Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Պարադոքս է՝ Արամ Խաչատրյանին ամբողջ աշխարհն է ճանաչում, բայց ամբողջությամբ չի ճանաչում: Մեծ աշխատանք է տարվում նրա՝ դեռևս անհայտ ստեղծագործությունները հանրության ներկայացնելու ուղղությամբ»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Արմինե Գրիգորյանը:

Նա նշեց, որ կա Խաչատրյանի ստեղծագործությունների մի ստվար զանգված, որը նույնիսկ երաժիշտների շրջանում հայտնի չէ. «Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանն ու Արամ Խաչատրանի տրիոն բավականին մեծ քայլ արեց, ձայնագրեց կրկնակի ձայնասկավառակ, որի մեջ ընդգրկված են Խաչատրյանի կամերային ստեղծագործությունները, որոնք այդքան էլ հայտնի չեն»:

Պատասխանելով հարցին, թե ինչո՞վ է բացատրվում Արամ Խաչատրյանի կամերային ստեղծագործությունների ոչ այդքան հայտնի լինելը, Ա. Գրիգորյանը նշեց. «Անսովոր է, այստեղ Խաչատրյանն այլ կերպ է ներկայանում, այլ լեզվով է գրված: Կամերային ստեղծագործությունները նույնիսկ Արամ Խաչատրյանի կյանքի օրոք քիչ են կատարվել կամ չեն կատարվել:
Մեծ մաեստրոյին ճանաչելու համար պետք է անպայման իրեն ամբողջությամբ ընկալել և հասկանալ: Կոմպոզիտորը կյանքի վերջին տարիներին, թեև արդեն հայտնի էր ամբողջ աշխարհում, բայց տաղանդն իրեն հանգիստ չէր տալիս, փորձում էր իրեն ուրիշ ոճի մեջ, ուրիշ էլ ինչ կերպ կարող է արտահատել իր մեջ հավաքված զգացմունքները, մտքերը, հույսերը: Կարծում եմ՝ մեծ հարգանքի է արժանի, կրկին հուշում է այն մասին, թե ինչ մեծություն է եղել, որ մինչև կյանքի վերջ փորձել է, փնտրել է, գտել է, կասկածել է: Այդ ամենը խոսում է իր մեծ տաղանդի մասին»:

Ա. Գրիգորյանի խոսքով, այսօր Արամ Խաչատրյանի թանգարանում տարվում է մեծ գիտական աշխատանք, տպագրվում են նյութեր, որոնք ուղարկվում են բազմաթիվ երկրներ. «Մեզ հաճախ են դիմում տարբեր երկրներից՝ խնդրելով նոտաներ, նյութեր, տեղեկություն Արամ Խաչատրյանի մասին: Դրսում հաճախ են կազմակերպվում ցուցահանդեսներ՝ նվիրված Արամ Խաչատրյանին: Մի քանի օր առաջ բավականին ծավալի նյութեր ենք ուղարկել Նիժնի Նովգորոդ, որտեղ վերջերս հեղինակավոր մի մեծ երաժշտական դպրոց անվանակոչվել է և այժմ կրում է Արամ Խաչատրյանի անունը: Այդտեղ ցանկանում են նաև ցուցասրահ ունենալ, նյութեր են խնդրել թանգարանից»:

Ա. Գրիգորյանը նշեց, որ սեպտեմբերի սկզբին Ճապոնիայում Արամ Խաչատրյանի տրիոն հանդիպել է «Զենոն» հրատարակչության ներկայացուցիչների հետ: Ճապոնիայում միայն այս հրատարակչությունն հեղինակային իրավունք ունի տպագրել ու տարածել Խաչատրյանի ստեղծագործությունները:

«Հույս ունեմ՝ առաջիկայում կհամագործակցենք»,- ասաց Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանի տնօրեն Արմինե Գրիգորյանը:

Ա.Խաչատրյանը ծնվել է 1903 թվականի հունիսի 6-ին Թիֆլիսում: Սովորել է Մոսկվայում: 1940 թվականին Ա. Խաչատրյանը գրել է իր Ջութակի կոնցերտը, որի համար ստացել է իր առաջին Պետական մրցանակը: 1941 թվականին ստեղծվել է Լերմոնտովի «Դիմակահանդես» դրամայի երաժշտությունը:

Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին ծնվել են նոր գործեր` պատերազմական թեմաներով երգեր, «Գայանե» բալետը /1939 թվականին գրված «Երջանկություն» բալետի նորացված տարբերակը/, որը հենց պատերազմի թեժ օրերին բեմադրվել է Պերմ քաղաք էվակուացված Լենինգրադի Ա. Մ. Կիրովի անվ. օպերայի և բալետի թատրոնի կողմից: 1943 թ-ին ծնվել է Երկրորդ սիմֆոնիան: «Գայանե» բալետի և Երկրորդ սիմֆոնիայի համար նույնպես կոմպոզիտորին շնորհվել են Պետական մրցանակներ: 1944 թ-ին նա գրել է Խորհրդային Հայաստանի Պետական հիմնը:

Խորհրդային երաժշտական արվեստի զարգացման գործում ունեցած մեծ վաստակի համար Խաչատրյանին շնորհվել են Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի, ԽՍՀՄ, Հայաստանի և միութենական հանրապետությունների ժողովրդական արտիստի, արվեստի վաստակավոր գործչի, Լենինյան և 5 Պետական մրցանակների դափնեկրի կոչումներ, մեդալներ, շքանշաններ: Նրա 3 սիմֆոնիաները, 3 կոնցերտներն ու Կոնցերտ ռապսոդիաները, բալետները, այլ սիմֆոնիկ գործերը, ստեղծագործությունները մենակատարների, երգչախմբի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար, կամերային և վոկալ ստեղծագործությունները, դրամատիկական ներկայացումների և 17 կինոֆիլմերի համար գրված երաժշտությունը /այդ թվում` հայկական «Պեպո» և «Զանգեզուր» ֆիլմերը/ գրավում են մեծ լսարաններ գրեթե բոլոր մայրցամաքներում: Որպես կոմպոզիտոր և նվագավար Արամ Խաչատրյանը հեղինակային համերգներով հանդես է եկել ավելի քան 50 երկրներում. Ավստրիա, Բելգիա, Մեծ Բրիտանիա, Բուլղարիա, Ռումինիա, Հունգարիա, Լեհաստան, Չեխոսլովակիա, Հարավսլավիա, Եգիպտոս, Հունաստան, Գերմանիա, Իտալիա, Ֆրանսիա, Ֆինլադիա, Իրան, Շվեդիա, Շվեյցարիա, Նորվեգիա, Ճապոնիա, Միացյալ Նահանգներ, Մեքսիկա, Լատինական Ամերիկայի երկրներ և այլն:

Արամ Խաչատրյանն իր մահկանացուն կնքել է 1978 թվականի մայիսի 1-ին` 75-ամյակի հոբելյանի շեմին: Նա հանգչում է Երևանի Կոմիտասի անվան այգու պանթեոնում` արվեստի ու գրականության հայ երախտավորների կողքին: