Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվրոպայի խորհրդի փորձագետների` փողերի լվացման դեմ պայքարի գնահատման հանձնաժողովը (MONEYVAL) կոչ է անում Ադրբեջանին ակտիվացնել ջանքերը փողերի լվացման ու ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ոլորտում` վերհանված պակասորդները վերացնելու և այդ ոլորտում արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկելու ուղղությամբ: Այս մասին ասվում է ԵԽ կայքում հրապարակված հոդվածում:

«Ադրբեջանի ռազմավարական դիրքը գրավում է հանցագործներին ու կազմակերպված հանցավոր խմբերին, ինչին նպաստում է գործող տրանսպորտային ենթակառուցվածքը: Պետության տեղակայմամբ պայմանավորված հիմնական ռիսկերը կապված են առաջին հերթին թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության հետ` հիմնականում Աֆղանստանից Եվրոպա ու ՌԴ»,- նշված է զեկույցում, նաև հավելված է, որ փողերի լվացման հետ կապված առավել տարածված օրինախախտումներից են հարկերից խուսափումը (ավելի քան 75 տոկոս), կոռուպցիան (մոտ 10 տոկոս), խարդախությունը, թմրանյութերի հետ առնչվող հանցանքներն ու կիբերհանցագործությունները:

Նաև շեշտվում է, որ Ադրբեջանում հաճախ են արձանագրվում ահաբեկչություններ, իսկ վերջին մի քանի տարիներին երկրի իշխանությունների առջև ծառացել է ինչպես մի շարք ձեռնարկված հարձակումների, այնպես էլ հարձակումների փորձերի խնդիրը:

2013 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանում գործում էին 43 բանկեր, որոնց մեծ մասը համեմատաբար փոքր էր, բացառությամբ միակ պետական` Ադրբեջանի միջազգային բանկի, որը ներգրավվում էր բանկային սեկտորի ակտիվների 34 տոկոսը: Ադրբեջանում օրենքի գերակայության ու ժողովրդավարության սկզբունքների անարդյունավետ իրականացման պատճառով` Միջազգային բանկը, լինելով հադերձ պետական բանկ, կարող է չարաշահել իր դիրքը` փողերի լվացման ու ահաբեկչության ֆինանսավորման տեսանկյունից:

Զեկույցում նաև նշվում է, որ փողերի լվացման ու ահաբեկչության ֆինանսավորման համար նախատեսված քրեական պատասխանատվությունը չի տարածվում իրավաբանական անձերի վրա, ինչն էլ սահմանափակում է նմանատիպ հանցագործությունների հետաքննումը: Նաև նշվում է` չնայած ֆինանսական հաստատություններն իրազեկ են հաճախորդների համապատասխան ու քաղաքական ակնառու անձանց նույնականացման ստուգումների պահանջներին` շարունակում են հաստատել գործնական հարաբերություններ, որոնցում արտասահմանյան իրավաբանական անձը, հանդիսանալով բենեֆիցիար սեփականատեր, չի վերհանվում:

Հետազոտելով համապատասխան օրենսդրությունը` ԵԽ փորձագետները հանգել են այն եզրակացության, որ փողերի լվացման ու ահաբեկչության ֆինանսավորման համար սահմանված պատժամիջոցներն անարդյունավետ են և պրակտիկորեն հազվադեպ են կիրառվում, իսկ իշխանական վերին օղակների համար առհասարակ որևէ պատժամիջոց չի կիրառվում: Ըստ օրենքի` փոքր ձեռնարկությունների համար առավելություններ են սահմանվում, որոնց համաձայն վերջիններս ազատվում են վերահսկողությունից, ինչն էլ ավելացնում է փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման նպատակներով դրանց օգտագործման ռիսկերը:

Ահաբեկչության ֆինանսավորման առումով զեկույցում ընդգծված է, որ ըստ իշխանությունների ներկայացրած վիճակագրության` 2008-2013 թթ. քիչ քանակի հետաքննություններ են անցկացվել, ինչն էլ մասնակիորեն հակասում է Ադրբեջանում ահաբեկչության համընդհանուր սպառնալիքին, ինչպես և ահաբեկչությունների փորձերի կանխարգելման մասին հրապարակված տեղեկություններին: Բացի այդ, Ադրբեջանի ազգային անվտանգության նախարարության ներկայացուցիչների հետ զրուցելիս ԵԽ փորձագետները պարզել են, որ դատարանները վճիռներ են կայացրել ահաբեկչության գործով, և հարց է ծագել, թե ինչպես են ֆինանսավորվել այդ խմբերը, և թե կոմպետենտ մարմինները որքանով են կենտրոնացած ահաբեկչությանը վերաբերող ֆինանսական հոսքերի վերհանման հարցում: