Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ադրբեջանի ներքին զորքերի հրամանատար Զաքիր Հասանովի` պաշտպանության նախարար նշանակվելուց հետո շատերը մտածում էին, որ բանակում խնդիրները կլուծվեն: Սակայն ադրբեջանական «Խազար» ռազմական հետազոտությունների ինստիտուտի հանգամանալից հետազոտությունը փաստում է, որ երկրում ռազմական ոլորտում հետընթաց է արձանագրվել: Այս մասին տեղեկացնում է ադրբեջանական MeydanTV հեռուստաալիքի կայքը` հավելելով, որ հետազոտության հեղինակն ադրբեջանցի փորձագետ Ջասուր Սումերինլին է:

Ըստ աղբյուրի` «Խազար» ինստիտուտի հետազոտության համաձայն` 2013 թվականի հետ համեմատ 2014-ին Ադրբեջանի անվտանգության և պաշտպանական համակարգում կորուստներն աճել են` կազմելով 91 զոհ, 117 վիրավոր:

Ինչպես նշված է նյութում, 2014-ին Ադրբեջանի անվտանգության և պաշտպանության համակարգում զոհերից 29-ը մարտական են, 4-ի մահվան պատճառն ականի պայթյունն է, իսկ 58-ը` ոչ մարտական պայմաններում կորուստներն են:

Ինստիտուտը շեշտում է, որ 2014-ին գրանցվել է վերջին 10 տարվա ընթացքում ամենամեծ թվով մարտական կորուստը` հիշեցնելով, որ 2013-ին մարտական պայմաններում Ադրբեջանում զոհված զինծառայողների թիվը կազմել է 11 հոգի:

Ինստիտուտի տվյալներով` աճ է գրանցվել նաև ինքնասպանությունների ու ոչ կանոնադրական հարաբերությունների հետևանքով մահացածների թվում: Այսպես, 2014-ին ոչ կանոնադրական հարաբերությունների պատճառով զոհվել են 11 զինծառայողներ, 17 զինծառայողներ ինքնասպանություն են գործել կամ էլ մահացել անզգուշությունից, 13-ը` ավտովթարից, 3-ը` դժբախտ պատահարի պատճառով (ջրահեղձ լինելու, էլեկտրահարվելու հետևանքով), 10-ը` հիվանդությունից, 4-ը` անհայտ պատճառներով:

Ինչպես տեղեկացնում է MeydanTV-ն, «Խազար» ռազմական հետազոտությունների ինստիտուտը նաև հետազոտել է կաշառակերության հետ կապված իրավիճակը և այլ ասպեկտներ պաշտպանական համակարգում` Զաքիր Հասանովի` պաշտպանության նախարար նշանակվելուց մոտ մեկ տարի մեկ ամիս հետո ընկած ժամանակահատվածի կտրվածքով:

Ըստ դրա` նոր նախարարի պաշտոնավարման ընթացքում Ադրբեջանի ԶՈւ զինծառայողների աշխատավարձերը չեն բարձրացվել, զինծառայողների սոցիալական ապահովության բարձրացման ուղղությամբ որևէ արդյունավետ քայլ չի կատարվել:

Ինչպես ասվում է հետազոտության մեջ, բանակում կոռուպցիայի վերաբերյալ միջադեպերն ու դրանց վերաբերյալ հրապարակումները չեն դադարել, չնայած որ Հասանովը լրատվամիջոցներին հայտարարել էր, թե պայքարելու է կոռուպցիայի դեմ: Ավելին, նման պայքարին առնչվող ՊՆ որևէ փաստաթղթի մասին հայտնի չէ:

