Ձեր վստահելի աղբյուրը

«2005 թվականին ընդունված սահմանադրությամբ նախատեսված է, որ հանրապետության նախագահը պարտավոր է նշանակել այնպիսի կառավարություն, որը վայելում է պառլամենտական մեծամասնության աջակցությունը: Այս առումով 2005թ. Սահմանադրությունը կարելի է նույնիսկ համարել պառլամենտական Սահմանադրություն, քանի որ ի տարբերություն դասական կիսանախագահական համակարգերի, որտեղ հանրապետության նախագահն ունի հայեցողության մեծ սահմաններ վարչապետ և կառավարությունը նշանակելիս, 2005թ.-ից ի վեր մեր սահմանադրական փոփոխությունների համապատասխան՝ հանրապետության նախագահն իրավունք ունի վարչապետ նշանակել այն անձին, ով վայելում է պառլամենտի բացարձակ մեծամասնության աջակցությունը, իսկ եթե նման աջակցություն որևէ թեկնածու չի վայելում, ապա՝ հարաբերական մեծամասնության աջակցությունը»,-այսօր Ազգային ժողովում զուգահեռներ անցկացնելով գործող Սահմանադրության և առաջարկվող Նախագծի միջև՝ հայտարարեց Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ, ԱԺ-ում ՀՀ նախագահի ներկայացուցիչ Վարդան Պողոսյանը:

Վ Պողոսյանը նշեց, որ համաձայն գործող Սահմանադրության, եթե հանրապետության նախագահը նշանակի մի կառավարություն, որն իր ծրագրային դրույթներով, իր քաղաքական հիմնական ուղղություններով հակադրվում է նախագահին, ապա առաջանալու են մեծ բարդություններ հանրապետության նախագահի և կառավարության միջև: Դա է պատճառը, որ, ըստ մասնագետի, կիսանախագահական համակարգը բնութագրվում է որպես դուալիստական գործադիր իշխանություն:

«Այսինքն՝ գործադիր իշխանությունը երկփեղկված է մի կողմից նախագահի, ով ունի ուղղակի ժողովրդական մանդատ, մյուս կողմից՝ կառավարության միջև, որն ուղղակի ժողովրդական մանդատ ունեցող Ազգային ժողովի արտացոլանքն է: Եթե նման հակասություններ առաջանում են գործադիր իշխանության միջև, բնականաբար, հակասություններ են առաջանում նաև նախագահի և ԱԺ մեծամասնության միջև: Այսինքն՝ առաջանում են նաև հակասություններ Ազգային ժողով-հանրապետության նախագահ հարաբերություններում: Երկուսն էլ ունեն ուղղակի ժողովրդական մանդատ և նրանց միջև եղած հակասությունները կարող են վերաճել առճակատումների, զարգացած քաղաքական մշակույթի պայմաններում կարող են առավել սահուն ձևով ընթանալ:

Բայց ակնհայտ է, և դա է ցույց տալիս արևելաեվրոպական երկրների փորձը, որոնք որդեգրել են կիսանախագահական համակարգ, այդ թվում՝ մեր հարևան Վրաստանի փորձը, որ այդ հակասությունները կարող են վտանգել միասնական արտաքին քաղաքականությանը, պաշտպանական քաղաքականությանը, ազգային անվտանգության հարցերում միասնական քաղաքականությանը և այլն: Նույնը վերաբերում է նաև տնտեսական ոլորտին», -մանրամասնեց Պողոսյանը:

Անդրադառնալով կիսանախագահական համակարգի այն ձևին ըստ որի՝ նախագահն ու Ազգային ժողովը միակարծիք են, Վ.Պողոսյանը նշեց, որ նման պարագայում խոսել իշխանությունների հավասարակշռության մասին, ավելորդ է:

«Հանրապետության նախագահը, լինելով մեծամասնության լիդեր, ըստ էության ղեկավարում է պառլամենտական մեծամասնությունը, գերական դիրք ունի կառավարության նկատմամբ: Նման անհավասարակշռությունը անհնար է լուծել սահամանադրաիրավական ճանապարհով: Չնայած փորձերին՝ մինչ այժմ կիսանախագահական մոդել ունեցող երկրները, այդ թվում՝ Ֆրանսիայում դեռևս միջոցներ չեն գտնվել իշխանության միջև այդ անհավասարակշռությունը հաղթահարելու համար», -ասաց Պողոսյանը: