Ձեր վստահելի աղբյուրը

Foreign Policy պարբերականը ծավալուն հոդվածով անդրադարձել է Ադրբեջանում որպես այլախոհ ճանաչված և ներկայումս հետապնդվող մարդու իրավունքների պաշտպան Էմին Հուսեյնովի ճակատագրին, ով ավելի քան 6 ամիս թաքնվել է Բաքվում Շվեյցարիայի դեսպանատանը: Ըստ պարբերականի` մարդու իրավունքների պաշտպան 35-ամյա Էմին Հուսեյնովը վաղուց հետապնդվել է Իլհամ Ալիևի ավտորիտար ռեժիմի կողմից, իսկ 2014թ-ի օգոստոսից հումանիտար հիմունքներով պահվել է Շվեյցարիայի դեսպանատանը` այն բանից հետո, երբ խուսափելով վերահաս ձրբակալությունից անցել է ընդհատակ:

Փետրվարի 11-ին շվեյցարական «Rundschau» հաղորդման եթերում Շվեյցարիայի արտաքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ, իսկապես, Հուսեյնովը երկար ժամանակ բնակվել է իրենց դեսպանատանը:

Ըստ պարբերականի` ինչպես հաղորդել է Լրագրողների ազատության և անվտանգության ինստիտուտի ղեկավարը` Հուսեյնովը մեկն է այն բազմաթիվ զոհերից, որոնք ենթարկվում են Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից վերջին մեկ տարում ազատ խոսքի և քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ զանգվածային բռնաճնշումների: Բռնաճնշումներ, որոնք անակնկալի են բերել նույնիսկ ամենակոփված` մարդու իրավունքների պաշտպանության մոնիտորինգով զբաղվողներին:

Այնուհետև պարբերականը նկարագրում է այն բոլոր բռնաճնշումները, որոնք ուղղված են եղել իրավապաշտպանների, լրագրողների և քաղաքացիական ակտիվիստների դեմ: Դրանց թվում անդրադարձ է կատարվում` Անար Մամեդլիի, Բաշիր Սուլեյմանլիի, Լեյլա Յունուսի, Արիֆ Յունուսի, Ռասուլ Ջաֆարովի, Ինտիգամ Ալիևի ձրբակալություններին, որոնց նկատմամբ զանազան կեղծ մեղադրանքներ են առաջադրվել` հարկեր թաքցնելուց մինչև Հայաստանի օգտին լրտեսություն կատարելը:

Ըստ FP-ի աղբյուրի` 2014թ-ի հուլիսին Հուսեյնովը Ջաֆարովի հետ ԵԽԽՎ-ում ներկայացնում են Ադրբեջանում Ալիևի կողմից քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ բռնաճնշումների մասին զեկույց, որից հետո Ադրբեջան վերադառնալիս ձրբակալվում է Ջաֆարովը: Հուսեյնովը գիտակցում է, որ շուտով իր ձերբակալվելու հերթն է և փորձում է օգնության ձեռք մեկնել: Պարբերականի աղբյուրի փոխանցմամբ` օգոստոս ամսին Բաքվում ԱՄՆ դեսպանատանը ընդունելության ժամանակ, երբ Հուսեյնովը դեսպանի ժամանակավոր պաշտոնակատար Դերեկ Հոգանի հետ առանձին է մնում, նրան է փոխանցում թղթի վրա գրված մի երկտող` հետևյալ բովանդակությամբ. «Ինչպիսի՞ օգնություն կարող եք տրամադրել ինձ: Ես ձերբակալության վտանգի տակ եմ»: Սակայն Հոգանը նրան պատասխանում է, որ չի կարող օգնել:

Աղբյուրի համաձայն` Հուսեյնովը ոչ մի խնդիր չի ունեցել ոչ անձնապես Հոգանի և ոչ էլ դեսպանատան հետ` չնայած որ երբեմն քննադատել է Ադրբեջանի նկատմամբ ԱՄՆ-ի վարած քաղաքականությունը, սակայն նրա խնդրանքը մերժվել է` չնայած այն բանաին, որ Հուսեյնովի կինը Միացյալ Նահանգների քաղաքացի է: FP-ն փորձել է այս հարցի կապակցությամբ մեկնաբանություն ստանալ Դերեկ Հոգանից, սակայն նրան ոչ ոք չի պատասխանել:

Օգոստոսի 6-ին նա փորձել է մեկնել Թուրքիա` բուժման նպատակով, սակայն սահմանապահները նրան երկիրը լքել թույլ չեն տվել: Օգոստոսի 8-ին իր գրասենյակի աշխատակիցները հաղորդել են, որ աշխատանքի չգա, ինչից հետո գրասենյակը հետախուզվել է: Այդ ընթացքում Հուսեյնովն անցել է ընդհատակ:

Շվեյցարիայի դեսպանատնում թաքնվելը, ըստ պարբերականի աղբյուրի, պայմանավորված է եղել նրանով, որ դեսպանատան շենքն ավելի մոտ է եղել Հուսեյնովի թաքստոցին:

«Նա ամբողջությամբ փոխել է իր արտաքին տեսքը, նա ներկել է իր մազերը, փոխել է իր հագուստը: Նա նույնիսկ փորձնական դուրս է եկել, ստուգելու համար` ճանաչում են իրեն, թե ոչ», - պատմել է աղբյուրը: Այդկերպ ծպտվելով` Էմին Հուսեյնովին մեծ դժվարությամբ հաջողվում է մտնել Շվեյցարիայի դեսպանատուն ու թաքնվել այնտեղ:

Հաջորդող ամիսները Հուսեյնովը ստիպված է եղել մնալ դեսպանատան տարածքում, իսկ դեսպանության շենքը շուրջօրյա վերահսկողության տակ է եղել ոստիկանության կողմից: Ալիևի ղեկավարությունը չի խոստովանել, որ տեղյակ է Հուսեյնովի` դեսպանատան տարածքում լինելու մասին, դա չի խոստովանել նաև Շվեյցարիայի դեսպանատունը, սակայն նրանք մշտապես բանակցությունների մեջ են եղել` Հուսեյնովին Ադրբեջանից ապահով դուրս տանելու հարցով:

Պարբերականը նաև մանրամասնորեն նկարագրել է մեկ այլ ադրբեջանցի ակտիվիստ Սաիդ Նուրիի նկատմամբ հետապնդումը, ով 6 տարի շարունակ ԱՄՆ-ում քաղաքական ապաստան ունենալուց հետո վերջապես քաղաքացիություն է ստացել: Նուրիին չնայած մեկ անգամ հաջողվել է վերադառնալ Ադրբեջան, սակայն ներկայումս նրան արգելում են այնտեղ գնալ, քանի որ իր նկատմամբ մեղադրանք է առաջադրվել ԱՄՆ-ի օգտին լրտեսություն կատարելու համար:

Ամփոփելով հրապարակումը` պարբերականը գրում է, որ այլախոհ ճանաչված ադրբեջանցիներին չափազանց շատ է անհանգստացնում այն, որ Օբամայի վարչախումբն անուշադրության է մատնում և առանձնապես չի մտահոգվում նավթադոլարներով հարուստ այս երկրում իշխող ավտորիտար ռեժիմով: Ադրբեջանցի ընդդիմադիր լրագրող Ալեքպեր Ռաուֆողլուն այս առիթով վրդովմունք է հայտնել, որ այսքան տարիների ընթացքում, Ադրբեջանում ոչ մի բան դեպի լավը չի գնացել, այլ ընդհակառակը` վատացել է. «Դա ահազանգող ազդանշան է, որ նրանք մեզ թողել են հետևում», - պարբերականին ասել է Ռաուֆողլուն:

Հուսեյնովի հետագա ճակատագիրը դեռևս անհայտ է մնում: Նա ներկայումս էլ գտնվում է դեսպանատանը, և ինչպես փոխանցել է FP-ի աղբյուրը. «Այն շատ փոքրիկ դեսպանատուն է»: