Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ամենօրյա ու ամենուրյա թանկացումներից քաղաքացիների դժգոհություններն ու Նոր տարին չնշելու խոստումներն այդպես էլ կմնան օդի մեջ: Արդեն սուպերմարկետներում աժեոտաժ է, աշխատում են բոլոր դրամարկղները, ընդ որում բավականին ծանրաբեռնված, այնպես որ նախկին աշխատակիցների կողքին օգնականներ են հայտնվել՝ գործն արագ անելու համար:

«Բոլորը բողոքում են թանկացումներից, բոլորը չեն ցանկանում Ամանորը մեծ ծախսերով նշել, բայց արի ու տես, որ նշում են: Ապառիկով կամ տոկոսներով: Վերջ տանք ստերիոտիպերին և Ամանորին իրար սուրճ և թեյ հյուրասիրենք ու էլ ավելի գեղեցիկ նշենք Սուրբ ծննդյան տոնը»,-այս կոչով ֆեյսբուքյան խմբին միացել է արդեն մի քանի տասնյակ մարդ: Խմբի անդամներից մի քանիսն անգամ այս խորհրդով թերթիկներ են բաժանում:

Տեր Ասողիկ Կարապետյանն էլ խմբի անդամներից է: Նա գրել է. «Իմաստուն հորդորն այս շատ տեղին է ամեն առումով: Ուստիև մեծավ հաճությամբ մեր մասնակցությունը բերեցինք, իսկ այժմ էլ սիրով օրհնում ենք և մաղթում հաջողություն այս նախաձեռնությանը»:

Քաղաքացի Արթուր Եղիազարյանն առաջիներից մեկն էր, ով ֆեյսբուքում կոչ արեց գալիք տոնը համեստ նշել: Panorama.am-ի հետ զրույցում Ա. Եղիազարյանն ասաց, որ տոնին դեռ չեն պատրաստվում. «Բայց հաստատ շատ ավելի համեստ եմ պատրաստվելու, քան՝ նախորդ տարիներին։ Չարազեղենի քանակն ու տեսականին կնվազի, չեմ հրաժարվի ավանդական տեսականուց, իսկ խոզի բուդ՝ չեմ նախատեսում այս տարի»:

Սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, որ անգամ չունեցողները Ամանորը մի բաժակ թեյի կամ սուրճի շուրջ չեն անցկացնի, նախորդ տարիների սցենարն ամենևին էլ չի փոխվի:

«Հայերը բավականին տխուր կյանք են վարում: Տարվա մեջ մի անգամ՝ դա կամ երեխայի ծնունդն է, կամ հարսանիքն է, կամ Նոր տարի, որ պետք է մարդավարի նշեն, իրար ժպտան, բարեհամբյուր խոսքեր ասեն»,-ասաց Ադիբեկյանը:

Նրա խոսքով, այն ընտանիքներում, որտեղ երեխաներ կան, չեն կարող չնշել, չնշել կարող են այն ընտանիքները, որտեղ ապրում են միայն ամուսիններն ու երեխաները, իսկ բազմասերունդ ընտանիքները, որտեղ տատիկներ, պապիկներ, թոռնիկներ են ապրում, անպայման կնշեն:

«Գուցե ոչ շատ ճոխ, այսինքն կոկորդիլոսի միս չեն ուտի, կամ մեծ հնդկահավ չեն առնի, բայց մեր շուկան բազմազան է, գներն էլ այդ առումով մատչելի են, որ յուրաքանչյուրն իր գրպանի չափով կարող է նշել»,-ասաց Ադիբեկյանը:

Օֆելյա Կամավոսյանը, ով ապրում է ամուսնու և փոքրիկ որդու հետ, Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ կարողացել են հաղթահարել առկա կարծրատիպը:

«Եթե մի բան մենք տարվա ընթացքում չենք գնում, հաստատ Ամանորի սեղանը ճոխ դարձնելու համար դա չենք գնի: Կամ եթե մի ապրանքի գին արհեստականորեն բարձրացրել են, օրինակ, բանանը, մենք հանգիստ կարող ենք սեղանին այդ միրգը չունենալ: Փոխարենը գումար չենք խնայում տունն ու տոնածառը զարդարելու, երեխային ու միմյանց նվերներ գնելու համար: Ի վերջո, Նոր տարին ոչ թե շատակերության ու ցուցամոլության տոն է, այլ նոր հույսերի, երազանքների ու ծրագրերի սկիզբ»,-ասաց Օֆելյա Կամավոսյանը, ով ֆեյսբուքյան հիշյալ խմբի անդամներից է:

Ադիբեկյանի հաշվարկներով, գների բարձրացումը շատ լուրջ ազդեցություն չի ունենանա, քանի որ մեկ դոլարով Հայաստանում ավելի շատ բան կարելի է առնել, քան հենց Ամերիկայում, սա հատկապես վերաբերում է այն ընտանիքներին, ովքեր դրսից օգնող ունեն:

Ադիբեկյանը նկատեց, որ Հայաստանում ճոխ սեղան դնելու մրցակցությունը մնացել է անցյալում:

«Հիմա բոլորը հասկանում են, որ վատ վիճակում ենք, իսկ ով մի քիչ ունևոր է, նա ժլատ է, չի ուզում ճոխ սեղան գցի, որ հետո չգան իրենից պարտքով փող ուզեն»,-ասաց Ադիբեկյանը, նկատելով, որ շատ հարուստներ՝ 1.5-3 տոկոսը գնում են տաք կղզիներ կամ էլ եվրոպական կամ ամերիկյան երկրներում բարձրագույն կրթություն ստացող երեխաների մոտ:

Ինչ վերաբերում է Ծաղկաձորին, ապա Ադիբեկյանն այն համոզմանն է, որ հայերի համար այն նախընտրելի վայր չէ. «Ձմեռային սպորտ չեն սիրում, հիմա այնտեղ լիքը ռուսներ են, Ղրիմը ձմռանը հարմար չի, իսկ Եվրոպան նրանց համար փակ է: Հյուրանոցներում տեղ չկա»:

Ադիբեկյանը թվեր է ներկայացնում. Միջազգային ստանդարտներով Հայաստանի բնակչության կեսը աղքատ է, իրեն աղքատ է համարում քսան տոկոսը, իսկ նրանց տասը տոկոսը սոված է քնում. «Բայց իրենք էլ մի բան կանեն, որ սեղանին գոնե փլավ լինի ու մի շիշ գինի»:

Ահարոն Ադիբեկյանը հիշում է, որ քառասունական թվականներին սեղանին դնում էին փլավ՝ չիր ու չամիչով պատրաստած, կարմիր գինի, ու որ ամենակարևորն է՝ նվեր երեխաներին: Միմյանց շնորհավորում էին ընտանիքի անդամներն ու հարևանները:

«Տոնածառերն ուշ եկան, ես առաջին անգամ այն տեսա առաջին դասարանում, 49 թվականն էր, դա մեզ համար էկզոտիկ բան էր: Ստալինի մահից հետո, երբ արհմիություննեը քիչ-քիչ թափ առան, սկսեցին միջոցառումներ կազմակերպել իրենց աշխատողների երեխաների համար, տոնածառ, նվերներ, մարտի ութ: Քիչ-քիչ դա մտավ մեր կենցաղ, ի վերջո Նոր տարին մեր տոնը չէ, մենք ունեինք Նավասարդ»,-հիշում է սոցիոլոգը:

Արդեն վաթսունականներին սեղանները լիքն էին ու պետք էր սպառել, սկսում էին հրավիրել՝ եկեք, ղազ ունենք, էս ունենք, էն ունենք:

Սպառողների իրավունքների ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Պողոսյանը թանկացումներն անարդար է որակում. «Մենք դատապարտված ենք թանկացումներին դիմագրավել: Մեզ մոտ ամեն բան գլխիվայր շրջված է, տոների նախօրեին բոլոր երկրներում էժանանում է ամեն ինչ, իսկ մեզ մոտ հակառակն է»:

Նա գիտի ընտանիքներ, որ առանց ջեռուցման են մնացել, բայց Նոր տարին նշելու են: Համեստ նշելու կոչերին դեմ է, ասում է, սա նախ և առաջ մանուկների տոնն է, նրանք նսեմացած չպետք է զգան:

Ա. Պողոսյանը բոլոր տանտիկիներին հորդորում է միանգամից շատ ուտեստներ չպատրաստել, այդ ամենն անել քիչ-քիչ:

«Բուդի տրադիցիան մեր ընտանիքում չի եղել, հիմա էլ չկա: Եթե մեծ հնարավորություն էլ ունենայի, դա չէի առնի: Ամենակարևորը պետք է լինել կազմակերպված: Ամեն տիկին մոտավոր պատկերացում պետք է ունենա հյուրերի թվի մասին, ձուկը, միսը, տոլման հատկապես պետք է քիչ պատրաստի»,-ընդգծում է Պողոսյանը, հորդորելով հարցին մոտենալ «հաշվենկատ»:

Ահարոն Ադիբեկյանը կանխատեսում է, որ շուտով հայերն էլ սկսելու են Նոր տարին դիմավորել ու անցկացնել ամերիկացիների պես. «Նրանք շատ համեստ են նշում, ուտում են քիչ, որակով, նեղ շրջանակով, սովորաբար հավաքվում են ակումբներում, նրանց համար Նոր տարին այնքան կարևոր չէ, որքան սուրբ ծնունդը»: