Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակել է այս տարվա առաջին եռամսյակի տվյալները, ըստ որոնց, մեր երկրի տնտեսության իրական հատվածում օտարերկրյա ներդրումների հոսքերի ծավալը կազմել է 60,17 մլրդ դրամ, որից ուղղակի ներդրումների ծավալը՝ 35,29 մլրդ դրամ: Վիճակագրական ծառայությունն առայժմ ներկայացրել է միայն նախորդ տարվա հետ համեմատական տվյալները։ 2014-ի առաջին եռամսյակի համեմատ, օտարերկրյա ներդրումների ընդհանուր ծավալն աճել է 858 մլն դրամով, բայց միայն ուղղակի ներդրումներինը՝ նվազել 34.32 մլրդ դրամով։ Այսինքն՝ մեկ տարում Հայաստանում կատարված ուղղակի ներդրումները նվազել են մոտ երկու անգամ (49.3%-ով):

Նշենք, որ ԱՎԾ-ի հրապարակած տվյալները լուրջ քննարկման թեմա են դարձել: Տնտեսագետները, վերլուծաբանները գտնում են, որ Հայաստանում ներդրումային դաշտը սկսում է դառնալ ոչ գրավիչ, ուստի օտարերկյա ներդրումները նվազում են:

Panorama.am-ն այս հարցերի վերաբերյալ զրուցեց ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության Ներդրումային քաղաքականության վարչության պետ Վահագն Լալայանի հետ՝ պարզելու, թե ինչո՞ւ են նվազել օտարերկրյա ներդրումները:

Վ.Լալայանը նշեց, որ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակում է զուտ թվեր, սակայն չի տալիս մոտեցումներ, բացատրություններ, իսկ թվերը, ըստ նրա, խոսուն են:

Վարչության պետը պարզաբանեց, թե ինչով են պայմանավորված տարբեր տարընթերցումները:

Նա նախ հիշեցրեց, որ նախորդ տարվանից սկսած ԱՎԾ-ն փոխել է մեթոդաբանությունը և 2014 թ-ի վիճակագրությունը համադրելի չէ նախորդ տարիների վիճակագրության հետ: Նորամուծությունները ԱՎԾ-ն պայմանավորել է նրանով, որ 2012թ.-ից վճարային հաշվեկշիռը կազմվում էր նաև ըստ «Վճարային հաշվեկշռի և միջազգային ներդրումային դիրքի ձեռնարկ 6»-ի, և ԱՎԾ-ում, Կենտոնական բանկի հետ համատեղ, համապատասխան փոփոխություններ են կատարել օտարերկրյա ներդրումների վերաբերյալ տեղեկատվության հավաքագրման համակարգում՝ ընթացիկ տարվանից որոշելով այն ամբողջովին համապատասխանեցնել այս փաստաթղթի դրույթներին: Մինչ այդ կար ընդունված «Վճարային հաշվեկշռի և միջազգային ներդրումային դիրքի ձեռնարկ 5»-ը:

«Նախորդ տարի նույնպես ասում էին, որ օտարերկրյա ներդրումները նվազել են, բայց մենք չենք կարող ասել, որ նվազել են, քանի որ դրանք համադրելի չեն: Մյուս կողմից, մենք ունենք բացարձակ թվեր: 2014թ-ի ամփոփված տվյալներով՝ իրական հատվածում կատարված ներդրումները կազմել են 2 մլրդ 17 մլն դոլար, իսկ ուղղակի ներդրումները 2014թ-ին կազմել են շուրջ 840 մլն դոլար»,- ասաց նա:

Վ.Լալայանը նշեց նաև, որ տվյալների ներկայացման տեսակետից ևս մեկ փոփոխություն է կատարվել: Մասնավորապես, այս տարվանից տվյալները ԱՎԾ-ն արդեն ներկայացնում է այսպես՝ «իրական հատվածում կատարված օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալները»: Զուտ հոսքերը հաշվետու ժամանակահատվածում օտարերկրյա ներդրումների գծով ստացումների և մարումների տարբերություններն են: Դրանց ընդհանուր ցուցանիշը ներկայացվում է որպես «ընդամենը ներդրումներ»:

«Ուստի այդ վիճակագրության հիման վրա կարող ենք ասել, որ 2015թ-ի առաջին եռամսյակում օտարերկրյա ներդրումների մասով աճ է գրանցվել մոտ 858 մլն դրամի չափով: Ճիշտ է՝ աճը մեծ չէ, բայց, այնուամենայնիվ, աճ կա»,- ասաց Վ.Լալայանը:

Անդրադառնալով ուղղակի ներդրումներին, նա նշեց, որ իրականում այն նվազել է, սակայն նվազման հիմնական պատճառն այն է, որ նախորդ տարի եղել է «Հայռուսգազարդի» բաժնետոմսերի՝ Հայաստանին պատկանող 20 տոկոսը «Գազպրոմին» փոխանցելը:

«Համաձայն մեր մեթոդաբանության դա օտարերկրյա ներդրում է: Այսինքն՝ անցած տարի եղել է այդ մեծ գործարքը, իսկ այս տարի նման գործարք չկա, բնական է, որ այս տարի ուղղակի ներդրումները նվազել են: Այսինքն՝ այն, որ Ռուսաստանից կտրուկ նվազել են ներդրումները, դա նաև այս գործարքով է պայմանավորված»,- նշեց Ներդրումային քաղաքականության վարչության պետը:

Հարցին, թե ինչպիսին է վիճակը Հայաստանում ներդրումների կատարման առումով, Վ.Լալայանն ասաց, որ, բնականաբար, տարածաշրջանային և համաշխարհային զարգացումներն ազդեցություն ունենում են Հայաստանի վրա: Մյուս կողմից այդ միջազգային փոփոխությունները և զարգացումները նոր հնարավորություններ են բացում:

«Օրինակ՝ մեր երկիրը ԵՏՄ-ի անդամակցության շնորհիվ ԱՄՆ-ի, ինչպես նաև ԵՄ-ի հետ բարենպաստ ռեժիմները պահպանելու շնորհիվ դառնում է էլ ավելի գրավիչ օտարերկյա ներդրողների համար»,- ասաց նա՝ հավելելով, որ ԵՏՄ–ին Հայաստանի ամդամակցությունը ներդրումների համար դառնում է գրավիչ, քանի որ հետաքրքրությունը Հայաստանի հանդեպ գնալով մեծանում է:

Օրինակ՝ արդեն իսկ ներդրումներ են իրականացվել հանքարդյունաբերության, էներգետիկայի, ջերմոցային տնտեսությունների, հյուրանոցային բիզնեսի ոլորտներում:

«Կանադայի, ԱՄՆ-ի, եվրոպական երկրների գործարարները հետաքրքրված են Հայաստանի միջոցով մուտք գործել ԵՏՄ շուկաներ: Կարծում եմ, որ հաշվի առնելով նաև այն պետական և մասնավոր ծրագրերը, որոնք իրականացվելու են 2015թ-ին, ներդրումների համար դրական նշանակություն կունենան: Պետական ծրագրերը խոսում են լուրջ ներդրումների մասին և վստահ եմ, որ կունենանք դրական միտումներ»,- ասաց Վահագն Լալայանը: