Թեժ քննարկում Եվրախորհրդարանում․ ընդունվեց Ադրբեջանին խստագույնս դատապարտող բանաձև
Եվրոպական խորհրդարանն այսօր Ստրասբուրգում անցկացվող նստաշրջանում քննարկեց Ադրբեջանում, Ռուսաստանում և Անգոլայում մարդու իրավունքների, ժողովրդավարության և օրենքի գերակայության խախտման դեպքերը։ Քննարկմանը ներկա էր Միգրացիայի, ներքին գործերի և քաղաքացիության հարցերով ԵՄ հանձնակատար Դիմիտրիս Ավրամապոլուսը։
Ինչպես հայտնում է Ստրասբուրգում Panorama.am-ի թղթակիցը, խորհրդարանում բավական լարված իրավիճակ էր։
Պատգամավորները խստագույնս քննադատում էին Ադրբեջանում մարդու իրավունքների վիճակը՝ կոչ անելով անհապաղ ազատ արձակել բոլոր քաղաքական բանտարկյալներին։ Սակայն, որոշ պատգամավորներ՝ ռումինացի պատգամավոր Քրիստիան Դան Պրեդայի գլխավորությամբ, ստանձնել էին Ադրբեջանի պաշտպանի դերը։ Պրեդան իր ելույթում հայտարարեց, որ ԵԺԿ-ն փորձելու է բանաձևի քվեարկությունը դուրս հանել օրակարգից։
Թեժ քննարկումից հետո, երբ հայտարարվեց քվեարկության մեկնարկի մասին, նիստը վարողից ձայն խնդրեց և հայտարարությամբ հանդես եկավ Եվրոպական խորհրդարանի Արտաքին հարցերի հանձնաժողովի նախագահ, ԵԺԿ պատգամավոր Էլմար Բրոքը։ Բրոքն իր խոսքում նշեց, որ չի կարծում, որ որևէ մեկը կկասկածի, որ Ադրբեջանը պետք է խստորեն քննադատվի մարդու իրավունքների խախտումների համար, սակայն բանաձևի նախագծում առկա են հիմնական քաղաքական դիրքորոշումներ, որոնք պետք է քննարկվեն հանձնաժողովներում և առաջարկեց օրակարգից հանել քվեարկությունը։
Այս հայտարարությունը մեծ իրարանցում առաջացրեց և Ուլրիկե Լունաչեքը, Ռեբբեկա Հարմսը մի շարք պատգամավորներ քննադատեցին Բրոքին՝ նշելով, որ վերջին պահին, երբ տեղի է ունեցել քննարկում, կանոնակարգով հնարավոր չէ հանել հարցի քվեարկությունը։ Թեժ քննարկման արդյունքում նիստը վարող ռումինացի պատգամավոր Իոան Միրսեա Պասկուն, այնուամենայնիվ, որոշեց անցկացնել քվեարկությունը, որի արդյունքում, 365 կողմ, 202 դեմ և 72 ձեռնպահ ձայներով, ընդունվեց Ադրբեջանին խիստ քննադատող բանաձևը։
Խորհրդարանի բանաձևի նախագծում ասվում է, որ վերջին մի քանի տարիներին Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ընդհանուր վիճակը շարունակաբար վատացել է, աճել է ՀԿ-ների ղեկավարների, իրավապաշտպանների, լրագրողների և քաղաքացիական հասարակության այլ ներկայացուցիչների ահաբեկումները, հալածանքները և քրեական հետապնդման պրակտիկան։ Ադրբեջանում վերջին 10 տարիներին տեղի է ունեցել ժողովրդավարական կառավարման ամենամեծ անկումը ողջ Եվրասիայի տարածքում։
Նշվում է, որ Եվրոպական խորհրդարանը հրաժարվել է դիտորդական առաքելություն ուղարկել Ադրբեջանում 2015թ․-ի նոյեմբերին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություներին, քանի որ գտնում է, որ ազատ և արդար ընտրություններ անցկացնելու համար հիմքեր չկան։
Եվրոպական խորհրդարանը լուրջ մտահոգություն է հայտնում երկրում մարդու իրավունքների շարունակական վատթարացման համար։ Կոչ է անում անհապաղ և առանց պայմանների ազատ արձակել բոլոր քաղաքական բանտարկյալներին, իրավապաշտպաներին, լրագրողներին և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներին՝ ներառյալ Խադիջա Իսմայիլովային, Լեյլա Յունուսին և Արիֆ Յունուսին, Անար Մամադլիին, Ռասուլ Ջաֆարովին, Ինթիգամ Ալիևին, Ռաուֆ Միրկադիրովին, Իլգար Մամադովին և այլոց՝ համաձայն Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի վճռի։
Խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանում քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ աննախադեպ հալածանքները, Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ է անում վերջ դնել կառավարությանը քննադատող լրագրողների և իրավապաշտպանների ընտրովի քրեական հետապնդումներին և ձերբակալություններին։
Կոչ է անում Ադրբեջանին հարգել և իրականացնել Եվրոպայի խորհրդի առաջ ստանձնած պարտավորությունները։ Ադրբեջանի իշխանություններին կոչ է անում կատարել 2015թ․-ի հունիսի 16-ի և ՄԻԵԴ մյուս բոլոր վճիռները:
Դատապարտում է Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից շարունակական գործողությունները՝ սանձել Հայաստանի և Ադրբեջանի քաղաքացիական հասարակության խմբերի, երիտասարդ ակտիվիստների և մտավորականների շփումները, որոնք չափազանց կարևոր նշանակություն ունեն երկու երկրների միջև երկար թշնամանքը կամրջելու համար։ Այս առումով խորհրդարանականները կրկին հիշեցնում են Լեյլա և Արիֆ Յունուսների կատարած աշխատանքն այս ոլորտում։
Կոչ է անում Ադրբեջանի իշխանություններին հարգել մամուլի և լրատվամիջոցների ազատությունը։ Խիստ մտահոգված է Ադրբեջանում ԼԳՏԲԻ մարդկանց վիճակով և դատապարտում է նրանց նկատմամբ ատելության ելույթները։
Նշվում է, որ Ադրբեջանի հետ ստրատեգիական գործընկերության համաձայնագիրը պետք է անմիջապես կասեցվի, քանի դեռ կառավարությունը կոնկրետ քայլեր չի կատարել մարդու համընդհանուր իրավունքների հարգման առումով։
Վեհաժողովը կոչ է անում ԵՄ պաշտոնյաներին՝ մանրամասն հետաքննություն անցկացնել նախագահ Իլհամ Ալիևի և նրա ընտանիքի անդամների նկատմամբ կոռուպցիոն մեղադրանքների հետ կապված, որոնք բացահայտվել են հետաքննող լրագրող Խադիջա Իսմայիլովայի աշխատանքի շնորհիվ։
Կոչ է անում ԵՄ խորհրդին՝ թիրախային սանկցիաներ և վիզային արգելքներ սահմանել բոլոր քաղաքական գործիչների, պաշտոնյաների և դատավորների նկատմամբ, ովքեր ներգրավված են քաղաքական հետապնդումների մեջ։
Բանաձևում կոչ է արվում Եվրոպական արտաքին գործողությունների ծառայությանը և ԵՄ ադամ երկրներին՝ առայժմ զերծ մնալ ընտրական դիտորդական գործողություններից։ Նշում է, որ ԺՀՄԻԳ առաքելությունը ներկայումս գործում է և չափազանց կարևոր է իմանալ նրա վերլուծությունները երկրում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ։
Վերահաստատում է իր որոշումը՝ Ադրբեջան ուղարկել Եվրոպական խորհրդարանի պատվիրակություն և ընդգծում է այս պատվիրակության ուղարկման կարևորությունը հնարավորինս շուտ, որպեսզի Ադրբեջանի իշխանությունների հետ ներգրավվի այնպիսի հրատապ հարցերում, ինչպիսիք են մարդու իրավունքները և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը։