Քաղաքական 17:38 25/02/2015

Ադիբեկյան. Աղդամյան դեպքերում Ադրբեջանը փնտրում է ինդուլգենցիա` հայերի դեմ հետագա գազանություններ իրականացնելու

«Լուսանկարների կեղծարարությունները կարելի է համարել «այսբերգի գագաթը»: Կեղծվում է բառիս բուն իմաստով ամենը, ինչ կապված է «խոջալու» հասկացության հետ` սկսած նկարներից ու ցուցակներից, ավարտած ականատեսների վկայություններով»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց  «Այլատիացության կանխարգելման նախաձեռնություն» ՀԿ-ի ղեկավար, սոցիոլոգ Արմինե Ադիբեկյանը` խոսելով ադրբեջանական կեղծարարությունների մասին:

Ինչի՞ վրա է հիմնված հայկական կողմի փաստարկված դիրքորոշումը, ինչո՞ւ է  ադրբեջանական կողմը պարբերաբար սպառնում դիմել միջազգային դատարան` «խոջալուի ցեղասպանություն» ձևակերպմամբ և այլ հարցերի շուրջ  սոցիոլոգի հետ հարցազրույցը` ստորև:

-Ադրբեջանում ամեն տարի փետրվար ամսվա ավարտը նախանշվում է «Խոջալուի դեպքեր» անվանված 1992 թվականի Աղդամյան դեպքերի լայնամասշտաբ քարոզչությամբ: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այդ աշավը:
- Ես չեմ ցանկանա կրկին ու կրկին անդրադառնալ նրան, թե ինչ կատարվեց այդ ժամանակ: Կուզենայի խոսել այն մասին, թե ինչ է կատարվում այսօր: Հայկական կողմի փաստարկները ներկայացված են «Սովի ու կրակի միջև» ֆիլմում:  Ցանկության դեպքում կարելի է կազմակերպել ոչ թե զգացմուքների, քմահաճույքների ու ցանկությունների, այլ փաստերի վրա հիմնված առարկայական ու ռացիոնալ քննարկում: Սակայն դա ինչպես չի եղել, այնպես էլ չի լինելու: Ադրբեջանական կողմն իր առջև առաջնային խնդիր է դրել` էմոցոնիալ հարթության ակտիվ ու անվերահսկելի սնում, և ադրբեջանցիներն անում են այդ, ինչպես կարող են: Հայկական կողմը բազմիցս է քննարկումների կոչեր արել:

-Ինչի՞ վրա է հիմնված հայկական կողմի փաստարկված դիրքորոշումը:
-Մենք կիրառում ենք բացառապես ադրբեջանական աղբյուրներ և այդ տարիների ժամանակագրություններ, համեմատում ենք միայն դրանք միմյանց հետ, այլ ոչ թե «հայկական տարբերակի» հետ: Մեր փաստարկներն այդ թվում հիմնված են ադրբեջանական քարոզչության հակասությունների վրա: Չէ՞ որ իրողությունն ասողը կարիք չունի ստելու, վկայություններ ու տարբերակներ փոխելու:
Լուսանկարների կեղծարարությունները կարելի է համարել «այսբերգի գագաթը»: Կեղծվում է բառիս բուն իմաստով ամեն ինչ, որ կապված է «խոջալու» հասկացության հետ` սկսած նկարներից ու ցուցակներից, ավարտած ականատեսների վկայություններով: Այս փուլում նրանք անցել են հետադարձ իմաստավորման ու փաստերի մատուցման նոր ձևաչափի: Օրինակ` «գերի ընկած» Գյուլալի Բինալիևը հարցազրույցում պատմում է «գերության սարսափների» մասին, երբ նրան տանջել է ինքը` Ռոբերտ Քոչարյանը:

Սակայն կամ նա, կամ լրագրողները մոռացել են այն մասին, որ դեռևս 1992 թվականի փետրվարին այդ «գերին» հարցազրույց է տվել ու ժամանակագրության կադրերում կտտանքներից տանջահարված մարդու տպավորություն չի թողնում: Ի դեպ, հարցազրույցից մեկ օր անց այդ մարդկանց խումբը հանձնվել է ադրբեջանական կողմին: Իսկ ահա Ռոբերտ Քոչարյանը ոչ միայն չի մասնակցել հարցաքննություններին, այլև առհասարակ չկա ժամանակագրության մեջ:

«Երբ մարեց արևը» ֆիլմում մեկ այլ «վկա» ցուցմունք է տալիս, սակայն չի հիշում անգամ իր ամուսնու անունը` նրան կոչելով Ահմեդով Էլմար Նայիբ օղլու, այդ անուն-ազգանունով անձը, իրականում, ըստ մահացածների պաշտոնական ցուցակի, 1992 թվականի փետրվարի 26-ի դրությամբ ընդամենը 6 տարեկան էր: Մյուս ականատեսը` Պանախ Մահերամովը, պատմում է, թե իբր կտրել են իր ականջը, մինչդեռ լրագրողական հետաքննությանը կից ներկայացված լուսանկարներում նա երկու ականջ ունի: Բացի այդ, լուսանկարներում հստակ երևում է, որ դրանք իր ականջներն են, այլ ոչ թե պրոթեզ:

Իսկ ինչ կարելի է սպասել հասարակ մահկանացուներից, եթե «կոմպետենտ» անձինք, ինչպիսին է օրինակ Ռամիզ Ֆաթալիևը (Ադրբեջանի Միլլի մեջլիսի` խոջալուի ողբերգության գծով հանձնաժողովի նախագահ), պատմելու փոխարեն, թե ինչ գիտի  ու ինչ արդյունքներ տվեց հետաքննությունը, 23 տարի անց իր փաստագրական հիմքը կառուցում է «Զորի Բալայանի խոստովանությունների» վրա: Կամ էլ Ֆեյսբուքի միջոցով «հեղինակավոր խոսք» են ասում` հայտարարելով, թե «սպանվածները 710 հոգի են եղել` նախկին չփաստարկված 613-ի փոխարեն», իսկ «սպանված երեխաների թիվը` 100-ից ավել»: Ես փորձել եմ կապ հաստատել Ֆաթալիևի հետ նույն Ֆեյսբուքի միջոցով, որպեսզի հստակեցումներ ստանամ, սակայն պատասխանի չեմ արժանացել: Ի դեպ, «կոմպետենտ» մարդկանցից հստակ դրված, այս կամ այն պնդմանը վերաբերող հարցին պատասխան ստանալու ցանկացած փորձ բախվում է գերեզմանային լռությանը:

-Ցանկալի կլիներ առանձին անդրադառնալ սպանվածների ցուցակի կեղծարարություններին:
-Խոջալուի սպանվածների ցուցակների կեղծումները հանգամանորեն ուսումնասիրվել են դեռևս 2012 թվականին: Այս պարագայում կարևոր է նշել մի քանի նշանակալից պահ. գոյություն ունեն 3, պաշտոնական, միմյանցից տարբերվող ցուցակի տարբերակներ, և դրանցից ոչ մեկում 613 անուն չկա ընդգրկված: Առկա ցուցակներում ներառված են 630, 601 ու 508 անուններ: Սպանվածներից ավելի քան 70 տոկոսը 18-60 տարեկան տղամարդիկ են, որոնց մի մասը Խոջալուի հետ ոչ մի առնչություն չունի, քանի որ այլ վայրում ու այլ ժամանակահատվածում է մահացել:

-Այնուհանդերձ, ադրբեջանական կողմը պարբերաբար սպառնում է դիմել միջազգային դատարան` «խոջալուի ցեղասպանություն» ձևակերպմամբ:
-Ինչպես արդեն ավելի վաղ նշել եմ, նման մոտեցմամբ ու «փաստագրական» նյութի հավաքագրմամբ նրանք դատարանում ներկայացնելու ոչ մի բան չունեն, ուստի միջազգային դատարանի մասին լուրերը դատարկ խոսակցություններ են ու սպառնալիքներ` ուղղված անիրազեկ օգտատերին: Ամեն դեպքում, եթե նրանք պատրաստվում են գնալ դատարան նրանով, ինչ ունեն, ապա ես սիրով կմասնակցեմ դրան: Ինչ վերաբերում է այս իրադարձությունները «ցեղասպանություն» որակելուն, ինչն ինքնին ենթադրում է «էթնիկ խմբի լիակատար կամ մասնակի ֆիզիկական ոչնչացում», այս պարագայում էլ բազում բաց տեղեր կան: 1992 թվականի դրությամբ Ադրբեջանի բնակչությունը կազմում էր 7 324 100 մարդ: Ադրբեջանական կողմը պետք է շատ ջանա ապացուցելու համար, որ երեք հարյուր մարդու մահը` ըստ Human right watch միջազգային կազմակերպության, անգամ վեց հարյուրի` համաձայն իրենց թվերի, սպառնալիք է ստեղծել 7 մլն-անոց էթնիկ խմբի գոյության համար: Այս պարագայում, կարծում եմ, ավելորդ է խոսել այն մասին, որ հիմնականում մահացել են այլ էթնիկ խմբի ներկայացուցիչներ` թուրք-մեսխեթցիներ, որոնց մտածված կերպով ուղարկում էին մարտական գործողությունների կիզակետեր:

Նրանք փնտրում են ոչ թե արդարություն, այլ «հաղթանակ»` իրենց ընկալմամբ, որը ժամանակի ընթացքում բարոյական արդարացում կտա իրենց արտաքին աշխարհի աչքերում հայերի նկատմամբ դաժանության ու կոտորածի գործողությունների համար: Կամ էլ արդեն տալիս է, եթե դատենք Ադրբեջանի առաջին դեմքերի արտահայտություններից, որոնց իմաստը պարզ է. «մենք վրեժ կլուծենք», «Հայաստանը պետք է դադարեցնի իր գոյությունը», «կվերադառնանք, կավերենք ու կկառուցենք մերը»:

Մասնավորապես, 2015 թվականի հիմնական քարոզչական արտադրանքը` «Խոջալու. Հայաստանի դատաստան», հենց այդ մասին է վկայում: Մարդիկ, ում պետք է ճշմարտություն և արդարություն, գիրքը կանվանեին «Մեղավորների դատաստանը»: Սակայն հայերն ու Հայաստանը արդեն նշանակվել են մեղավորի դերում` առանց դատի ու հետաքննության: Նրանց պետք է ոչ թե ճշմարտությունը, այլ ինդուլգենցիան:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:41
Ալեն Սիմոնյանը Վիետնամից լուսանկար է հրապարակել ընդդիմադիր պատգամավորի հետ
Ալեն Սիմոնյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով Վիետնամում է։ Ալեն Սիմոնյանն ինսթագրամի սթորի բաժնում ակտիվորեն լուսակարներ է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:35
Հայաստանում ալկոհոլից կախվածությամբ հաշվառված է 6312 անձ. ԱՆ
Ալկոհոլը հոգեակտիվ, տոքսիկ նյութ է և կարող է կախվածություն առաջացնել։  Այն խաթարում է կենտրոնական նյարդային համակարգի աշխատանքը՝ մեծացնելով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:24
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում. կլինի վարչական հատվածի փոփոխություն
«Արտաշատ» ԲԿ-ում կրքերը չեն հանդարտվում։ Այսօր կենտրոն է շտապել առողջապահության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Անահիտ ավանեսյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:17
Սանիտարահիգիենիկ նորմերի կոպիտ խախտումներ հանրային սննդի կետում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավարի որոշմամբ կասեցվել է անհատ ձեռնարկատեր Լուսիկ Կարապետյանին պատկանող հանրային սննդի օբյեկտի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:37
Վանաձոր-Դիլիջան ճանապարհին բեռնատար է այրվել
Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 11:28-ին ահազանգ է ստացվել, որ Վանաձոր-Դիլիջան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:27
Արմենուհի Հարությունյանն ազատվել է փոխնախարարի պաշտոնից
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ, արդարադատության նախարարի տեղակալի ժամանակավոր պաշտոնակատար Արմենուհի Հարությունյանն ազատել է զբաղեցրած պաշտոնից:...
Աղբյուր` Panorama.am
14:10
Հայրենի՞ք, հա՞յ, մարդկային կյա՞նք... դուք տենց բաներ չեք լսել. Մամիջանյանը՝ ՔՊ-ին
«Սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք»
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
ԱԺ նախագահի հայտարարությունը՝ Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին
ՀՀ ԱԺ նախագահը հայտարարություն է տարածել ԱԺ պատգամավոր Նարեկ Զեյնալյանի հրաժարականի դիմումի մասին։  ««Ազգային ժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:49
Ադրբեջանին և Թուրքիային անհրաժեշտ է, որ Փաշինյանի միջոցով Հայաստանը դառնա պանթյուքիզմի ֆուռերի համար «պռոխոդնոյ դվոր». Շարմազանով
«Նիկոլ Փաշինյանը Հայստանը տանում է դեպի վերջնական գահավիժման, Երրորդ հանրապետության դե ֆակտո և դե յուրե կործանում,  դեպի Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Գարիկ Սարգսյանը չի թույլատրում Վեդիում կազմակերպել «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմի ցուցադրությունը. Տիգրան Նալչաջյան
Արդեն երկու անգամ Վեդու համայնքապետարանը թույլ չի տալիս քաղաքում ցուցադրել ռեժիսոր Տիգրան Նալչաջյանի «Կատարյալ ապուշը» ֆիլմը։...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
Կկատարվի քահանայական ձեռնադրություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի տարբեր կառույցներում սպասավորող վեց սարկավագներ կարժանանան քահանայական օծման և ձեռնադրության
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 22-ի ցերեկը, 23-24-ին, 27-ի ցերեկը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-26-ին, 27-ի գիշերը սպասվում են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:53
Ալեքսիս Օհանյանը ցուցադրել է գերհազվագյուտ հայկական մետաղադրամ
