Միջազգային կառույցներն ու իրավապաշտպան կազմակերպությունները քննադատել են Ադրբեջանին
Կիրակի օրը` դեկտեմբերի 28-ին, Բաքվում հարցաքննվել են «Ազատություն ռադիոկայանի» Բաքվի մասնաճյուղի մոտ 20 աշխատակիցներ: Նրանց բոլորին ազատ են արձակել միայն, երբ վերջիններս ստորագրել են հետաքննության մանրամասները չհրապարակելու որոշում: Այս մասին հաղորդում է ադրբեջանական «Թուրան» լրատվական գործակալությունը:
Ինչպես նշված է նյութում, լրագրողներին հարցեր են ուղղել հիմնականում իրենց մասնագիտական գործունեության առնչությամբ: Հայտնի է նաև, որ «Ազատություն ռադիոկայանի» աշխատակիցների իրավապաշտպանի գործառույթներից զրկել են նրանց փաստաբան Յալչին Իմանովին, քանի որ վերջինս որպես վկա է ներկայացված քրեական գործում: «Ես գնահատում եմ այս քայլը` որպես փորձ` Բաքվի գրասենյակն առանց պաշտպանության թողնելու»,- ասել է Իմանովը «Թուրանի» թղթակցին:
Ըստ նյութի` փաստաբանը նկատել է, որ «Ազատություն ռադիոկայանի» շուրջ ընթացող օպերատիվ-որոնողական միջոցառումները որևէ իրավական առնչություն չունեն ՀԿ-ների դեմ քրեական գործի հետ: «Քայլերը, որոնք ուղղված են «Ազատություն ռադիոկայանի» դեմ, նպատակ ունեն ճնշել վերջինիս` անկախ, կայուն ու անաչառ լրատվության վրա հիմնված քաղաքականությունը: Խուզարկման գործընթացը, գրասենյակի փակումը, աշխատակիցների գործունեության խոչընդոտումը, փաստաբանին հեռացնելը, աշխատակիցների հարցաքննությունը, այս ամենն «Ազատություն ռադիոկայանի» վրա ճնշումների արշավի մի մասն է»,- հայտարարել է նա:
Միևնույն ժամանակ, Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլս Մույժնիեկսը ևս անդրադարձել է Ադրբեջանի իշխանությունների վերոհիշյալ քայլին` ԵԽ ֆեյսբուքյան էջում հայտարարություն հրապարակելով: «Ես մտավախությամբ էի հետևում «Ազատություն ռադիոկայանի» Բաքվի գրասենյակի ռեյդին: Այս անհանդուրժելի միջոցառումը հերթականն էր վերջին շրջանում Ադրբեջանի` քննադատական ձայներին լռեցնելու ու բռնաճնշումների բազմաթիվ փաստերի բովում: Սա վկայում է, թե որքան լուրջ է սպառնալիքն Ադրբեջանում այն մարդկանց համար, ովքեր չեն կիսում իշխանության տեսակետը»,- նշել է նա` կոչ անելով Ադրբեջանի իշխանություններին դադարեցնել բռնաճնշումներն ու կատարել մարդու իրավունքների ոլորտում ստանձնած պարտավորությունները:
Ինչպես հաղորդում է «Թուրանը», հղում տալով AFP լրատվական գործակալությանը, ԱՄՆ պետքարտուղարությունն էլ է շտապել քննադատել Ադրբեջանի իշխանություններին` դեկտեմբերի 27-ին հայտարարելով, թե «Ազատություն ռադիոկայանի» ադրբեջանական մասնաճյուղի լրագրողներին բերման ենթարկելու ու հարցաքննելու հիմքերը պարզ չեն:
Բացի այդ, ԵԱՀԿ մամուլի ազատության գծով ներկայացուցիչ Դունյա Միյատովիչը, ըստ «Ազատություն ռադիոկայանի» կայքի, ոստիկանական ռեյդը որակել է անհանդուրժելի` նկատելով, թե Ադրբեջանում շարունակում են ոտնահարել խոսքի ազատությունը:
Ինչպես և սպասելի էր, Ադրբեջանում «Ազատություն ռադիոկայանի» Բաքվի մասնաճյուղի փակումն ավելի վաղ բացասական արձագանք էր առաջ բերել նաև ԱՄՆ Կոնգրեսում, որն էլ ֆինանսավորում է ռադիոյի գործունեությունը: «Թուրան» լրատվական գործակալության փոխանցմամբ՝ չնայած ամանորյա տոներին՝ կոնգրեսականներն ու սենատորները չեն թաքցնում Ադրբեջանի իշխանությունների կատարած քայլի նկատմամբ իրենց տարակուսանքը:
