Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թուրքական demokrathaber.net կայքը ներկայացնում է Թուրք փաստագրագետ ռեժիսոր և գրող Ումիթ Քվանչի` Հրանտ Դինքի սպանության ութերորդ տարելիցին նվիրված բլոգում կատարած գրառումը, որտեղ հեղինակը դատապարտում է Դինքի սպանության բացահայտման գործում համապատասխան մարմինների կողմնակալ վերաբերմունքը, ապա դա անվանում «անամոթություն»: Այնուհետև անդրադառնում է հայոց ցեղասպանության հարյուրամյակի և Թուրքիայում այս տարվա ապրիլի 24 -ին սպասվող Դարդանելի մարտերի հիշատակմանը նվիրված միջոցառումներին` վերջիններիս մասին օգտագործելով «Մեծ խայտառակություն» բնորոշումը:

«Դարդանելի պաշտպանական մարտերին նվիրված տարատեսակ միջոցառումներն ամեն տարի կազմակերպվում են մարտի 18 –ին, մինչդեռ այս տարի դրանք «մրցակցության մեջ են դրվել» հայոց ապրիլի 24-ի հետ, և այս միտքը հղացողներին սա, հավանաբար, շատ հանճարեղ քայլ է թվացել», - գրում է հեղինակը: Նա այս քայլը համարել է բացարձակ անհարգալից և ուրիշի վշտի նկատմամբ արհամարհանքի ակնհայտ դրսևորում:

«Ցեղասպանության նկատմամբ կարող եք այս կամ այն դիրքորոշումն ունենալ, դրան այլ անուն կարելի է տալ: Բայց հանդուգն ժխտողական դիրքորոշում ընդունել, փորձել սարսափելի ողբերգություն խորհրդանշող օրը ձեզ համար տոնակատարությունների օրվա վերածել, սա արդեն իսկապես փոքրոգության ամենավտանգավոր դրսևորումներից է, որը բացի ձեր սեփական էությունն ի ցույց դնելուց, ուրիշ ոչինչ չի տա»:

Իսկ ահա այդ ամենի հետ մեկտեղ նաև Հայաստանի նախագահին այդ միջոցառումներին հրավեր ուղարկելը Քվանչն անընդունելի հանդգնություն է համարում` ասելով .«Սա չկշռադատված, կոպիտ, վիրավորական և սարսափելի զզվելի քայլ է»:

«Միլիյեթ» թերթում սյունակ վարող հայտնի թուրք լրագրող Ասլը Այդնթաշբաշը նույնպես անդրադառնում է թուրքական կողմի նախաձեռնած ապրիլքսանչորսյան միջոցառումներին` գրելով. «Ինչպես որ չի կարելի զանգահարել մահացածի տուն և ասել, թե այսօր երեկույթ ենք կազմակերպել, համեցեք, այնպես էլ չի կարելի Հայաստանի նախագահին նամակ գրել և ասել` «Համեցեք Դարդանել»:

Սա միայն վատ կատակ կարող է լինել… Սակայն Թուրքիան հենց այդպես էլ վարվել է»: Այդնթաշբաշը նաև նշում է, որ ինչպես էլ կոչելու լինենք երևույթը, անհերքելի է մնում այն փաստը, որ հայերը Օսմանյան կայսրության կազմում դարեր շարունակ ենթարկվել են համակարգված ֆիզիկական և մշակութային ոչնչացման: Լրագրողը շեշտելով, որ Էրդողանի ` հայերին ուղղած ցավակցական նամակը տարբերվում էր Անկարայի ավանդական ժխտողական դիրքորոշումից, այդնուամենայնիվ համարում է, որ օրերս ՀՀ նախագահին ուղրակված հրավերով ի չիք դարձվեց ցավակցական նամակի» ողջ դրականությունը:

Նմանատիպ կարծիք է հայտնում թուրք պատմաբան Ումիթ Քուրթը, ով հայտնի է պրոֆեսոր Թաներ Աքչամի հետ Հայոց ցեղասպանության թեմայով կատարած հետազոտություններում: Ըստ «Ռադիքալ» պարբերականի` թուրք պատմաբանը նշել է . «Ցավակցական նամակից հետո Դարդանելի հետ կապված այս քայլը, ցավոք, ամոթալի է: Սա ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ` պատմության աղավաղում»:

«1915թ. Օսմանյան կայսրությունում ապրող հայերի հետ կատարվածը, անկախ նրանից, թե հայերն իրենք ինչ են արել, այդ ժամանակ իշխանության ղեկին գտնվող «Միություն և առաջադիմություն» (İttihat ve Terakki) կուսակցության կողմից ընդունված և հայերի իսպառ կամ մասնակի բնաջնջմանն ուղղված որոշում էր: Այս որոշումը կիրառվել է գրեթե ողջ Անատոլիայում» , -ընդգծել է պատմաբանը: