Բելառուսը հետխորհրդային տարածքում փորձում է վարել Մոսկվայից անկախ քաղաքականություն
Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Մինսկում Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովի հետ հանդիպման ընթացքում հայտարարել է, որ Ադրբեջանը միշտ հասկացել է Բելառուսի իշխանություններին և աջակցել, այդ պատճառով երկու երկրների հարաբերությունները հիանալի են: Լուկաշենկոն նշել է, որ Ադրբեջանը հարուստ երկիր է և այդ երկրի հետ ունենալ 300 միլիոնի կամ նույնիսկ 500 միլիոն դոլարի հասնող ապրանքաշրջանառություն ամոթ է և հավելել, որ պետք է անընդհատ ավելացնել երկկողմ ապրանքաշրջանառությունը:
Տնտեսական և ռազմա-տեխնիկական համագործակցությունը
Վերջին շրջանում Ադրբեջանի և Բելառուսի ապրանքաշրջանառությունը զգալիորեն աճել է, ինչը կապված է «Ազերի լայթ» տեսակի ադրբեջանական նավթի՝Բելառուս առաքումների հետ: 2013թ.-ի դրությամբ երկկողմ ապրանքաշրջանառությունը հասել է 290 միլիոն դոլար, իսկ 2014թ.-ի հունվար-հուլիս ամիսներին՝242 միլիոն դոլարի: Բելառուսական արտահանման մեջ գերակշռում է արդյունաբերական արտադրանքը և զենքը:
Բելառուսը Ադրբեջանից ներկրում է ինչպես նավթամթերք, այնպես էլ սինթետիկ նյութեր և գյուղատնտեսական արտադրանք:
Ինչ վերաբերվում է ռազմա-տեխնիկական համագործակցության, ապա այն նույնպես բավականին ակտիվ զարգանում է:
Բելառուսական «Տետրաէդր» ընկերության ներկայացուցիչ Իգոր Նովիկը հայտարարել է, որ իրենք Ադրբեջան են մատակարարել Т38 «Стилет» զենիթա-հրթիռային համակարգերի երկու մարտկոց:
Նովիկը նշել է, որ «Стилет»-ը արդեն գտնվում է Ադրբեջանի ԶՈւ-ի տրամադրության տակ, իսկ իրենց ընկերությունը համագործակցում է Ադրբեջանի հետ 10 տարի:
Т38 «Стилет»-ը ուկրաինա-բելառուսական արտադրության զենիթա-հրթիռային համակարգ է, որը նախատեսված է ցամաքային զորքերի, արդյունաբերական և ռազմական օբյեկտների պաշտպանության համար՝օդային ցանկացած տեսակի հարձակումներից: «Տետրաէդրը» ռադիոէլեկտրոնային զենքերի և ՀՕՊ համակարգերի արդիականցմամբ զբաղվող Բելառուսի առաջատար ընկերություններից է:
2004-2012թթ.-ի ընթացքում Բելառուսը Ադրբեջանին է վաճառել 132 հրետանային համակարգ, 120 միավոր Д-30 հրանոթ, 12 միավոր «Пион» հաուբիցներ, 60 միավոր «БТР-70», ինչպես նաև 11 միավոր «СУ-25» կործանիչներ:
Նույն ժամանակահատվածում բելառուսական կողմը Բաքվին է վաճառել 153 տանկ:
Բելառուսը փորձում է նվազեցնել իր կախվածությունը Մոսկվայից
Ռուսաստանից էներգետիկ կախվածությունը նվազեցնելու համար Մինսկը շահագրգռված է ադրբեջանական նավթով և գազով, ինչը հնարավորություն կտա Բելառուսին խուսանավելու և այլընտրանքային էներգետիկ ուղիներ ունենալու: Այդ պատճառով Մինսկը միշտ էլ հետաքրքված է եղել «Օդեսա-Բրոդի» նավթամուղի վերագործարկմամբ, ինչը թույլ կտա ստանալ այլընտրանքային էներգետիկ ռեսուրսներ: Ուկրաինայի Օդեսա քաղաքը և Լվովի մարզի Բրոդի քաղաքը միացնող նավթամուղը կառուցվել է 2001թ.-ին: Նավթամուղի հզորությունը կազմում է տարեկան 14.5 միլիոն տոննա: 2011թ.-ից սկսած այդ նավթամուղով ադրբեջանական «Ազերի լայթ» տեսակի նավթը արտահանվել է Բելառուս:
Բացի այդ, Մինսկը հետխորհրդային տարածքում մասնակցելով Մոսկվայի կողմից առաջ տարվող ինտեգրացիոն գործընթացներին՝Մաքսային և Եվրասիական միություն, դրան զուգահեռ ցանկանում է անկախ արտաքին քաղաքականություն որդեգրել և չշարժվել Մոսկվայի արտաքին քաղաքական ուղեծրում:
