Գ. Դանիելյան. «Կայուն մեծամասնության գաղափարը` քաոսային իրավիճակները բացառելու անհրաժեշտ ինստիտուտ»
Սահմանադրական փոփոխությունների 89-րդ հոդվածի հետ կապված Վենետիկի հանձնաժողովի փորձագետներն առաջարկում են հանել 4,5,6 կետերը: Հիշեցնենք` հոդված 89-ը սահմանում է Ազգային ժողովի կազմը և ընտրության կարգը, իսկ նշված կետերն են.
4. Եթե Ազգային ժողովի ընտրության առաջին փուլի արդյունքում կամ Ընտրական օրենսգրքով սահմանված ժամկետում և կարգով կայուն խորհրդարանական մեծամասնություն չի ձևավորվում, ապա անցկացվում է ընտրության երկրորդ փուլ, որին մասնակցում են առավելագույն ձայներ ստացած երկու կուսակցությունները (դաշինքները): Այդ կուսակցությունները (դաշինքները) առաջին փուլում ընտրական արգելապատնեշները հաղթահարած կուսակցությունների (դաշինքների) հետ կարող են ձևավորել նոր դաշինքներ:
5. Ընտրության երկրորդ փուլին մասնակցող կուսակցությունները (դաշինքները) պարտավոր են ներկայացնել վարչապետի թեկնածություն և կառավարության ծրագրի հիմնադրույթներ:
6. Բացառությամբ ընտրության երկրորդ փուլում հաղթած կուսակցության (դաշինքի), ընտրական արգելապատնեշները հաղթահարած կուսակցությունները (դաշինքները) պատգամավորական մանդատներ են ստանում առաջին փուլի արդյունքներով:
Թե ինչ կարծիք ունի այս մասին սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը, Panorama.am-ը զրուցեց հանձնաժողովի անդամ Գևորգ Դանիելյանի հետ:
- Որևէ համաձայնության եկե՞լ եք կայուն մեծամասնության և խորհրդարանական ընտրությունների երկրորդ փուլի վիճելի հարցերի շուրջ:
-Մի փոքր ճշգրտում անեմ. Վենետիկի հանձնաժողովի փորձագետները ոչ թե սահմանափակվել են նախագծի 89-րդ հոդվածի 4-6-րդ մասերը հանելու վերաբերյալ առաջարկությամբ, այլ, հիմնավորված համարելով խորհրդարանում կայուն մեծամասնության հիմնադրույթը, վիճահարույց են համարել սոսկ այն երաշխավորելու կոնկրետ եղանակը Սահմանադրությամբ ամրագրելու տարբերակը, այլապես՝ փորձագետները կառաջարկեին, որպեսզի նախագծից հանվեր նաև նույն 89-րդ հոդվածի 3-րդ մասը, որում ամրագրված է խորհրդարանում կայուն մեծամասնություն ունենալու անհրաժեշտության վերաբերյալ նորմը (բնագրում` 3. Ազգային ժողովն ընտրվում է համամասնական ընտրակարգով: Ազգային ժողովի ընտրակարգը պետք է երաշխավորի Ազգային ժողովում կայուն խորհրդարանական մեծամասնության ձևավորումը): Ըստ փորձագետների, կայուն մեծամասնության գաղափարը քաղաքական ու ներիշխանական քաոսային իրավիճակները բացառելու անհրաժեշտ ինստիտուտ է, սակայն այն ապահովելու եղանակները խիստ լայն շրջանակներ են ընդգրկում և յուրաքանչյուրի ընտրությունը պայմանավորված է սոսկ այս կամ այն փուլում քաղաքական զարգացումների կոնկրետ առանձնահատկություններով: Փորձագետների այն տեսակետին են, որ այս շրջանում երկրորդ փուլի ընտրությունները կարող են և հիմնավորված համարվել, սակայն դժվար է կանխատեսել, որ այն հաջողված տարբերակ կարող է համարվել նաև տարիներ անց: Այլ կերպ ասած, առաջարկությունը վերաբերում է մեծամասնություն ապահովելու տարբերակը գործող օրենսդրությամբ ամրագրելուն, որպեսզի հնարավոր լինի այն անհրաժեշտության դեպքում վերանայել, ինչն ընդունելի է համարվել:
-Ազգային ժողովում սահմանադրական բարեփոխումների նախագիծը քննարկելու ընթացքում ի՞նչ փոփոխություններ են հնարավոր:
-Կոնկրետ փոփոխությունների մասին խոսելը տրամաբանական չէ, վերջին հաշվով, դա պայմանավորված է այն հնարավոր առաջարկությունների ու նկատառումների շրջանակով, որոնց հեղինակները կարող են լինել պատգամավորները: Միաժամանակ, կան մի շարք սկզբունքային հարցադրումներ, որոնք արմատապես վերանայելու որևէ ողջամիտ հիմքեր, կարծում եմ, չկան: Հավելեմ, որ փոփոխությունների առնչությամբ անհրաժեշտ է Հանրապետության Նախագահի՝ որպես սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացի նախաձեռնողի համաձայնությունը:
-Ինչպիսին է ընթացակարգը` Ազգային ժողովում քննարկելուց հետո ո՞րն է լինելու հաջորդ քայլը:
-Ընթացակարգը սահմանված է Սահմանադրության 111-րդ հոդվածով, ըստ որի Հանրապետության Նախագահի կողմից նախագիծը խորհրդարան ներկայացնելու պահից եռամսյա ժամկետում քննարկման արդյունքներով պետք է որոշում կայացվի, ընդ որում, որպեսզի նախագիծը համարվի ընդունված, անհրաժեշտ է Ազգային ժողովի պատգամավորների ընդհանուր թվի մեծամասնությունը, որից հետո Հանրապետության Նախագահը նշված փաստաթուղթը իր սահմանած ժամկետում դնում է հանրաքվեի: