Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռուսական «Վեդոմոստի» պարբերականում հոդվածագիր Պավել Ապտեկարը փորձել է պարզել, թե ինչն է պատճառը, որը Թուրքիային և աշխարհի այլ երկրներին` ԱՄՆ-ին, Ճապոնիային, Ռուսաստանին, դժվար է առևերեսվել անցյալի հետ ու ընդունել անցյալի հանցագործությունները:

«Մեկ դար անց Ցեղասպանությունը մնում է ցավոտ և սուր խնդիրը, որը մինչ այժմ ազդում է միջազգային հարաբերությունների և Թուրքիայի հեղինակության վրա: Մի շարք պատմաբաններ և հրապարակախոսներ ժխտում են խաղաղ բնակիչների ոչնչացման մտադրված բնույթը և վստահեցնում, որ 1915-1916 թվականներին ավելի շատ թուրք է սպանվել, քան հայ: Գրողներին և հասարակական գործիչներին, ովքեր խոսում էին ցեղասպանության մասին, մեղադրանք է առաջադրվում Թուրքիայի քրեական օրենսգրքի 301-րդ հոդվածով` «ազգային ինքնությունը վիրավորելու մեջ»:

Վերջերս Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսի հայտարարությունը, որը հայերի ոչնչացումը հավասարեցրեց Հոլոքոստի և ստալինյան հանցագործությունների հետ, Անկարայում սուր արձագանք առաջացրեց: Թուրքիայի ԱԳՆ-ն բացատրությունների համար իր մոտ կանչեց Վատիկանի դեսպանին, իսկ 2011 թվականին հայերի ցեղասպանությունը ժխտելու վերաբերյալ օրենք ընդունելուց հետո Թուրքիան դադարեցրեց Ֆրանսիայի հետ ռազմական համագործակցությունը:

Թուրքիան ցեղասպանության վերաբերյալ հայտարարություններին ոչ միշտ է այդպես արձագանքում: ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունները, որտեղ ցեղասպանությունն անվանվեց ցեղասպանություն, դեռ արձագանք չեն ստացել Թուրքիայի իշխանությունների կողմից:

Թուրքիան փորձում է հերքել ցեղասպանությունը` զանգվածային սպանություններն արդարացնելով պատերազմով և նախկինի պես զանգվածային սպանությունների որոշ նախաձեռնողների իր ազգային պատմության դրական հերոսներն է համարում:

Թուրքիան միայնակ չէ: Տոկիոն նույնպես փորձում է հերքել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Չինաստանի, Կորեայի և Ասիայի այլ երկրների տարածքում իրականացրած զանգվածային ռազմական հանցագործությունները: ԱՄՆ-ի իշխանությունները միայն 2010 թվականի մայիսին ներողություն խնդրեցին հնդկացիներից` նրանց ոչնչացնելու և տեղահանելու համար: Ստալինյան շրջանի հանցագործությունների իրավական հարցը Ռուսաստանում դեռ մնում է անորոշ:

Պատմական պատասխանատվության հարցը կանգնում է իրական քաղաքականության պրագմատիզմի դեմ. ԱՄՆ-ն ցանկանում է դատապարտել ցեղասպանությունը, սակայն Միջին Արևելքում իր առանցքային դաշնակցի հետ հարաբերությունները Վաշինգտոնի համար ավելի կարևոր են:

Ռուսաստանը, դատապարտելով հայերի ցեղասպանությունը, հայտնվում է երկակի իրավիճակում: Խորհրդային շրջանի հանցագործությունները ճանաչվել են երկրի իշխանությունների կողմից, սակայն միլիոնավոր մարդկանց ոչնչացման հեղինակները չեն դատապարտվել, իսկ հանցագործությունները դեռ արդարացվում են Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթանակով»: