Քաղաքական 17:38 25/02/2015

Ադիբեկյան. Աղդամյան դեպքերում Ադրբեջանը փնտրում է ինդուլգենցիա` հայերի դեմ հետագա գազանություններ իրականացնելու

«Լուսանկարների կեղծարարությունները կարելի է համարել «այսբերգի գագաթը»: Կեղծվում է բառիս բուն իմաստով ամենը, ինչ կապված է «խոջալու» հասկացության հետ` սկսած նկարներից ու ցուցակներից, ավարտած ականատեսների վկայություններով»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց  «Այլատիացության կանխարգելման նախաձեռնություն» ՀԿ-ի ղեկավար, սոցիոլոգ Արմինե Ադիբեկյանը` խոսելով ադրբեջանական կեղծարարությունների մասին:

Ինչի՞ վրա է հիմնված հայկական կողմի փաստարկված դիրքորոշումը, ինչո՞ւ է  ադրբեջանական կողմը պարբերաբար սպառնում դիմել միջազգային դատարան` «խոջալուի ցեղասպանություն» ձևակերպմամբ և այլ հարցերի շուրջ  սոցիոլոգի հետ հարցազրույցը` ստորև:

-Ադրբեջանում ամեն տարի փետրվար ամսվա ավարտը նախանշվում է «Խոջալուի դեպքեր» անվանված 1992 թվականի Աղդամյան դեպքերի լայնամասշտաբ քարոզչությամբ: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այդ աշավը:
- Ես չեմ ցանկանա կրկին ու կրկին անդրադառնալ նրան, թե ինչ կատարվեց այդ ժամանակ: Կուզենայի խոսել այն մասին, թե ինչ է կատարվում այսօր: Հայկական կողմի փաստարկները ներկայացված են «Սովի ու կրակի միջև» ֆիլմում:  Ցանկության դեպքում կարելի է կազմակերպել ոչ թե զգացմուքների, քմահաճույքների ու ցանկությունների, այլ փաստերի վրա հիմնված առարկայական ու ռացիոնալ քննարկում: Սակայն դա ինչպես չի եղել, այնպես էլ չի լինելու: Ադրբեջանական կողմն իր առջև առաջնային խնդիր է դրել` էմոցոնիալ հարթության ակտիվ ու անվերահսկելի սնում, և ադրբեջանցիներն անում են այդ, ինչպես կարող են: Հայկական կողմը բազմիցս է քննարկումների կոչեր արել:

-Ինչի՞ վրա է հիմնված հայկական կողմի փաստարկված դիրքորոշումը:
-Մենք կիրառում ենք բացառապես ադրբեջանական աղբյուրներ և այդ տարիների ժամանակագրություններ, համեմատում ենք միայն դրանք միմյանց հետ, այլ ոչ թե «հայկական տարբերակի» հետ: Մեր փաստարկներն այդ թվում հիմնված են ադրբեջանական քարոզչության հակասությունների վրա: Չէ՞ որ իրողությունն ասողը կարիք չունի ստելու, վկայություններ ու տարբերակներ փոխելու:
Լուսանկարների կեղծարարությունները կարելի է համարել «այսբերգի գագաթը»: Կեղծվում է բառիս բուն իմաստով ամեն ինչ, որ կապված է «խոջալու» հասկացության հետ` սկսած նկարներից ու ցուցակներից, ավարտած ականատեսների վկայություններով: Այս փուլում նրանք անցել են հետադարձ իմաստավորման ու փաստերի մատուցման նոր ձևաչափի: Օրինակ` «գերի ընկած» Գյուլալի Բինալիևը հարցազրույցում պատմում է «գերության սարսափների» մասին, երբ նրան տանջել է ինքը` Ռոբերտ Քոչարյանը:

Սակայն կամ նա, կամ լրագրողները մոռացել են այն մասին, որ դեռևս 1992 թվականի փետրվարին այդ «գերին» հարցազրույց է տվել ու ժամանակագրության կադրերում կտտանքներից տանջահարված մարդու տպավորություն չի թողնում: Ի դեպ, հարցազրույցից մեկ օր անց այդ մարդկանց խումբը հանձնվել է ադրբեջանական կողմին: Իսկ ահա Ռոբերտ Քոչարյանը ոչ միայն չի մասնակցել հարցաքննություններին, այլև առհասարակ չկա ժամանակագրության մեջ:

