Ձեր վստահելի աղբյուրը

Panorama.am-ի թղթակցի հարցազրույցը Ստրասբուրգում գտնվող ՀՀ Ազգային ժողովի փոխնախագահ, Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովում ՀՀ պատվիրակության ղեկավար Հերմինե Նաղդալյանի հետ։

-Տիկին Նաղդալյան, մեկնարկեց ԵԽԽՎ գարնանային նստաշրջանը։ Ինչպիսի՞ն է այս նստաշրջանում ԵԽԽՎ օրակարգը։

-ԵԽԽՎ այս նստաշրջանը, ընդհանուր առմամբ, կարելի է ասել, լարված չէ։ Խնդրահարույց հարցերը, որոնք բավական ժամանակ օրակարգում են Ուկրաինան է, ՌԴ պատվիրակության նկատմամբ պատժամիջոցները, որի վերանայման հարցն այս օրակարգից հանվեց, քանի որ մոնիտորինգի կոմիտեն որևէ առաջընթաց չէր գրանցել։

Բյուրոյի զեկույցում, որը ներկայացրեց նախորդ լիագումար նիստի աշխատանքները, նշվեցին ԵԽԽՎ նախագահ Անն Բրասյորի տարածաշրջանային այցերը, այդ թվում Թուրքիա և Հայաստան կատարած այցերի մասին։ Ընդգծենք, որ այցից հետո տիկին Բրասյորը կարծիք հայտնեց, Հայաստանը բավական կայուն առաջընթաց է արձանագրում ժողովրդավարության ուղղությամբ և մոնիտորինգային պարտավորությունների կատարման մեջ։ Թեև, ինչպես ասել է տիկին Բրասյորը, անելիքները դեռ շատ են, բայց կայուն առաջընթացն արդեն իսկ գնահատական է, հատկապես եթե համեմատենք հարևան երկրում տեղի ունեցող իրավիճակի շուրջ ԵԽԽՎ-ի գնահատականների հետ՝ քաղբանտարկյալներ, մարդու իրավունքների խախտումներ, իրավապաշտպանների ձերբակալություններ։

ԵԽԽՎ շրջանակներում տարբեր երկրների պատվիրակներն արդեն բավական ժամանակ է, ինչ ուշադրության կենտրոնում են պահում Ադրբեջանում մարդու իրավունքների հարցերը և բազմաթիվ քննարկումներ են կազմակերպվում այդ հարցերի շուրջ, և այսօր էլ կրկին ԵԽԽՎ-ում մի շարք պատգամավորների կողմից նախաձեռնվել է քննարկում` Ադրբեջանում քաղաքական բանտարկյալների հարցի շուրջ։ Որքան ավելի սրվում են գնահատականներն Ադրբեջանում մարդու իրավունքների հետ կապված, այնքան ավելի ադրբեջանցիներն աշխատում են բարձրագոչ հայտարարություններով միջազգային և հենց իրենց հանրության ուշադրությունը շեղել ներքին խնդիրներից։

-ԵԽԽՎ-ում նախօրեին տեղի ունեցավ Թուրքիայի կողմից կազմակերպված ցուցահանդեսի բացում, որի խորագիրն արդեն իսկ բավական խնդրահարույց է՝ «Ապահով ապաստան Թուրքիա», որտեղ ներկայացվում է Թուրքիայի պատմության ողջ ընթացքում և հատկապես Օսմանյան կայսրությունում աշխարհի տարբեր ազգերին Թուրքիայի կողմից ապաստանի տրամադրման պատմությունը։ Ի՞նչ կասեք այս ցուցահանդեսի և խորագրի մասին, որը գտնվում է հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ցուցահանդեսի կողքին։

-Այս ցուցահանդեսը, իմ կարծիքով, «Գալիպոլիի տոնակատարությունների» շարքից է։ Ցուցահանդեսի նպատակը կրկին նույն է, այն է՝ շեղել ուշադրությունը իրադարձությունից, ինչպես Գալիպոլին էր, որը նախորդ տարիներին երբևիցե չի նշվել ապրիլի 24-ին, ասենք 97 ամյակը նշվել է մարտի 18-ին, սակայն այս տարի հայոց ցեղասպանության 100-ամյակից միջազգային հանրության ուշադրությունը շեղելու, այն ստվերելու համար տեղափոխվեց ապրիլի 24-ին։ Այս ցուցահանդեսն էլ նույն հնարքն է, նույն ձեռագիրն է նկատվում. շեղել խորհրդարանականների ուշադրությունը ցեղասպանության 100-ամյակի թեմայից և փորձել ստվերել «Հայերը աշխարհի լրատվամիջոցների առաջին էջերին՝ 100 տարի առաջ» ցուցահանդեսի բացումը: Իհարկե, ներկայացնել Թուրքիան որպես ապահով հանգրվան ժողովուրդների համար ընդհանրապես, իսկ առավելապես այս օրերին, պարզապես փարիսեցիություն է, պատմությունը խեղաթյուրելու, կեղծելու ևս մեկ փորձ:

-Տիկին Նաղդալյան, ԵԽԽՎ-ում նախապատրաստվում է նաև հայտարարություն ցեղասպանության վերաբերյալ՝ «Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի հիշատակում»։ Ի՞նչ է այն իրենից ներկայացնում։

-Շատ կարևոր է այս հայտարարությունը, որին արդեն միացել է ԵԽԽՎ շուրջ 190 պատվիրակ՝ ավելի քան 40 անդամ-երկրներից։ Սա աննախադեպ է, կարծում եմ, դժվար է հիշել Եվրոպայի խորհրդում որևէ փաստաթուղթ, որի տակ ստորագրած կլինեն այսքան մեծ թվով պատվիրակներ, և հայտարարությանը միանալու գործընթացը շարունակվում է։ Մենք կունենանք բավական ծանրակշիռ մի փաստաթուղթ ՝ ստորագրյալների հեղինակային մեծ կշռով։ ԵԽԽՎ-ում ընդունված այս փաստաթուղթը գալիս է լրացնելու Եվրախորհրդարանի վերջերս ընդունած բանաձևին։

-Ի՞նչ ընթացքում է գտնվում ԵԽԽՎ-ում՝ «Լեռնային Ղարաբաղում և Ադրբեջանի մյուս գրավյալ տարածքներում բռնությունների աճ» վերնագրված զեկույցի պատրաստումը։ Հայկական պատվիրակությությունը հայտարարել էր, որ բոյկոտում է զեկույցի պատրաստաման աշխատանքները, որի զեկուցողն է Ռոբերտ Ուոլտերը, ով արդեն իսկ զեկույցի պատրաստաման համար փաստահավաք այցով այցելել է Ադրբեջան։ ՀՀ դիրքորոշումը շարունակո՞ւմ է լինել չմասնակցությունը զեկույցի պատրաստմանը, թե ոչ։

-Այո՛, Ռոբերտ Ուոլտերը կատարել է փաստահավաք այց Ադրբեջան և դիմել է նամակով Հայաստանի պատվիրակությանը՝ նաև Հայաստան փաստահավաք առաքելություն իրականացնելու համար։ Մենք վերահաստատել ենք մեր պատվիրակության վերաբերմոունքն այս զեկույցի նկատմամբ. մեզ համար այն անընդունելի է, ոչ միայն որպես կանխակալ և պատվիրված զեկույց, այլև, որ ամենակարևորն է, որպես Մինսկի խմբի շրջանակներում ընթացող խաղաղ բանակցային գործընթացի ոչ ադրբեջանանպաստ ընթացքից խուսափելու ճանապարհ։ Նախօրեին իմ ելույթում ես խոսեցի այն մասին, որ մեր՝ զեկույցին դեմ լինելու հիմնավորումն այն է, որ ոչ թե չենք ցանկանում որևէ զեկույց լինի, այլ նման վերաբերմունքը քաջալերանք է, որն ազդում է ադրբեջանական կողմի վրա, ակտիվանում է նրանց ռազմական հռետորաբանությունը, սադրանքներն ու դիվերսիաները սահաններում։ Ահավասիկ, սահմանային միջադեպերի և զոհերի թիվը` ինչպես հայկական, այնպես էլ ադրբեջանական կողմից, ամառվանից մինչ օրս խիստ աճել է:

Հակամարտության լուծման հայկական դիրքորոշումը մնում է նույնը` այն պետք է կարգավորվի ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների շրջանակներում, խաղաղ բանակցությունների միջոցով` Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի երեք սկզբունքների հիման վրա:

Բացի այս, շատ կարևոր ենք համարում և քննարկում ենք այն հարցը, որ Ղարաբաղի հետ կապված բոլոր խնդիրներում պետք է հարաբերվել Լեռնային Ղարաբաղի, նրա ընտրված իշխանությունների հետ։ Եվրոպայի խորհուրդն ունի այսպիսի աշխատանքի փորձ, որը եղել է Կոսովոյի, Կիպրոսի, այսօր էլ Պաղեստինի հետ։ Եվ մենք պնդում ենք, որ անհրաժեշտ է համագործակցություն հաստատել նաև Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների հետ։

Հարցազրույցը՝ Աննա Մկրտչյանի