնական ընտրակարգին և խորհրդարանական հանրապետության անցնելուն: Իսկ ԲՀԿ-ն ու քառյակի մյուս անդամները ՀՅԴ-ի այդ դիրքորոշումը չեն կիսում: Փորձագիտական շրջանակները կանխատեսում են, որ քառյակի պառակտման հիմնական անկյունաքարը հենց լինելու է սահմանադրական բարեփոխումների վերաբերյալ այդ տարկարծությունը:

Ինչ վերաբերում է պառակտվելուն կամ «Միասնական շտաբ-2» դառնալուն, ապա ժամանակը ցույց կտա: Իսկ թեժ աշնան մասին հայտարարությունները, որոնք պետք է դրսևորվեին հանրահավաքներով և ակտիվ գործողություններով, դեռևս արձակուրդային իներցիա են պահպանում. այլ կերպ ասած՝ թեժ աշնան նախապատրաստական աշխատանքները ակամայից պասիվ են:

Վահագն Սարոյան, վերլուծաբան