Դրանով է պայմանավորված նաև Լուկաշենկոյի հայտարարությունները կապված Դոնեցկի և Լուգանսկի Ժողովրդական հանրապետությունների անկախությունը ճանաչման հետ:
Բելառուսի նախագահը ընդգծել է, որ իրենք պաշտանում են Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությունը և չեն պատրաստվում ճանաչել Դոնեցկի և Լուգանսկի անկախությունը:
Հարավային Կովկասում Մինսկի ռազմավարական գործընկերը Հայաստանն է
Հայ-բելառուսական հարաբերությունները թրծվել են դեռևս 2-րդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, երբ հայերը և բելառուսները պայքարում էին ընդհանուր թշնամու`ֆաշիզմի դեմ, պաշտպանելով այդ պահին ընդհանուր հայրենիքը`ԽՍՀՄ-ը:
Պատերազմի պատմության ամենահերոսական էջերից մեկի`բելառուսական տարածքում գտնվող Բրեստի ամրոցի պաշտպանությանը մասնակցել են նաև հայորդիներ, որոնք իրենց անունները անմահացրեցին այսօր Բրեստի ամրոցի տեղում գործող հուշահամալիրի հերոսների պատվանդանին:
Այդպիսի հերոսներից էր Սամվել Մաթևոսյանը, ով պատերազմը դիմավորել էր Բրեստի ամրոցում`6-րդ հրաձգային դիվիզիայում:
Մաթևոսյանը ֆաշիստների դեմ մարտնչել է Բրեստի ամրոցի Խոլմսկի դարպասներ կոչվող հատվածում, որտեղ տեղի են ունեցել ամենաթեժ մարտերը:
Սամվել Մաթևոսյանը Բրեստում 1941թ.-ի հունիսի 22-ին կազմակերպել և գլխավորել է առաջին հակահարձակումը ֆաշիստների դեմ:
Մաթևոսյանը մասնակցել է նաև պարտիզանական շարժմանը, իսկ պատերազմի ավարտական փուլում մասնակցել Բեռլինի և Պրահայի գրավման օպերացիաներին:
1957թ.-ին Բրեստի ամրոցի պաշտպանության համար արժանացել է Կարմիր աստղի շքանշանին:
Հայ-բելառուսական ռազմական համագործակցության մեկ այլ, փառահեղ էջերից է նաև 1944թ.-ին իրականացված Բելառուսի ազատագրման գործողությունը, որը կրում էր Բագրատիոն անվանումը:
Բագրատիոն գործողությանը և բելառուսական մի շարք շրջանների ազատագրմանն է մասնակցել 1-ին Մերձբալթյան ճակատի հրամանատար, լեգենդար Հովհաննես Բաղրամյանը:
Այսօր էլ հայ-բելառուսական հարաբերությունները երկրների բարձրագույն ղեկավարների կողմից բնութագրվում են որպես ռազմավարական և բարեկամական:
Բելառուսում բնակվում է բավականին ակտիվ հայ համայնքը, որը ներգրավված է բելառուսական հասարակության բոլոր ոլորտներում`տնտեսությունից մինչև մշակույթ:
2005թ.-ի մարդահամարի տվյաներով, երկրի տարածքում բնակվում էր 10.000-ից ավելի հայ:
Բելառուսի տարածքում գործում են հայկական մի շարք կրթական-մշակութային օջախներ, որոնց թվում Մինսկի Հայաստան մշակութային-լուսավորչական ընկերությունը, Էրեբունի անսամբլը և այլն:
Հայաստանը և Բելառուսը հանդիսանում են միևնույն ռազմա-քաղաքական միավորման`ՀԱՊԿ-ի անդամներ, ինչպես նաև ԱՊՀ-ի և մի շարք այլ կազմակերպությունների անդամներ, ինչը խթանում է հարաբերությունների զարգացումը նաև միջազգային կազմակերպությունների, հարթակների շրջանակներում:
Հայ-բելառուսական տնտեսական հարաբերությունները ներառում են մի շարք ոլորտներ`բելառուսական կողմը շահագրգռված է իր ապրանքների ներկայացվածությամբ հայկական շուկայում, իսկ Հայաստանն էլ ցանկանում է օգտագործել գյուղատնտեսության, գյուղմեքենայացման ոլորտում բելառուսական հարուստ փորձը:
Արտյոմ Բալասանով
Լրահոս
Տեսանյութեր
Ինչո՞ւ հանկարծ ՀՀ իշխանությունները որոշեցին խլել արցախցիների կենսաթոշակային խնայողությունները