«Ադրբեջանում ԶԼՄ-ների ազատության ճնշմանն ուղղված վերջին քայլերն անհանդուրժելի են»,- նկատել է ԱՄՆ Իլլինոյիս նահանգի սենատոր Մարկ Քիրքը՝ նշելով, թե վճռական կերպով քննադատում է «Ազատություն ռադիոկայանի» Բաքվի գրասենյակի փակումը:
Իր հերթին, Կոնգրեսի Հելսինկյան կոմիտեն ևս քննադատել է Ադրբեջանի գործողություններն իր ֆեյսբուքյան էջում:
Միևնույն ժամանակ, նախկին բարձրաստիճան ամերիկացի դիվանագետներից մեկը «Թուրանի» հետ զրույցում նշել է, որ Վաշինգթոնում հետզհետե աճում է անհանգստությունը Ադրբեջանի իշխանությունների՝ խոսքի ազատությունը խեղդելուն ու անկախ ԶԼՄ-ներին ճնշելուն ուղղված փորձերի առնչությամբ:
ԱՄՆ BBG գործակալությունն էլ գրում է, որ ինքը ևս միանում է «Ազադլիգ» ռադիոկայանի գրասենյակի դեմ ուղղված ոստիկանական ռեյդի քննադատություններին՝ կատարվածը որակելով «Ադրբեջանի իշխանությունների՝ երկրի ազատ մամուլին ու լրագրողներին հետապնդելու, նրանց նկատմամբ բռնություն կիրառելու սրում»:
Ադրբեջանի իշխանությունների վերոհիշյալ քայլը քննադատությունների է արժանացել այդ թվում «Լրագրողներ առանց սահմանների» հեղինակավոր իրավապաշտպան կազմակերպության կողմից, որը վկայել է՝ «Ազատություն ռադիոկայանի» ադրբեջանական մասնաճյուղը դարձել է երկրի իշխանությունների՝ ԶԼՄ-ների բազմազանության դեմ ուղղված արշավի վերջին զոհը:
Նշվում է, որ խուզարկման ընթացքում կոտրել են գանձապահարանը, առգրավել փաստաթղթերը, նոութբուքերը, ռադիոկայանի հիմնական սերվերը, տարբեր սարքավորումներ: «Բարդ է բառերով նկարագրել Ադրբեջանում բռնաճնշումների ծավալները: Իլհամ Ալիևի կառավարությունը հատուկ մեթոդով, հատ առ հատ ոչնչացնում է անկախ ԶԼՄ-ները: Միջազգային կառույցներն ու Ադրբեջանի արտերկրյա գործընկերները պետք է վճռական պատասխան տան այդ ապօրինություններին»,- հայտարարել է կազմակերպության ներկայացուցիչ Յոհան Բիրը:
«Ազատություն ռադիոկայանի» ադրբեջանական մասնաճյուղի տնօրեն Քենան Ալիևը հավատացած է, որ երկրի իշխանությունների քայլերը մեկ նպատակ են հետապնդում՝ արգելակել ռադիոկայանի գործունեությունն ու ահաբեկել դրա աշխատակիցներին:
«Լրագրողներ առանց սահմանի» կազմակերպությունը հիշեցնում է, որ Ադրբեջանում ՀԿ-ների ու մամուլի դեմ ուղղված բռնաճնշումների ալիքը բարձրացրել է դեռևս ամիսների առաջ: Երկրի իշխանությունները մտադրվել են ոչնչացնել բոլորին ու ամեն ինչ, ով ունի սեփական տեսակետը և հրաժարվում է աշխատել Ադրբեջանի կառավարության շահերի համար: Երկրի բանտերում փակված առնվազն 15 լրագրողներն ու բլոգերներն ակամայից դարձնում են Ադրբեջանը Եվրոպայում լրագրողների խոշորագույն կալանավայրը:
Ադրբեջանի ընդդիմադիր «Մուսավաթ» կուսակցության առաջնորդ Արիֆ Գաջիլևն ադրբեջանական «Ենի Մուսավաթ» թերթի հետ զրույցում նկատել է, որ Ադրբեջանի կառավարության սույն գործողություններն ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից ֆինանսավորվող ռադիոյի դեմ կարող են ազդել ԱՄՆ-Ադրբեջան փոխհարաբերությունների վրա:
Ադրբեջանական Minval.az պորտալն էր իր հերթին գրում է, որ փորձագետների կարծիքով՝ «Ազատություն ռադիոկայանի» Բաքվի գրասենյակի դեմ այդ քայլն ուղղված էր ոչ միայն անկախ մամուլի դեմ, այլև Ադրբեջանի ու ԱՄՆ-ի լարված հարաբերությունների դրսևորում էր: Փակելով ԱՄՆ-ից ֆինանսավորվող մեդիա ռեսուրսը՝ Ադրբեջանի իշխանություններն այդպիսով որդեգրում են «բոլոր կամուրջներն այրելու» դիրքորոշումը: