Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ազգային ժողովում դեռ ուսումնասիրում են բոլոր պատգամավորների բացակայությունները: Այդ մասին Panorama.am-ին տեղեկացրեց ԱԺ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Արսեն Բաբայանը:

«Պատգամավորների բացակայությունների ուսումնասիրությունը կավարտվի սեղմ ժամկետներում»,-հավելեց Արսեն Բաբայանը:

Հիշեցնենք՝ ԱԺ պատգամավորների բացակայությունների ուսումնասիրության անհրաժեշտությունն առաջացավ ՀՀԿ խորհրդի նիստում Սերժ Սարգսյանի հայտարարություններից հետո, երբ նա հանձնարարեց ուսումնասիրել «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի բացակայությունները:

Նշենք, որ մեկ հերթական նստաշրջանի ընթացքում քվեարկությունների ավելի քան կեսից անհարգելի բացակայելու հիմքով պատգամավորի լիազորությունների դադարման կարգը սահմանվում էր «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի 99-րդ հոդվածի 4-8-րդ մասերով: Սակայն այս հոդվածները Սահմանադրական դատարանը 2013 թվականի հունիսի 16-ի որոշմամբ ճանաչել էր հակասահմանադրական:

Այսպիսով, ՍԴ-ն ՍԴՈ-1081 որոշմամբ անդրադարձել է պատգամավորի՝ նստաշրջանի ընթացքում քվեարկությունների ավելի քան կեսից բացակայելու դեպքում նրա լիազորությունների դադարման «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգի` Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրությանը համապատասխանության հարցին՝ արտահայտելով հետևյալ իրավաբանական դիրքորոշումը:

ՀՀ սահմանադրական դատարանը նշել է. «Սահմանադրության 67-րդ հոդվածի պահանջների իրացման շրջանակներում վեճի առարկա դրույթի մասով կարող է միայն «ի գիտություն ընդունել» իրավական փաստի ու դրանից բխող հետևանքի առկայությունը, իրավասություն չունենալով քվեարկությամբ կասեցնել սահմանադրական նորմի գործողությունը և «դադարում» եզրույթը գործնականում փոխակերպել «դադարեցում» եզրույթով, երբ վերջինս ենթադրում է հստակ ու համարժեք լիազորության առկայություն: Իսկ Սահմանադրությունը մեկ հերթական նստաշրջանի ընթացքում քվեարկությունների ավելի քան կեսից անհարգելի բացակայության պարագայում ՀՀ Ազգային ժողովին պատգամավորի լիազորությունների դադարեցման իրավասությամբ չի օժտել, այն էլ` որոշման միջոցով»:

Շարունակելով նշված իրավաբանական դիրքորոշումը՝ ՀՀ սահմանադրական դատարանը սահմանել է. «ՀՀ Սահմանադրության 67-րդ հոդվածի պահանջներից ելնելով՝ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի 99-րդ հոդվածի 4-8-րդ մասերը պետք է իրավակարգավորման այնպիսի հնարավորություն նախատեսեն, որի պայմաններում օրենքով նախատեսված իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստն ընդունելով ի գիտություն` կազմվի արձանագրություն պատգամավորի լիազորությունները` իրավունքի ուժով /ex jսre/ դադարելու վերաբերյալ»:

ՀՀ սահմանադրական դատարանը եզրակացրել է. «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի 99-րդ հոդվածի 4-8-րդ մասերը հակասահմանադրական են այնքանով, որքանով այդ ընթացակարգերը պատգամավորի «լիազորությունների դադարում» սահմանադրական ինստիտուտը գործնականում փոխակերպում են ՀՀ Ազգային ժողովի որոշմամբ նրա «լիազորությունների դադարեցման» ինստիտուտի»:

ՀՀ Սահմանադրական դատարանի նշված որոշման մեջ արտահայտված իրավական դիրքորոշումներն օրենսդրական փոփոխությունների միջոցով չեն ամրագրվել «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքով: Սակայն «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ օրենքները պետք է համապատասխանեն Սահմանադրությանը և չպետք է հակասեն Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի որոշումներին:

Հետևաբար, նստաշրջանի ընթացքում քվեարկությունների ավելի քան կեսից բացակայելու հիմքով պատգամավորի լիազորությունների դադարման կարգը պրակտիկայում պետք է կատարվի «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի 99-րդ հոդվածի 4-8-րդ մասերով սահմանված կարգով այնքանով, որքանով նշված նորմերը չեն հակասում ՀՀ սահմանադրական դատարանի ՍԴՈ-1081 որոշման մեջ արտահայտած իրավական դիրքորոշումներին:

Այսպիսով, հերթական նստաշրջանի ընթացքում քվեարկությունների ավելի քան կեսից անհարգելի բացակայելու հիմքով պատգամավորի լիազորությունների դադարումը պետք է ոչ թե քննարկվի չորսօրյա նիստերի օրակարգում և ընդունվի Ազգային ժողովի կողմից գաղտնի քվեարկությամբ, այլ ընդունվի ի գիտություն և հաստատվի իրավունքի ուժով /ex jսre/՝ համապատասխան արձանագրություն կազմվելով:

Այնուհետև կազմվում է պատգամավորի լիազորությունների դադարման մասին արձանագրություն, որն ստորագրում է Ազգային ժողովի նախագահը և հնգօրյա ժամկետում ուղարկում Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով:

Հիշեցնենք, որ Սահմանադրական դատարանի այս որոշումը կայացվել է ոչ իշխանական եռյակը ներկայացնող պատգամավորների դիմումի հիման վրա, որը ՍԴ-ում ներկայացրել էր ԱԺ ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Գագիկ Ջհանգիրյանը: