Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այն իրողությունը, որը դրամը էապես արժեզրկվեց դոլարի նկատմամբ` հայաստանյան ծագում չուներ»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՀՀ ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մինասյանը` հավելելով, որ սա առաջին անառարկելի պնդումն է:

Նրա խոսքերով` երկու հիմնական գործոններ ևս կային, որոնք բերեցին այս իրավիճակին: Նախ, ըստ նրա, դոլարը ԱՄՆ տնտեսության աշխուժացման արդյունքում ուժեղանում է, և դրա ազդեցությունը իրենց վրա կրում են բոլոր արժույթները` արժեզրկվելով դոլարի նկատմամբ: Երկրորդ գործոնը վերաբերում է Հայաստանի հիմնական գործընկեր երկրին` Ռուսաստանին, որտեղ տարբեր պատճառներով առկա է ռուբլու էական արժեզրկում, ինչպես նաև` նավթի գնի նվազում:

«Քանի որ Հայաստանը փոքր և բաց տնտեսություն ունեցող երկիր է, բնականաբար, ենթարկվում է խոշոր ֆինանսական ազդեցություններին: Բնական է, որ այդ ամենը իր հետևանքը պետք է ունենար դրամ-դոլար փոխարժեքի փոփոխման վրա»,- ասաց Գ.Մինասյանը:

Ըստ նրա` կանխատեսումներ կային, որ իսկապես այս տարբերության հետևանքով դրամի փոխարժեքը էապես պետք է նվազի: Սակայն Գ.Մինասյանը գտնում է, որ այն, ինչին ականատես եղանք վերջին օրերին, հաջորդ գործոնի ազդեցության հետևանք էին: Մասնավորապես, խոսքը վերաբերում է նման իրավիճակներում հանդիպող աժիոտաժային դրսևորումներին: Դրանք, ըստ նրա, առաջացնում էին այնպիսի մարդիկ, որոնք չունեին համապատասխան ունակություն, կարողություն և գիտելիք, որպեսզի կկարողանային արագ փոփոխվող իրավիճակում ճիշտ որոշումներ կայացնել:

Արդյունքում, ըստ Գ.Մինասյանի, որոշ մարդիկ սխալ կողմնորոշվելով էլ ավելի վատթարացրեցին իրենց վիճակը. «Խնայողությունները փրկելու կամ շահույթ ստանալու նպատակով, դրամի չհիմնավորված արժեզիկման պատճառով ազատվում էին իրենց դրամային խնայողություններից` չափազանց բարձր գնով ձեռք բերելով դոլար: Հիմա նրանք ֆինանսական վատ վիճակում են հայտնվել»:

Նրա խոսքերով` վերջին օրերին իրադարձությունները մեկ անգամ ևս փաստում են, որ այսպիսի տատանումների ժամանակ ճիշտ կլինի, որպեսզի հասարակության լայն շերտերը իրենց զերծ պահեն չկշռադատված քայլերից, քանի որ դրանով ոչ միայն իրենց են վնասում, այլև ստեղծում են պարարտ հող անառողջ գործարքներ իրականացնող կառույցների, անհատների համար:

Նա նշեց նաև, որ այս իրավիճակը չսահամանփակվեց միայն ֆինանսական շուկայով. «Մենք արձանագրեցինք, որ նման անհարկի, տնտեսական գործոններով չհիմնավորված փոխարժեքի տատանողականությունը բերեց նաև որոշ ապրանքատեսակների գների բարձրացման: Սա ևս չափազանց նեգատիվ վիճակ է, որի հիմքերը հենց այդ նույն դրսևորումներն էին»:

Անդրադառնակով ՀՀ կենտրոնական բանկի գործողություններին, պատգամավորը նշեց, որ ԿԲ-ն վարել է ճիշտ քաղաքականություն. «Առաջին հերթին իր հայտարարություններով փորձեց հասարակության լայն զանգվածին հետ պահել անխոհեմ քայլերից, ինչպես նաև զգուշացրեց այն տնտեսվարողներին, որոնք փորձում էին կանխամտածված ձևով չհիմնավորված շահույթ ստանալ այս իրավիճակից»:

Արդյունքում, ըստ նրա, բավականին կարճ ժամանկահատվածում փոխարժեքի մեծ, չհիմնավորված մարժան սկսեց փոքրանալ:

«Ես ենթադրում եմ, որ եթե ոչ Ամանորի նախաշեմին, ապա դրանից մի քանի օր հետո մարժան կփոքրանա, կհասնի իր բնական իրավիճակին և կլինի 5-10 դրամի սահմաններում, որը կար վերջին մի քանի տարիներին»,- ասաց Գ.Մինասյանը:

Հարցին, եթե դրամի արժեզրկումը հայաստանյան ծագում չուներ, այդ դեպքում ինչով պատգամավորը կբացատրի այն, որ ԱԺ արտահերթ նիստից հետո՝ ժամեր անց հնարավոր եղավ կայունացնել դրամը, Գ. Մինասյանը պատասխանեց, որ կան գործընթացներ և դրանց ազդեցությունը Հայաստանի վրա անխուսափելի է, ինչի արդյունքում իսկապես դրամը պետք է արժեզրկվեր:

«Խոսքը գնում է երկրորդ բաղադրիչի մասին, այն, որ արժեզրկումը բերեց գերարժեզրկման, որը որևէ տնտեսական հիմնավորում չուներ: Այդ երկրորդ բաղադրիչն իսկապես կախված էր մի քանի հանգամանքներից. կար շուկայական գործընթացներին մեր քաղաքացիների անհարկի միջամտությունը, որից տուժեցին բոլորը, առաջին հերթին՝ անվճարունակ քաղաքացիները: Այդ աժիոտաժին մասնակցեցին նաև տնտեսվարողները, որոնք գործում էին թե՛ տնտեսական, թե՛ ֆինանսական շուկայում: Խոսքը այդ երկրորդ բաղադրիչի վերացման մասին է»,- ասաց նա` հավելելով, որ տնտեսական գործոններով հիմնավորված առաջին բաղադրիչը կարելի է օբյեկտիվ համարել: