Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Այսօր թուրք ժողովուրդը պատասխանատու չէ Հայոց ցեղասպանության համար: Նա պետք է կարողանա առերեսվել իր անցյալին»,- գրում է կանադական The Star թերթի խմբագրականը:

«Հարյուր տարի անց Հայոց ցեղասպանությունը լայնորեն ճանաչվում է որպես 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն: 1915թ. ապրիլից սկսած Օսմանյան Թուրքիայում մեկուկես միլիոն հայերի սպանությունը բիծ էր մարդկության խղճի վրա, առաջին սարսափը մի դարաշրջանի, որը, ցավոք, շատ դաժանությունների է ականատես եղել: Կանադայում վարչապետ Ստիվեն Հարփերի կառավարությունը ճանաչում է Ցեղասպանությունը, իսկ խորհրդարանը համապատասխան բանաձեւեր ընդունել է ավելի քան տասը տարի առաջ` դատապարտելով այն՝ որպես մարդկության դեմ ոճրագործություն:

Անցյած շաբաթ Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսը իր հեղինակավոր ամբիոնից կոչ է արել աշխարհի առաջնորդներին ճանաչել ցեղասպանությունը` նշելով, որ «չարիքի պարտակումը կամ ժխտումը նման է չվիրակապված արյունահոսող վերքի»:

Ինչպես գրել է The Star-ի սյունակագիր Օլիվիա Ուարդը` թուրքական կառավարությունը մշտապես հավատարիմ է մնացել այն գծին, որ հայկական «աղետը» թեեւ սարսափելի, սակայն ուռճացված է եւ եղել է Օսմանյան կայսրության փլուզման շրջանում բռնկված քաղաքացիական պատերազմի արդյունք: Նրանք ենթարկվել են զանգվածային տեղահանության, մահվան երթերի, սովամահության, կտտանքի եւ բռնաբարության: Ամերիկյան դիվանագետի կարծիքով` դա հայկական ռասան ջարդելու սիստեմատիկ քայլ էր:

Հայոց ցեղասպանությունը առաջինն էր 20-րդ դարի՝ արյունով թաթախված երկու աշխարամարտերի եւ պետության կողմից իրականացված զանգվածային սպանությունների շարքում: Շոահի (Հոլոքոսթի) եզակի չարիքը վեր է մյուսներից: Հիտլերի նացսիտական մեքենան, փորձելով ոչնչացնել մի ամբողջ ժողովրդի, սպանել է վեց միլիոն հրեաների: Միլիոնավոր ուկրաինացիներ են սովամահ եղել Ստալինի ձեռքով: Կամբոջիայում Խմեր Ռուժը սպանել է միլիոնավոր մարդկանց: Եվ մոտ միլիոն մարդ անհետացել է Ռուանդայում եւ Բոսնիայում:

Ժամանակակից Թուրքիան ժողովրդավարական պետություն է եւ Կանադայի ու ՆԱՏՕ-ի կարեւոր դաշնակիցը: Օսմանյան կայսրությունը վաղուց վերացել է, եւ այսօր թուրք ժողովրդի ձեռքերը թաթախված չեն այդ արյան մեջ: Ետին հայացք նետելով մեկդարյա պատմությանը` նրան պետք է առերեվեն անցյալի իրադարձություններին, որքան էլ որ դա ցավալի լինի:

Այո, ցավոք, թուրքական կառավարությունը շարունակում է հարձակում գործել բոլոր նրանց վրա, ովքեր համարձակվում են կիրառել ցեղասպանություն եզրույթը: Էրդողանի կարծիքով` «Թուրքիայի վրա այսպես կոչված ցեղասպանության բծի կամ ստվերի մասին խոսք անգամ լինել չի կարող»: Դա խեղաթյուրված ձեւով Թուրքիային հատկացնում է զոհի դերը, ինչը լուրջ ուշադրության արժանի չէ:

Թուրքիայի ներկայիս կառավարությունը, որն անմեղ է մեկդարյա ոճրագործություններից, պետք է ընդունի, որ երկրի միջազգային դիրքերը տուժում են անցյալն ընդունելու քայքայիչ ժխտողականության արդյունքում: Եվրոպական խորհրդարանը հենց դա ի նկատի ուներ, երբ կոչ արեց Թուրքիային «ընդունել իր իսկ պատմությունը, ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը եւ այդպիսով ճանապարհ հարթել թուրք եւ հայ ժողովուրդների անկեղծ հաշտեցման համար»: Այդ հաշտեցումն արդեն վաղուց հասունացել է: Ժամանակն է առերեսվել պատմությանը կամ էլ հետապնդվել սարսափելի սխալի պատճառով»: