Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը մայիսի 7-ին արգելել է Թուրքիայից կենդանի թռչնի և թռչնամթերքի ներմուծումը: Պատճառը՝ Թուրքիայում արձանագրված թռչնի գրիպի ներթափանցումը կանխելն է: Նույն հրամանով արգելքը չի տարածվում Թուրքիայից մինչև ապրիլի 23-ը արտահանված ապրանքների վրա:

Այս տեղեկատվության հրապարակումից հետո սոցիալական կայքերում բուռն քննարկում ծավալվեց: Պարզվում է՝ Թուրքիայի դաշնակից Ադրբեջանը թուրքական թռչնի և թռչնամթերքի ներմուծման արգելքը սահմանել էր մայիսի 5-ին, Հայաստանից 2 օր շուտ: Թվում է՝ ժամանակագրական այս անհամապատասխանությունը արտառոց որևէ մոտիվ չունի, մինչդեռ պարզվում է, որ մայիսի 6-ին Հայաստան է ներմուծվել թուրքական ճտերի խմբաքանակ: Յուրաքանչյուր միջին վիճակագրական քաղաքացի կարող է եզրակացնել, որ պատկան մարմինը նախապես տեղյակ լինելով ճանապարհին գտնվող խմբաքանակի մասին, արգելքը սահմանելիս առաջնորդվել ոչ թե անվտանգության նկատառումներով, այլ ինչ-ինչ շահերով:

Չի բացառվում անշուշտ, որ «ուշացումը» զուտ պատահականության կամ բյուրոկրատական կարգավորումների հետևանք է: Ի վերջո որևէ մեկը սխալից ապահովագրված չէ: Սակայն, ինչպես ընդունված է ասել, համակարգին բնորոշում է ոչ թե սխալը, այլ արձագանքը՝ սխալին:

Բանն այն է, որ ՍԱՊԾ-ի ներկայացուցիչը մամուլին տված պարզաբանմամբ իրենց ուշացումը բացատրել էր այն հանգամանքով, որ Թուրքիայում թռչնագրիպի բռնկման մասին հայկական կողմը «Կենդանիների առողջության համաշխարհային կազմակերպությունից» պաշտոնապես տեղեկացվել է միայն մայիսի 5-ին և մեկ-երկու օր էլ ուսումնասիրություն ու վերլուծություն է կատարել: Կարելի էր սա ողջամիտ համարել, եթե չլիներ մի բայց:

«Կենդանիների առողջության համաշխարհային կազմակերպության» պաշտոնական կայքում Թուրքիայում թռչնագրիպի բռնկման մասին հաղորդագրությունը տեղադրվել է դեռևս մայիսի 4-ին: Ըստ էության, հենց սրանով է պայմանավորված ընդամենը մեկ օր անց Ադրբեջանի, Ռուսաստանի և բազմաթիվ այլ երկրների կողմից հրատապ միջոցներ ձեռնարկելու վարքագիծը: Իսկ Հայաստանը, ստացվում է, որ քայլ ձեռնարկելու համար մեկ օր սպասում է պաշտոնական տեղեկատվության և ևս երկու օր էլ «վերլուծում է» միջազգային կազմակերպության կողմից մանրամասն վերլուծված իրողությունը:

Ինչ-որ բան հուշում է, որ եթե Հայաստան ուղևորվող խմբաքանակը չնախատեսված որևէ պատճառով մեկ-երկու օր էլ ուշանար, ՍԱՊԾ-ում վերլուծությունը մի փոքր էլ կերկարացնեին, հավանաբար՝ արգելքն ավելի հիմնավոր մշակելու նպատակով: Զավեշտ է, իհարկե: Բայց իրական զավեշտն այն է, որ թեման հայկական մեդիա և սոցիալական հարթակներում քննարկվում է այն պատճառով, որ Հայաստանն ուշացել է Ադրբեջանից: Ենթադրվում է, որ եթե Ադրբեջանն այս ողջ պատմության մեջ չլիներ, մենք ուշադրություն էլ չէինք դարձնի խնդրին: Մինչդեռ խնդիրն ավելի լուրջ է՝ Հայաստանը ոչ թե Ադրբեջանից է ուշացել, այլ ուշացել է առհասարակ:

Այս իրավիճակում եզրահանգումները հստակ են: Կամ պատկան մարմինը հստակ բացատրություններ պետք է տա՝ փարատելու համար եղած բոլոր կասկածները, եթե ուշացումն իսկապես հանգամանքների դասավորության հետևանք է: Ըստ որում՝ այս դեպքում բացատրություններից զատ պետք է հետևեն որոշակի սանկցիաներ, քանզի անգործությունն ակնհայտ է և արձանագրվել է որոշ պաշտոնյաների աշխատանքային պարտականությունների ոչ պատշաճ կատարում: Կամ էլ՝ ՍԱՊԾ-ն եղած կասկածները փարատելու որևէ լուրջ քայլ չի անում, և մենք՝ Հայաստանի քաղաքացիներս հանգում ենք մտքին, որ այդ մարմնի «վերլուծական» կարողությունների շնորհիվ մենք ապահովագրված չենք սննդային տեռորիզմից:

Ի վերջո եթե այսօր մենք երջանիկ պատահականությամբ չենք դարձել վարակի ներթափանցման զոհ, չի նշանակում, որ որևէ մեկը կարող է երաշխավորել, որ հաջորդ անգամ նման բան չի լինի: Ավելին՝ որևէ երաշխիք չկա, որ հաջորդ անգամ նույն Թուրքիան պատշաճ կերպով կիրազեկի միջազգային կազմակերպություններին:

ՀԳ. Ադրբեջանական ֆորումներով տեղի ակտիվիստները քննարկում են թուրքական թռչնամթերքը կեղծ մակնշմամբ որպես վրացական կամ ռուսական արտադրանք Հայաստան ներմուծելու հնարավորությունը: Զավեշտ է, իհարկե (շուկայի մոնոպոլիզացիայի շնորհիվ մեր երկրին այդ վտանգը չի սպառնում), բայց եթե հանկարծ ինչ-որ հրաշքով այդ սխեման իրագործվի, ստացվում է, որ որևէ խոչընդոտ չկա դրա դեմ, քանզի մերոնք գործում են բացառապես «պաշտոնական տեղեկատվություն» ստանալուց հետո:

Արմեն Մինասյան

Նախորդող հրապարակումներ`
Արգելված ժամանակահատվածում Թուրքիայից Հայաստան է բերվել 80 հազար հատ մեկ օրական ճուտ
ՍԱՊԾ. Թուրքիայից բերված ճտերը կարանտինային հսկողության ներքո կլինեն
Ստեփանյան. Թուրքիայից ճտեր ներկրելը հղի է անկանխատեսելի հետևանքներով