Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում խորհրդարանականները քննարկում են «Եվրոպայում ԶԼՄ-ների ազատության պաշտպանության» կարևոր հարցը: Այս մասին Ստրասբուրգից  հաղորդում է  Panorama.am-իթղթակիցը։ Եվրոպայում այս հարցն առավել հրատապ դարձավ հունվարին Charlie Hebdo թերթի խմբագրության վրա տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակումից հետո, որին զոհ դարձան խմբագրության 12 աշխատակիցներ։

Եվրոպայում մամուլի ազատության վերաբերյալ զեկույցը ներկայացնում է ԵԽԽՎ պատգամավոր Գվոզդեն Սրեցկո Ֆլեգոն։

Զեկույցի նախագծում  նշվում է, որ ԶԼՄ-ների ազատությունը հանդիսանում է երկրում կամ տարածաշրջանում ժողովրդավարության, քաղաղաքական ազատության և օրենքի գերակայության կարևոր ցուցանիշ։ Հաշվի առնելով Եվրոպայում լրագրողների անվտանգության և լրատվամիջոցների ազատության վատթարացումը՝ Եվրոպայի խորհրդի անդամ պետությունները պետք է ակտիվացնեն ներքին և բազմակողմ ջանքերը՝ հարգելու մարդու իրավունքները, խոսքի և տեղեկատվության ազատությունը, ինչպես նաև ապահովել լրատվամիջոցներում աշխատող մարդանց կյանքի, ազատության և անվտանգության։

ԵԽԽՎ-ն, վկայակոչելով լրագրողների անվտանգության և անպատժելիության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի բանաձևը, բոլոր անդամ երկրներին կոչ է անում լիարժեքորեն հետաքննել բոլոր լրագրողների բռնի մահվան դեպքերը, ինչիսիք են 2007թ․-ին Թուրքիայում Հրանտ Դինքի սպանությունը, Ադրբեջանում Էլմար Հուսեյնովի և Ռաֆիկ Թագիի սպանությունները, ՌԴ-ում Աննա Պոլիտկովսկայայի և մի քանի այլ լրագրողների սպանությունները։

Համաձայն «Լրագրողների պաշտպանության կոմիտե» կազմակերպության, 10 տավա կտրվածքով 5 լրագրողներ սպանվել են՝ մասնակի անպատժելիությամբ, ինչը նշանակում է, որ արդարադատության առաջ են կանգնել մեկ կամ մի քանի մեղավորներ, սակայն ոճրագործության հեղինակները, ովքեր պետք է պատասխանատվություն կրեին սպանությունների համար մնացել են անհայտ ու անպատիժ։
Ահա այսպիսի դեպքերից է նաև Հրանտ Դինքի սպանությունը, ով սպանվել է 2007թ․-ի հունվարի 19-ին Թուրքիայում։ Նշվում է, որ Դինքը մինչ սպանությունը ստացել էր բազմաթիվ սպառնալիքներ թուրք ազգայնականներից։ Մի քանի մարդ, այդ թվում սպանությունը կատարած երիտասարդ մարդասպանը, դատապարտվել են սպանության համար, սակայն հանրային պաշտոնայաները, ներառյալ անվտանգության ուժերի աշխատակիցները, ովքեր կասկածվում են, որ կարող են լինել մեղասկից, կամ փորձում են խոչընդոտել քննությանը, մնացել են առանց պատժի։

ԵԽԽՎ-ն հատկապես մտահոգված է կառավարությանը քաղաքական քննադատության ենթարկելու համար լրագրողների և ԶԼՄ-ների դեմ կիրառվող լայնամասշտաբ օրենքներով։ Որպես այսպիսի երկիր նշվում է Թուրքիան, որտեղ քրեական օրենսգրքի հոդվածները կարող են հանգեցնել լրագրողների նկատմամբ կամայական հայցերի։

Զեկույցի նախագծում, ինչպես նաև քննարկմանը մասնակից խորհրդարանականները նշում են հատկապես Ադրբեջանում մամուլի ազատության վատթարացող իրավիճակի, լրագրողների ձերբակալությունների մասին։ Անհանգստացնող է նաև Թուրքիայում, Ռուսաստանում և Ուկրաինայում մամուլի իրավիճակը։ Զեկույցում վերոնշյալ երկրների վերաբերալ առկա է առանձին անդրադարձներ։

ԵԽԽՎ-ն նաև ազգային խորհրդարաններին առաջարկում է լրագրողների և ԶԼՄ-ների կազմակերպությունների մասնակցությամբ անցկացնել տարեկան հանրային քննարկումներ՝ երկրում լրատվամիջոցների ազատության վիճակի թեմայով։