«Երբ մարեց արևը» ֆիլմում մեկ այլ «վկա» ցուցմունք է տալիս, սակայն չի հիշում անգամ իր ամուսնու անունը` նրան կոչելով Ահմեդով Էլմար Նայիբ օղլու, այդ անուն-ազգանունով անձը, իրականում, ըստ մահացածների պաշտոնական ցուցակի, 1992 թվականի փետրվարի 26-ի դրությամբ ընդամենը 6 տարեկան էր: Մյուս ականատեսը` Պանախ Մահերամովը, պատմում է, թե իբր կտրել են իր ականջը, մինչդեռ լրագրողական հետաքննությանը կից ներկայացված լուսանկարներում նա երկու ականջ ունի: Բացի այդ, լուսանկարներում հստակ երևում է, որ դրանք իր ականջներն են, այլ ոչ թե պրոթեզ:

Իսկ ինչ կարելի է սպասել հասարակ մահկանացուներից, եթե «կոմպետենտ» անձինք, ինչպիսին է օրինակ Ռամիզ Ֆաթալիևը (Ադրբեջանի Միլլի մեջլիսի` խոջալուի ողբերգության գծով հանձնաժողովի նախագահ), պատմելու փոխարեն, թե ինչ գիտի  ու ինչ արդյունքներ տվեց հետաքննությունը, 23 տարի անց իր փաստագրական հիմքը կառուցում է «Զորի Բալայանի խոստովանությունների» վրա: Կամ էլ Ֆեյսբուքի միջոցով «հեղինակավոր խոսք» են ասում` հայտարարելով, թե «սպանվածները 710 հոգի են եղել` նախկին չփաստարկված 613-ի փոխարեն», իսկ «սպանված երեխաների թիվը` 100-ից ավել»: Ես փորձել եմ կապ հաստատել Ֆաթալիևի հետ նույն Ֆեյսբուքի միջոցով, որպեսզի հստակեցումներ ստանամ, սակայն պատասխանի չեմ արժանացել: Ի դեպ, «կոմպետենտ» մարդկանցից հստակ դրված, այս կամ այն պնդմանը վերաբերող հարցին պատասխան ստանալու ցանկացած փորձ բախվում է գերեզմանային լռությանը:

-Ցանկալի կլիներ առանձին անդրադառնալ սպանվածների ցուցակի կեղծարարություններին:
-Խոջալուի սպանվածների ցուցակների կեղծումները հանգամանորեն ուսումնասիրվել են դեռևս 2012 թվականին: Այս պարագայում կարևոր է նշել մի քանի նշանակալից պահ. գոյություն ունեն 3, պաշտոնական, միմյանցից տարբերվող ցուցակի տարբերակներ, և դրանցից ոչ մեկում 613 անուն չկա ընդգրկված: Առկա ցուցակներում ներառված են 630, 601 ու 508 անուններ: Սպանվածներից ավելի քան 70 տոկոսը 18-60 տարեկան տղամարդիկ են, որոնց մի մասը Խոջալուի հետ ոչ մի առնչություն չունի, քանի որ այլ վայրում ու այլ ժամանակահատվածում է մահացել:

-Այնուհանդերձ, ադրբեջանական կողմը պարբերաբար սպառնում է դիմել միջազգային դատարան` «խոջալուի ցեղասպանություն» ձևակերպմամբ:
-Ինչպես արդեն ավելի վաղ նշել եմ, նման մոտեցմամբ ու «փաստագրական» նյութի հավաքագրմամբ նրանք դատարանում ներկայացնելու ոչ մի բան չունեն, ուստի միջազգային դատարանի մասին լուրերը դատարկ խոսակցություններ են ու սպառնալիքներ` ուղղված անիրազեկ օգտատերին: Ամեն դեպքում, եթե նրանք պատրաստվում են գնալ դատարան նրանով, ինչ ունեն, ապա ես սիրով կմասնակցեմ դրան: Ինչ վերաբերում է այս իրադարձությունները «ցեղասպանություն» որակելուն, ինչն ինքնին ենթադրում է «էթնիկ խմբի լիակատար կամ մասնակի ֆիզիկական ոչնչացում», այս պարագայում էլ բազում բաց տեղեր կան: 1992 թվականի դրությամբ Ադրբեջանի բնակչությունը կազմում էր 7 324 100 մարդ: Ադրբեջանական կողմը պետք է շատ ջանա ապացուցելու համար, որ երեք հարյուր մարդու մահը` ըստ Human right watch միջազգային կազմակերպության, անգամ վեց հարյուրի` համաձայն իրենց թվերի, սպառնալիք է ստեղծել 7 մլն-անոց էթնիկ խմբի գոյության համար: Այս պարագայում, կարծում եմ, ավելորդ է խոսել այն մասին, որ հիմնականում մահացել են այլ էթնիկ խմբի ներկայացուցիչներ` թուրք-մեսխեթցիներ, որոնց մտածված կերպով ուղարկում էին մարտական գործողությունների կիզակետեր:

Նրանք փնտրում են ոչ թե արդարություն, այլ «հաղթանակ»` իրենց ընկալմամբ, որը ժամանակի ընթացքում բարոյական արդարացում կտա իրենց արտաքին աշխարհի աչքերում հայերի նկատմամբ դաժանության ու կոտորածի գործողությունների համար: Կամ էլ արդեն տալիս է, եթե դատենք Ադրբեջանի առաջին դեմքերի արտահայտություններից, որոնց իմաստը պարզ է. «մենք վրեժ կլուծենք», «Հայաստանը պետք է դադարեցնի իր գոյությունը», «կվերադառնանք, կավերենք ու կկառուցենք մերը»:

Մասնավորապես, 2015 թվականի հիմնական քարոզչական արտադրանքը` «Խոջալու. Հայաստանի դատաստան», հենց այդ մասին է վկայում: Մարդիկ, ում պետք է ճշմարտություն և արդարություն, գիրքը կանվանեին «Մեղավորների դատաստանը»: Սակայն հայերն ու Հայաստանը արդեն նշանակվել են մեղավորի դերում` առանց դատի ու հետաքննության: Նրանց պետք է ոչ թե ճշմարտությունը, այլ ինդուլգենցիան:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:22
Նոյեմբերի 13-ին փոխանակման կետերում դոլարի և ռուբլու փոխարժեքներն աճել են, եվրոյինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 13-ին ժամը 09:00-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 384.97 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:18
Սյունիքի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են։ Սյունիքի մարզի բարձրադիր գոտիներում մառախուղ է: Լարսի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
Գերասիմ Վարդանյան. Իմ ու իմ ընկերների պայքարը բանտերով կանգնեցնել հնարավոր չէ
Դաշնակցական գործիչ Գերասիմ Վարդանյանի նկատմամբ խափանման միջոց տնային կալանքը փոխվել է։ Ֆեյսբուքյան գրառմամբ նա դիմել է ընկերներին....
Աղբյուր` Panorama.am
09:05
«Ժողովուրդ». Ինչու են Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին կանչել դատարան
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի թիկնապահ Գրիգոր Մանուկյանին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Հրապարակ». Հայաստանը կողմ քվեարկելուց բացի նաև համահեղինակ է եղել ՄԱԿ-ում ընդունված ՌԴ բանաձևին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երեկ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կոմիտեն ընդունել է նացիզմի հերոսացման դեմ պայքարի վերաբերյալ ՌԴ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:02
«Ժողովուրդ». Եվրոպամետ ուժերը արդեն իսկ պատրաստվում են «պլան Բ»-ի. Ի՞նչ են մտադիր անել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթը տեղեկացավ, որ արտախորհրդարանական ուժերը «պլան Բ»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Հրապարակ». Ինչ որոշում ունի ՔՊ-ն Սիրունյանի ԲԴԽ անդամ դառնալու հարցում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ԱԺ-ն այս շաբաթ կընտրի ԲԴԽ անդամ: ՔՊ-ն առաջադրել է նախկին դատախազ, այժմ փաստաբան, 2018-ից...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Ժողովուրդ». Էկոպարեկային ծառայության ներդրումը նախարարության համար արժեցել է 5.7 միլիարդ դրամ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ռենջերներ»-ից էկոպարեկներ և վայրի բնության պահապաններ դարձածները միլիոնավոր նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:47
Նոյեմբերի 13-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 13-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:41
Սասունյան. Հայերն այժմ նոր թիրախ ունեն. Հորդանանը՝ Ադրբեջանի ճնշումներին ենթարկվելու համար
Կարծես թե հայերը քիչ խնդիրներ ունեին լուծելու, հիմա էլ պետք է պահանջեն, որ Հորդանանը չեղյալ համարի իր արցախյան թեմայով «Օսկար»-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:35
«Հրապարակ». Նիկոլայ Բաղդասարյանի կինն ազատության մեջ է, իսկ կդատվի՞
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք սեպտեմբերի 23-ին գրել էինք, որ ՔՊ-ական նախկին պատգամավոր, փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:34
«Ժողովուրդ». Նախաքննական մարմինը երկարեցնում է կալանքի ժամկետը, բայց աշխատանքի արդյունավետությունը չի երևում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկությունների համաձայն՝ նախաքննական մարմինը մեկը մյուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:26
«Հրապարակ». Գյումրիում ՔՊ-ն ուզում է կառավարում ստանձնել Արամ Զավենիչի և Դոգի հետ համագործակցությամբ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած քաղաքական շրջանակներում արդեն խոսում են, որ, նախնական հաշվարկով, դեկտեմբերի 29-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
23:47
Գրետա Թումբերգը Հայաստանում է.
«Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ,բնապահպան Օլեգ Դուլգարյանը գրում է «Այսօր մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:39
Փեսան դանակшհարել է աներողջը
Նոյեմբերի 12-ին, ժամը 10:00-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության Էրեբունու...
Աղբյուր` Panorama.am
22:54
Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին. BBC
BBC news-ը հայտնում է, որ Գրետա Թունբերգը որոշել է չմասնակցել Ադրբեջանում անցկացված տարվա կլիմայական կարևորագույն համաժողովին: Ելույթ...
Աղբյուր` Panorama.am
22:20
Հութիները հայտնել են Կարմիր և Արաբական ծովերում ամերիկյան նավերի վրա հարձակումների մասին
Եմենի հյուսիսում իշխող շիա Անսար Ալլահ շարժման (հութիների) մարտիկները Արաբական ծովում հարձակվել են ամերիկյան «Աբրահամ Լինքոլն»...
Աղբյուր` Panorama.am
22:04
Հայ շախմատիստները Եվրոպայի անհատական առաջնության առաջատարների շարքում են
2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնության 4-րդ խաղափուլից հետո 4 միավոր ունեն գրոսմայստերներ Ֆրեդերիկ Սվանեն և Մաքսիմ Չիգաևը։ Այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:53
Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի պահանջների շրջանակը զգալիորեն կրճատվել է. Եղիշե Կիրակոսյան
Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը X-ի իր միկրոբլոգում գրել է․ «1/3 Արդարադատության միջազգային դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:39
Միրզոյանը կրկնել է Փաշինյանի խոսքերը, թե ՀՀ-ն պատրաստ է մոտենալ ԵՄ-ին այնքան, որքան ԵՄ-ն հնարավոր կհամարի
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են. «ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Շվեդիայի ԵՄ հարցերով նախարար Յեսսիկա Ռոզենկրանցի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
21:09
«Դոմուս»-ի մոտ հրդեհ է բռնկվել «Opel Zafira»-ում, այն ամբողջությամբ վերածվել է մոխրակույտի
Նոյեմբերի 12-ին, ժամը 19:40-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Փրկարար ծառայության 911 ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն...
Աղբյուր` Panorama.am
20:59
Աշխարհի առաջնությունից՝ խորհրդարան․ վրացի ծանրորդն ընտրվել է Վրաստանի ԱԺ պատգամավոր
Օլիմպիական խաղերի եռակի, ինչպես նաև աշխարհի և Եվրոպայի յոթակի չեմպիոն, վրացի ծանրորդ Լաշա Տալախաձեն չի մասնակցի աշխարհի առաջնությանը։ Արմսպորտի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:50
Ադրբեջանի թիրախnւմ Արցախի «Մե՛նք ենք մեր սարերը» հուշարձանն է․ Monument Watch
2024 թվականի նոյեմբերի 8-ին ադրբեջանական թելեգրամ ալիքները սկսեցին տարածել օկուպացված Ստեփանակերտում գտնվող ‹‹Մենք ենք մեր...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Չենք կարողանում տարբեր դաշտերով պայքարել Արցախի մշակութային ժառանգության պահպանման համար. Ղարախանյան
13:52 12/11/2024

Չենք կարողանում տարբեր դաշտերով պայքարել Արցախի մշակութային ժառանգության պահպանման համար. Ղարախանյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}