Ամերիակահայ գործարար, Reddit-ի հիմնադիր Ալեքսիս Օհանյանը X սոցիալական ցանցում (նախկինում՝ Twitter) ցուցադրել է Արտաշեսյանների տոհմից Մեծ Հայքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:33
Թափառող շների վրա կրակած տղամարդը ներկայացել է ոստիկանություն
Նոյեմբերի 10-ին հաղորդում էր ստացվել Համայնքային ոստիկանության Արթիկի բաժնում: Կենդանապաշտպանները հայտնել էին, որ նախորդ օրը Արթիկի Լմբատ-2...
Աղբյուր` Panorama.am
12:31
Ռոնալդուն նշել է ռեկորդ, որը չի ցանկանում գերազանցել
Կրիշտիանու Ռոնալդուն մի քանի ամիս առաջ բացել է իր YouTube ալիքը։ Պորտուգալացին կայծակնային արագությամբ ձեռք է բերել բաժանորդներ. այժմ ալիքին...
Աղբյուր` Panorama.am
12:16
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բարբոքը Բաքվում կայացած COP29-ի ժամանակ սուր քննադատության է ենթարկել Ադրբեջանին
Գերմանիայի ԱԳ նախարար Անալենա Բերբոքն Ադրբեջանում ընթացող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության համաժողովի (COP29) 29-րդ նստաշրջանում իր առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Visa-ն խտրականություն է դնում ԶԼՄ-ների միջև՝ սահմանափակելով աշխատանքը
«Պարզում ենք, թե ինչ սկզբունքով են ընտրվել ԶԼՄ–ները, որոնց հասանելի կլինեն ֆորումի բանախոսները»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ցավն էլ պետք է չափ ունենա. Ավտովթարի հետևանքով մահացել է պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրը
Ողբերգական ավտովթարի հետևանքով զոհվել է Արթուր Խաչատրյանը։ Նա 44-օրյա պատերազմում զոհված Արտյոմ Խաչատրյանի եղբայրն է։ Մինչ այդ ընտանիքը 17...
Աղբյուր` Panorama.am
11:27
Պեսկով. Ռուսաստանի խնդիրը ոչ թե միգրանտներն են, այլ անօրինական ներգաղթյալները
Ռուսաստանի համար խնդիրը ոչ բոլոր միգրանտներն են, որոնք երկիր են ժամանել, այլ միայն նրանք, ովքեր անօրինական կերպով գտնվում են Ռուսաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Ռուսական պարարտանյութերի մասնաբաժինը եվրոպական շուկայում հասել է ռեկորդային մակարդակի
Ռուսաստանի մասնաբաժինը եվրոպական պարարտանյութերի ներմուծման մեջ սեպտեմբերին օգոստոսի համեմատ աճել է 2,9 %ային կետով և հասել 32,1 %-ի։ Սա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:52
Մանկահասակ որդիներին 30 տարի առաջ սպանած Սմիթը կրկին հայտնվել է մամուլի ուշադրության կենտրոնում
53-ամյա Սուսան Սմիթը 30 տարի ազատազրկումից հետո  կրկին հայտնվել է միջազգային մամուլի ուշադրության կենտրոնում գլխագրերում։ Նրան դատարանը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:51
Շախմատի Մ12տ. ԱԱ. Հայ մասնակիցների արդյունքները
Իտալիայի Մոնտեսիլվանո քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի աշխարհի մինչև 12 տարեկան պատանիների և աղջիկների առաջնությունը:  6...
Աղբյուր` Panorama.am
10:35
Գիշերային ակումբի այցելուն սեր է խոստովանել դիջեյին և կծել նրա ականջը
Գերմանիայում դիսկոտեկի այցելուն գրկել է դիջեյին և կծել նրա ականջի մի մասը։ Միջադեպի մասին հայտնում է Bild-ը։ 2023 թվականի փետրվարին Ստորին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:25
Հայաստանը՝ հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներում
ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը հայկական առաջին արբանյակից արված լուսանկարներ է հրապարակել: «Մեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Իրանը, ի պատասխան ՄԱԳԱՏԷ-ի բանաձևի, նոր ցենտրիֆուգներ կգործարկի
Իրանի ատոմային էներգիայի կազմակերպության (AEOI) ղեկավար Մոհամմադ Էսլամին հրամայել է «արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկել», ներառյալ նոր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:18
Ողբերգական վթար Սեբաստիա փողոցում
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 22-ին, ժամը 00:53-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիա փողոցում տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
Մեդվեդևը հրապարակել է «Օրեշնիկ» հրթիռային համակարգ հարվածի տեսանյութը
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ, «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը «Օրեշնիկ» նորագույն հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:10
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում
Telegram-ում խարդախության նոր տեսակ է տարածվում. հաքերները սկսել են օգտատերերին ուղարկել ֆիշինգային հղում, որը ներկայացվում է որպես նվեր՝...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}