«Խոսք չի կարող լինել հասարակության առաջ հաշվետվության և առհասարակ թափանցիկության մասին: ԶՈւ-ն խորհրդարանի առաջ շարունակում է հաշվետու չլինել, Հասանովը որևէ հաշվետվություն չի ներկայացրել: Նախագահ Իլհամ Ալիևի ստորագրած վերջին որոշումով էլ ավելի է պաշտոնականացվել բանակի` փակ ու անհասանելի համակարգ լինելը: ՊՆ-ն ամբողջությամբ դեմ է բանակի նկատմամբ հասարակական հսկողության գաղափարին ու մամուլի հետ բաց լինելուն: Վերջին գործընթացները ցույց են տալիս, որ փաստորեն եզակի անկախ լրատվամիջոցներին ևս կախման մեջ են դրել ՊՆ-ից»,- գրում է հեղինակը:

Ինչպես նշում է հեղինակը, վերջին մեկ տարվա ընթացքում ԶՈւ համակարգում օրենսդրական բարեփոխումների ուղղությամբ որևէ լուրջ բան կյանքի չի կոչվել, մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված քայլերին վերաբերող փաստեր ևս չկան:

«Բանակում ոչ մարտական կորուստների մեղավորներին պատժելու մեխանիզմը բացակայում է, այդ ուղղությամբ հանրությանը տեղեկություն չի տրվում: Հանրությանն այսքան ժամանակ հայտնի չէ այդ մահերի համար որևէ անձի պաժվելու մասին»,- ասված է հետազոտությա մեջ:

Ըստ աղբյուրի` առաջնագծում ծառայություն անցնողներին երեք անգամ ավելի աշխատավարձ վճարելու և չօգտագործված արձակուրդների դիմաց վճարման հարցում ոչ մի քայլ չի կատարվել: Հետազոտության հեղինակն ընդգծում է, որ ՆԱՏՕ-ի չափանիշների կենսագործումն Ադրբեջանում դադարեցվել է, ու այդ ուղղությամբ բարեփոխումների գործընթացի հետ կապված նորություն չկա:

«Իրավիճակն անգամ հասել է նրան, որ ադրբեջանական կողմն արգելակում է ՆԱՏՕ-ի հետ Անհատական գործընկերության գործողությունների ծրագրում (Individual Partnership Action Plan) հերթական 4-րդ փուլի համաձայնեցումը»,- հայտնում է հեղինակը:

Համաձայն հետազոտության` Ադրբեջանի զինված ուժերը, ինչպես նախկինում, այժմ ևս շինարարության պլան չունեն, թեև Հասանովը հունիսին հայտարարել էր բանակում շինարարական աշխատանքների պլան մշակելու մասին, սակայն, այդ գործընթացի հետ կապված որևէ տեղեկություն չկա:

Հեղինակը կարծում է, որ ՊՆ-ում կադրային ճգնաժամը ևս շարունակվում է: Հասանովի օրոք հարյուրավոր բարձրաստիճան սպաների պաշտոններ փոխվեցին, որոշներին պահուստի ուղարկեցին,սակայն դա չփոխեց իրավիճակը:
 
«Սպառազինման ու ռազմական տեխնիկայի ծախսերի խնդիրը շարունակում է մնալ դաշտում: Ամեն տարի մեծ քանակությամբ ֆինանսական միջոցներ են ծախսվում սպառազինության ձեռքբերման վրա, սակայն այդ ամենը հասարակությունից փակ է պահվում»,- նշված է նյութում:

Հեղինակն այսպիսով եզրակացնում է, որ Հասանովի օրոք եղել ու մնում են լուրջ խնդիրներ պաշտպանական համակարգում, և անգամ զորավարժությունների մեծ թիվն ունակ չէ շտկել դրանք: 

«Ռազմական տեխնիկա ունենալը դեռ չի նշանակում, որ կան մարդիկ, ովքեր ի վիճակի են դրանք կիրառել: Եթե մեր բանակում սպաների ու ենթասպաների ապահովությունը, աշխատավարձերը բավարար չեն, շատերը բնակարան չունեն, բանակում կորուստներն աճում են, կոռուպցիայի առկայության վերաբերյալ կասկած անգամ չկա, այդ ժամանակ ի՞նչ ուժեղ բանակի մասին ենք խոսում»,- եզրափակում է Սումերինլին: